Pankreas Kanseri

Ölümcül kanser türlerinin en üst sıralarında yer alan Pankreas kanseri, karın boşluğunun üst tarafında saklandığı ve iç kısımlara kadar yayıldığı için teşhis ve tedavisi zordur.

Sessizce ilerleyen bu kanser türü, semptomlarını çok geç gösterdiği için çoğu zaman son aşamalarda fark edilmektedir. O yüzden her kanser türünde olduğu gibi ‘Erken Teşhis’ Pankreas kanserinde daha da önem kazanmaktadır.

PEKİ ERKEN TEŞHİS ETMEMİZİ SAĞLAYACAK BU BULGULAR NELERDİR?

• İştahsızlık

• Kilo kaybı

• Karın bölgesinde ağrı

• Bulantı

• Sarılık

• Kronik pankreatit

• Aniden ortaya çıkan diyabet(şeker hastalığı).. en yaygın görülen bulgularıdır.

Pankreas da endokrin (hormon üreten) ve ekzokrin (sindirim salgısı üreten) olmak üzere tüm görevlerini yerine getiren iki ayrı hücre grubu bulunmaktadır. Pankreas kanseri denilince hastaların yaklaşık %95’inde pankreas kanalı kaynaklı duktal adenokarsinom tipi görülmektedir. Bunun dışında nöroendokrin tümörler bu konunun dışında tutulmaktadır. Çünkü bu tümörlerin seyrediş şekilleri ve tedavi tarzları ayrı özellikler taşımaktadır.

Yukarıda belirttiğimiz bulgulardan birisi de şeker hastalığı idi. Her şeker hastalığının mutlaka pankreas kanseri patolojisinin olmadığı gösterilmelidir. Birden ortaya çıkan şeker hastalığının pankreas kanseri sebebi olabileceği gibi, uzun süreli şeker hastalığının da pankreas kanseri üzerinde etkisinin fazla olduğu birçok çalışma ile kanıtlanmış durumdadır.

PANKREAS KANSERİ NEDEN OLUŞUR?

Nelerin sebep olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Fakat pankreas kanseri olguları üzerinden belirlenen bazı risk faktörleri vardır;

• 50 yaşından sonra risk artmakta

• Erkeklerde görülme riski daha fazla

• Aşırı sigara tüketimi

• Benzin, metalurjik kokular ve böcek ilaçlarının kullanımına fazladan maruz kalmak

• Olguların %10’u kalıtsal seyretmekte

• Diabet hastalarında diğerlerine oranla görülme sıklığı daha fazla

• İnce bağırsak ve ülser kanamalarına yönelik önceden geçirilen operasyonlar

PANKRAES KANSERİNİN TANI YÖNTEMLERİ

Modern yöntemlere geçilmiş olsa bile henüz Pankreas kanseri için herhangi bir ilaç tedavisi geliştirilememiştir. Mutlak çözüme en yakın derecede ulaşabileceğimiz cerrahi yöntemler ile müdahale edilebilir.

Pankreas kanserinde tanının erken konulması sinsi ilerleyip belirti ve bulgu göstermediği için zorlaşmaktadır. Bu durumda görüntüleme büyük önem kazanmaktadır. En çok kullanılan ve bilgi veren yöntem; BT(bilgisayarlı tomografi)’dir. BT(bilgisayarlı tomografi) tümörün cerrahi müdahaleye uygun olmadığını yüksek oranda gösterebilir. Ama bazı durumlarda ameliyat sırasında da anlaşılabilir. Bu durumda hekimin cerrahi müdahale öncesinde kanserli tümörün alınıp alınmamasına karar vermesi çok önemlidir.

BT(bilgisayarlı tomografi) dışında;

• Kan testi yapılarak bilirubin gibi önemli maddelerin değerlerine bakılır.

• Doku, idrar ve kan örnekleri alınıp ölçümler yapılır. Bu ölçümlerde CA 19.9 ve CEA ismindeki iki tümör belirtici yardımcı olabilmektedir.

• MRI da BT kadar bize yol göstericidir. Özellikle pankreasın çevre dokularla ilgili olan bulgularda aydınlatıcıdır.

• Kötü huylu tümörlerde tercih ettiğimiz PET taramasıda bulunmaktadır.

Bunların yanında gerektiği durumlarda laparoskopi, biyopsi, ERCP, PTC gibi yöntemlerde kullanılmaktadır.

Pankreas Kanserinin Evreleri

Pankreas tümörünün sadece kendisi değil vücudun başka bölgelerine yayılarak yerleşmesi (metastaz) ile de daha da önem teşkil etmektedir. Bu yayılmanın (metastazın) belli başlı evreleri vardır;

0: Bu evrede yayılma yoktur. Pankreas kanseri sadece tek katman hücrelerle sınırlıdır. Görüntüleme testlerinde görülmez.

Evre 1: Tümör pankreas sınırları dışına çıkmamış ve lenf nodülü metastazı yoktur

Evre 2: Tümör pankreas dışındaki yakın komşu dokulara taşmış fakat lenf nodülü metastazı yoktur

Evre 3: Lenf nodülü metastazı vardır

Evre 4: Uzak metastazı vardır

Pankreas kanseri tedavisi; ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi olmak üzere 3’e ayrılmaktadır.

Pankreas kanseri ameliyatları, cerrahinin en zor ve en sorunlu ameliyatlarından olup, özellikle ameliyat sonrası dönemde çıkabilecek komplikasyonlarla da hem cerrah, hem de hastane imkanları yeterli özellikte olmalıdır.

WHİPPLE AMELİYATI

Pankreas kanseri tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemdir. Burada tümör tutulumunun yerine göre ameliyatın seyride değişmektedir.

Eğer tutulum pankreasın baş kısmında ise; bu bölge, 12 parmak bağırsağı, ana safra kanalları ve bölgesel lenf bezleri çıkartılır. İnce bağırsak kullanılarak safra ve bağırsak devamlılığı sağlanmaktadır. Deneyimli ellerde problem yaşamadan hastalar ortalama 4 gün hastanede tedavisi sürdükten sonra taburcu olmaktadırlar.

Eğer tutulum pankreasın kuyruk kısmında ise; bunu yanında dalak venindeki tutulumun olup olmamasına bakılır. Dalak veninde tutulum var ise; dalak da çıkarılmış olur.

Uygun olan vakalarda laparoskopik(kapalı) yöntem ile de ameliyat gerçekleştirilebilir. Bu ameliyatın en zor yanı, alınan bu organların birbiri ile olan koordinasyonunun tekrardan en iyi şekilde sağlanmasıdır.

Radyoterapi ve Kemoterapi

İki amaçla kullanılır;

• İleri evre pankreas kanserinde tümörün küçültülerek cerrahiye elverişli hale getirilmesini sağlamak amacıyla

• Ameliyat sonrasında koruyucu tedavi olarak uygulanır.