Özgüven
Yazar Senanur Kıyak Geyve • Psikolog • 28 Temmuz 2021 • Yorumlar:
Herkese merhaba. Danışanlarımla ilerleyen seanslarımızda çokça karşılaştığımız “öz güven eksikliği”nden bahsetmek istiyorum. Nedir bu güven, öz güven? Kendimize güvenmememizin taşlı yollarını neler oluşturuyor? Öz güven kişinin kendini yeterli bulması, kendisine karşı olumlu duyguları olmasıyla beraber iyi hissetmesidir. Kişinin olduğu benlik ile olmak istediği benlik arasında fark var ise öz güven eksikliği yaşar. Öz güven, 0-6 yaş döneminde çekirdek ailemizde başlar, yetişme tarzımızla şekillenir ve gelişir. Özellikle 0 ile 2 yaş arasındaki dönemde çocuk anne ve babasına bağımlı olarak ihtiyaçlarını karşılar. Böylelikle bu dönemde ‘değerli’ olduğu hissi çocukta oluşmaya başlar. Çocuk ile doğumdan itibaren konuşmak değerli olduğu hissinin oluşmasında oldukça önemlidir. Özellikle ilerleyen yaşlarda ‘gülümseyerek çocuğu onaylamak, öpmek ve sarılmak’ çocuklukta öz güven gelişiminin temellerini atmamızda oldukça etkilidir. Çocuğa karşı ‘kayıtsız olmak, onaylamamak, sevgi ve ilgi eksikliği, fiziksel ve psikolojik şiddet, anne babanın ayrılması ve vefat etmesi’ ise öz güven eksikliğinin temellerini oluşturur. İlerleyen yaşlarda kişinin karakterini daha pasif hale getirir ve farklı şekillerde kendisini gösterir.
Yetersizlik hissi, her şeyi en iyi şekilde yapmak zorundaymış gibi hissetmek ve bunun için çabalamak öz güven eksikliğinde yaşanılan durumlardır. Bu kişiler fikirlerini beyan etmekte sıkıntı yaşarlar ve kendi kendilerine karar alamazlar çünkü aldıkları karar olumsuz şekilde sonuçlanırsa onun sorumluluğunu almak istemezler. Daha çok olayların olumsuz kısımlarına takılıp olumlu taraflarını görmezden gelir ve o olumsuzluklardan etkilenirler. Sosyal ortamlara girmekten çekinir utanırlar ve bununla beraber bir içe kapanma yaşadıkları görülür. Fiziksel olarak kendini beğenmeme ve yapılan olumsuz eleştirilere karşı oldukça kırılganlardır. Yetersizlik duygusuyla beraber insanlara karşı sürekli mahcup olmak, özür dilemek, etrafındakilere kendi yanlışlarını sormak, kendi kendine nerede yanlış yaptığını bulmaya çalışmak, kendine göstermediği saygıyı etrafındakilere göstermek öz güven eksikliğini tetikleyen durumlardır. Ve bu kişiler çevresindeki insanlar tarafından bu şekilde etiketlendiği için kendilerinden hep aynı performansı göstermesi beklenir. Hayır diyememek de öz güven eksikliğinde en çok karşımıza çıkan problemlerdendir.
Herkesin iyi olduğu farklı alanlar vardır. Bu alanları keşfetmekte bazen eksik kalabiliriz ancak kendinizle kalarak bu yönlerinizi açığa çıkarmak sizleri bu konuda destekleyecektir.
Bu durum sizde rahatsızlık uyandırıyorsa ve kendinizde bir değişim istiyorsanız ‘iyi olduğunuz konuları belirlemekle’ başlayabilirsiniz. Eğer kendinizde öz güven eksikliği görüyorsanız ilk hedefiniz kendinizi ‘olduğunuz’ gibi kabul etmeniz olacaktır. Etrafınıza dönüp baktığınızda ‘mükemmel’ olarak tanımlayabileceğiniz biri var mı? İnsan fıtratı gereği mükemmeli yakalayamaz. Eğer sorunuzun cevabı ‘evet şu kişi mükemmel’ ise, muhtemelen o kişi sizin gözünüzde mükemmel biridir, başkaları ya da kendi gözünde mükemmel olmayabilir. Unutmayın ki sizin kendinize gösterdiğiniz değer doğrultusunda etrafınızdakiler de size o kadar değer verecektir. Hata ve yanlış yapmak bizleri değersizleştirmez, onlardan ders çıkarıp kendinizi geliştirmek ise hayatınızı güzelleştirir.
Ruhunuza güzel bakın…