Pandemi Sürecinde Sınav Kaygısı

Sınav kaygısı, sınavın varlığı ile meydana gelen ve sınav esnasında kişinin sahip olduğu bilgileri kullanmasını engelleyen ve bununla bağlantılı olarak performansının düşmesine yol açan bir kaygı türüdür. Birey girdiği sınavda birilerinin onu değerlendirecek olmasından dolayı “Yetersizim, başarısız olacağım” gibi olumsuz düşünceler üretmektedir. Bu düşünceler kişinin sınav esnasında yoğun bir kaygı yaşamasına yol açmaktadır. Sınavdan sonra neler olacağına ilişkin düşünceler, sınavın kişinin zihnindeki anlam ve önemi bu kaygıların yoğunluğunu belirlemektedir. Sınav kaygısı yaşayan bireylerde endişe, başarısızlık korkusu, isteksiz çalışma, dikkatini toplamada zorluk gibi psikolojik belirtiler görürüz. Bu psikolojik belirtiler fizyolojik tepkileri tetikleyerek kişide kalp çarpıntısı, terleme ve titreme gibi tepkileri meydana getirmektedir.

Pandemi sürecinde okulların yüz yüze eğitime ara vermesi ile birlikte öğrenciler büyük bir belirsizlik içine sürüklendi. Dersler, ödevler ve sınavlar çevrimiçi ortama taşındı. Bununla birlikte öğrenciler sınava hazırlık sürecini öğretmenlerinden ve akranlarından izole bir şekilde geçirmek zorunda kaldı. Bu süreçte öğretmenleri ve akranları ile yüz yüze iletişim kuramayan öğrenciler için sınava hazırlık dönemleri daha da kaygılı bir hal aldı. Birçok öğrenci sürekli evde bulundukları için çalışma motivasyonu sağlamayadıklarını belirtmektedir. “Sabah uyandığımda ders çalışacak enerjiyi bulamıyorum” ya da “Her gün birbirine benzer olduğu için motivasyon sağlayamıyorum” gibi çeşitli yorumlarda bulunuyorlar. Pandemi herkes için psikolojik, ekonomik ve sosyal açıdan zorlayıcı bir süreç. Bu sürecin kendisinden kaynaklı zorluklar ile sınav kaygısı bir araya geldiğinde elbette öğrenciler için sınav süreci, pandemi öncesine göre daha zor ve yorucu bir süreç haline geliyor. Sınava girerken bir yandan Covid 19 tedbirlerine uymak zorunda kalıyor, sınav tarihlerinin sağlık tedbirlerine göre değişme ihtimalinden dolayı yoğun bir belirsizlik yaşıyorlar.

Pandemi Sürecinde Sınav Kaygısı ile Başa Çıkmak İçin Ne Yapılmalı?

  Bu süreçte ebeveynlerin tutumları büyük bir önem taşımaktadır. Ebeveynler de pandemi sürecinin olumsuzluklarına maruz kalmaktadır fakat bu noktada çocuğa sergileyecekleri davranışların çocuğun kaygı düzeyini doğrudan etkilediğinin bilincinde olmaları önemlidir. Çocuğa büyük beklenti ve sorumluluklar yüklemek, çocuğu akranları ile karşılaştırmak bu süreçte yapılan başlıca hatalardır. Çocuğa çalışması için baskı yapmak, çalışmadığında onun moralini bozacak cümleler sarfetmek yerine çocuğa çalışma motivasyonu bulmasında yardım etmek bu süreci her iki taraf için de kolay hale getirecektir. Çünkü pandemi sürecinde çocuğun tüm gün evde verimli çalışacak motivasyonu bulması daha da zor hale gelmiştir. Ebeveynler pandemi sürecinin çocuğun performansı üzerindeki etkisini yadsımamalıdır. Sınavdan elde edeceği başarı ne olursa olsun her zaman onun yanında olduklarını hissettirmeleri gerekmektedir. Ebeveynlerin sınava yükledikleri büyük anlam, çocuğun sınava yüklediği anlamı etkilemekte ve böylelikle çocuğun kaygı düzeyinin artmasına yol açmaktadır.

  Çocuklar için pandemi sürecinde gün içinde motivasyon sağlamak için en önemli nokta, günü planlamaktır. Elbette ki bu günün her saatini doldurarak oldukça zorlayıcı bir program hazırlamak anlamına gelmemektedir. Kişi, kendini fazla zorlamayan ama gün içinde planlı hareket etmesini sağlayacak bir program hazırlamalıdır. Her saati dolu olan ve dolayısıyla bir süre sonra uygulanması zorlaşan programlar kişide başarısızlık hissi uyandırmaktadır. Bunun yerine kişi kendi yaşam düzenine göre uygulanabilir bir ders çalışma programı hazırlamalı ve molalar vermeyi unutmamalıdır. Bu programda çeşitli ödül saatleri olmalıdır. Her gün evde olan, herkes gibi sosyal hayattan izole olan çocuklar, elbette ki onlara motivasyon sağlayan arkadaşları ile görüşmek, gezmek, sinemaya gitmek gibi etkinlikleri yapamamaktadır bu da çalışma sonucunda elde edecekleri ödülü engellemektedir. Bu süreçte öğrenci kendisine yeni ödüller bulmalıdır. Kendisinin hoşuna gidecek bir eşya almak, en sevdiği filmi izlemek, bir arkadaşıyla görüşmek, bir hobisini gerçekleştirmek gibi çeşitli ödüller yaratmak ve bu ödülleri gün içinde belirlediği çalışma saatlerinin bitiminde uygulamak motivasyonun artmasını sağlayacaktır. 

  Sınav kaygısının yoğun olarak yaşandığı anlarda nefes egzersizi uygulamak kalp çarpıntısı gibi fizyolojik belirtilerin azalmasını sağlamaktadır. Kendimize sık sık bunun yalnızca bir sınav olduğunu, başarılı olup olmadığımızı belirlemenin tek ölçütünün bu sınav olmadığını söylemek fayda sağlayacaktır. “Pandemi sürecinde sınava giriyorum ne kadar şanssızım!” gibi düşüncelerden uzaklaşarak tüm dünyanın zorlayıcı bir süreçten geçtiğini fakat her sınavda olduğu gibi bizim verdiğimiz emeğin karşılığını alacağımızı unutmamamız gerekir. Bu noktada kişi, bu emeği vermek için çaba sarfetmeye devam etmelidir. 

   Pandemi süreci nedeniyle gün içindeki hareket miktarımız azaldı. Bedenimizin aktifliğinin düşmesi, zihnimizin aktifliğinin de düşmesine neden olmaktadır. Fakat yasak saatleri ya da ulaşılabilirlikten dolayı herkes için dışarıda spor yapmak ya da spor salonuna gitmek mümkün olmamaktadır. Bu noktada evde yapılacak egzersizler devreye girmektedir. Her gün evde yapılacak kısa süreli egzersizler sağlıklı olmamızı sağlamakla kalmayıp enerjimizi de yükselterek zihnimizin daha aktif olmasını sağlayacaktır. 

  Pandemiye bağlı olarak yaşadığımız ya da çevremizde yaşanan sağlık sorunları da bu süreci kaygılı hale getirmektedir. Her gün kendi sağlığımız ve sevdiklerimizin sağlığı ile ilgili endişelenmekteyiz. Bu endişeleri azaltmanın yolu Covid 19’a karşı önlemlerimizi almaktır. Bu yüzden bu süreçte mutlaka covid önlemlerine uymalıyız ve ayrıca sağlıklı beslenmeyi ve bol su tüketmeyi ihmal etmemeliyiz.