Prostat Kanseri ve Sebepleri nedir?
Yazar Ertürk Ergin • Radyasyon Onkoloğu • 22 Kasım 2016 • Yorumlar:
Genetik kontrolün bozulması, hücrelerin, kontrolsüz bir şekilde çoğalması ve büyük bir kitle (tümör) oluşturmaları ile sonuçlanır. Etrafındaki sağlıklı dokuya yayılma eğilimine göre selim veya habis olarak nitelendirilir. Çevreleyen dokuya yayılma özelliğinden dolayı prostat kanserinin, prostatın etrafında bulunan dokulara yayılması halinde lokal ilerlemiş hastalıktan söz edilir. Kanserin daha uzak dokulara yayılması metastaz olarak bilinir ve daha ileri döneminde meydana gelir.
Neden Bazı Erkeklerde Prostat kanseri Meydana Gelir?
Yaşam boyunca prostat kanseri gelişme riski yaklaşık % 10’dur.
Prostat kanseri olma şansınız kişisel risk faktörlerinizin ne olduklarına bağlıdır. Bir risk faktörünüzün olması, sizin herhangi bir hastalığa yakalanma olasılığınızın daha yüksek olduğunu gösterir.
Prostat kanserinde risk faktörleri nedir?
Prostat kanserinin en güçlü risk faktörü, ileri yaştır. Bu hastalık genellikle 40 yaşın üzerindeki erkeklerde ortaya çıkmaktadır. Prostat kanseri için yaştan sonra en önemli risk faktörü, aile öyküsüdür. Babası, erkek kardeşi, büyük babası veya amcasında bu hastalık bulunan bir kişi akrabaları arasında hasta kimse bulunmayan bir kişiye göre daha yüksek risk altındadır. Bu özellikle yakın akrabasında 60 yaşın altında prostat kanseri ortaya çıkan kişiler için geçerlidir. Etnik köken de önem taşır. En az Asyalı erkeklerde görülür. Prostat kanserinin üzerinde etkili olabileceğiniz çeşitli diğer risk faktörleri de vardır. Bu “değiştirilebilir risk faktörlerinden” birincisi, yüksek miktarda doymuş yağ içeren hayvansal gıdaların tüketilmesidir. Yüksek yağlı diyetin prostat kanseri sıklığını artırdığı bilinmektedir. Prostat kanseri (veya kalp hastalığı) konusunda endişeleri olan bir bireye yumurta, süt, peynir, tereyağı ve kırmızı etten fakir beslenmenin önerilmesi uygun olacaktır. Buna ilaveten diyete bazı eklemelerin yapılması faydalı olabilir. Bir vitamin veya mineral desteği almak istiyorsanız öncelikle doktorunuzla görüşmeniz uygun olacaktır.Yaşanılan çevre de önemlidir. Makine kullananlar, işciler, çiftciler, kaynakcılar ve endüstriyel alanda çalışanlarda diğer kesimlere göre daha yüksek bulunmuştur.Hormon katkıları önemlidir.Yüksek dozlarda alınan dehidroepiandrosteron (DHEA) prostat büyümesini veya prostat kanserini tetikleyebilir.
PSA Testi neden önemlidir?
PSA, prostat spesifik antijen, prostat içerisindeki sıvıda bol miktarda bulunan protein benzeri bir maddedir. Prostat kanserinin erken tanısında ve etkili tedavi seçiminde, kan örneklerinde PSA miktarının tespiti (PSA testi) son derece önemli bir rol oynar.
PSA YÜKSEK BULUNDU: ŞİMDİ NE OLACAK?
İyi Bir Ürolog Bulmak
Aile hekiminiz PSA düzeyinizin yükseldiğini (2,5 ng/ml’nin üzerinde) veya serbest PSA oranının düşük (<%18) olduğunu belirlemiş ise, muhtemelen bir ürologa sevk edileceksiniz. Doktorunuzun yanında kendinizi rahat hissetmeniz ve ona güvenmeniz hayati önem taşır. Genel bir muayeneden geçirebilirsiniz, fakat dijital rektal muayene (DRM) mutlaka yapılacaktır. Bu muayene prostat değerlendirmesinde rutin olarak yapılır.Doktorunuz eline bir eldiven takıp parmağına kayganlaştırıcı sürecektir. Size hangi pozisyonu almanız gerektiğini söyleyecektir. Daha sonra prostatınıza dokunarak onun büyüklüğünü, şeklini, kıvamını ve yüzeyini değerlendirecektir. Bu muayene ağrılı olmayıp yalnızca rahatsızlık vericidir. Bitene kadar gevşemeyi deneyin, yalnızca birkaç saniye sürecektir. Sizden bir idrar örneği istenebilir. Bu örnek bakterilerin veya kanın varlığı açısından araştırılabilir. Ultrason prostat büyüklüğünün ve doku yapısının değerlendirilmesinde kullanılabilir.Eğer prostat kanseri olma olasılığı varsa size olasılıkla PSA düzeyiniz temel alınarak, ayaktan yapılan bir prosedür olan biyopsi önerilecektir. Bu yöntem prostatınızdan doku örnekleri almak için kullanılır ve bu örnekler daha sonra mikroskop altında incelenmek üzere bir patoloji laboratuarına gönderilir. Patolog kanser olup olmadığını araştırır ve eğer varsa onu derecelendirir.
Tedavi seçimi
Sizin için en uygun olan tedavinin seçimi birçok faktöre bağlıdır.
• Kanserin ne kadar agresif ve ilerlemiş olduğu (derecesi ve evresi)
• Yaşınız
• Genel sağlık durumunuz
• Tedavi konusunda sizin tercihleriniz