Öz-Saygı
Yazar Feyza Mert • Psikolog • 1 Haziran 2022 • Yorumlar:
Arkadaşınız size verdiği sözü tutmadığında nasıl hissedersiniz? Temelde hayal kırıklığı, öfke, üzüntü, güvensizlik ve bilumum yan duygular. Bu durum birden çok kez tekrarlandığında karşınızdakine güvenmemeye başlar, davranışlarına kuşkuyla bakar, ona duyduğunuz saygının azaldığını görürsünüz.
Şimdi kendi kendinize koyduğunuz hedefleri, sözleri, vs. düşünün. Tabi özne kendimiz olduğumuzda savunma mekanizmalarımız çok daha güçlü çalışmakta. E çünkü kendimizi korumak, dağılmayı önlemek için bu mekanizmalara ihtiyacımız var. Uzun vadede veya kısa vadede ulaştığınız bir hedefte yaşadığınız doyumu hatırlayın. Tamamlanmışlık duygusunu yaşadığınız, tatmin olduğunuz, mutlu olduğunuz, benliğin bütünlüğünü hissettiğiniz, öz şefkatinizin yüksek olduğu, özgüveninizin arttığı o anı … Bu bir başkası olsa onunla gurur duyardınız veya tam tersi haset edebilirdiniz. Gurur ve saygı ortak paydada birleşebilen iki yüksek duygudur. Gurur duyduğunuz şeye saygı da duyarsınız. Hedeflere ulaştıkça tamamlanmışlık hissi ve kendinize duyduğunuz saygı artar.
Bazen hayat umduğumuz gibi gitmez. Ya umduğumuzun tam tersi olur ya da umduğumuzun biraz eksiği olur. Ama biraz eksik bile bize olmamış gibi gözükür. Hedefler, verilen sözler gerçekleşmeyince hayal kırıklığının yanında olumsuz duyguları hissetmek çok normaldir. Bunlar üst üste gelince ise hep böyle gideceği konusunda kendimizi ikna ederiz. Hedefin gerçekleşmeme nedeninde diğer etmenleri muhakeme etmeyiz ve en yakındaki kendimize fatura çıkarırız. Böylece özsaygımıza olan darbeleri indirmeye başlarız. Bu bir saatin dişlisi gibidir. Kendimize karşı gaddar oldukça şefkatten uzaklaşırız, şefkat görmeyen bütün bakımını aksatır, bakımı azalan siz özgüveniniz azalır ve özsaygınızı zedelemiş olursunuz.
Hedef belirlerken kendinizi tanımanız çok önemlidir. Çevresel koşulları da göz önünde bulundurarak, kendi sınırlarınız dahilinde atılan her adım özsaygınıza katkı sağlayacak basamaklardır. Çünkü günün sonunda gerçekleşen pozisyonlar kendi hanenize yazacağınız ve kıvanç duyacağınız puanlarınızdan meydana gelen özsaygıdır. Kendinizi ne kadar iyi tanırsınız o kadar sağlam adımlar atarsınız bu da kendinize olan güveninizi arttırır.
Kendinizi tanımanın yolu ise bakım ve şefkatten geçer. Dinlemek, ana odaklanmak, istekleri duymak, sevmek, ihtiyaçlara yönelmek beden ve zihninizin hakkıdır. Bunları karşıladığınız zaman sınırlarınızı da keşfetmeye başlamış olursunuz. Başlamış olursunuz diyorum çünkü insanın kendini keşfi yaşamının en keyifli, maceralı anlamıdır. Hayat boyu sürer. Bu öyle bir uğraştır ki asla sıkılmaz, deneyimden deneyime aktarılan her duygu çok kıymetlidir. Kıymetli olduğu için şefkat gösterilesidir. Kıymetli olan şey saygı duyulasıdır. Değer görendir. Bakım isteyendir. Tüm bunların farkında olmak ise en önemlisidir.