Romatizma Nedir?

Romatizma; eklemler, kaslar, kemikler, yumuşak dokular ve bağ dokusu olmak üzere çoğunlukla kas-iskelet sistemini tutan; ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı veya fonksiyon kaybına yol açan akut ya da kronik ağrılı durumlara verilen genel isimdir. Romatizmal hastalıklar dendiğinde akut veya kronik, iltihaplı veya iltihaplı olmayan, bölgesel veya yaygın, eklem veya eklem dışı doku tutulumu yapan olmak üzere birbirinden farklı 200'den fazla hastalığı içerir.

Romatizmal hastalıklar önemli iş gücü kaybına yol açar, hayat kalitesini bozar, geriye döndürülemeyen sekel bırakabilir, hatta bazı romatizmal hastalıklar erken tanısı ve uygun tedavisi yapılmadığında hastayı ölüme kadar götürebilir.

Romatizmal hastalıklar genellikle genetik, çevresel ve hormonal faktörlerin etken olduğu ve çoğunlukla bağışıklık sistemi bozuklukları ile ortaya çıkan hastalıklar grubudur. Çoğunlukla eklemler, kaslar, kemikler ve yumuşak dokular başta olmak üzere kas-iskelet sistemini tutar; ancak bazı romatizmal hastalıklar cilt, solunum sistemi, dolaşım sistemi, göz, böbrek, barsak, sinir sistemi, üriner sistem ve benzeri diğer doku ve organları da tutabilir.

Diğer birçok hastalıkta olduğu gibi romatizmal hastalıklarda da erken tanı ve tedavi önemlidir. Eskiye göre tanı ve tedavide çok önemli gelişmeler sağlanmıştır. Son birkaç dekadda bilimin sayesinde erken tanı ve tedavi seçenekleri çok artmıştır. Eskiden hastalığın tam tedavisi, ilerlemesinin durdurulması veya en azından kısmi iyileşme sağlanması çok zordu, günümüzde artık hastalığın tam iyileşmesi veya en azından ilerlemesinin durdurulması hedeflenmektedir. Semptomatik veya palyatif tedaviden öte hedefe yönelik tedaviler geliştirilmiştir. Bununla birlikte bazı hastalıklarda tanı ve tedavide hala zorluklar mevcuttur. Birçok romatizmal hastalığın başlangıcı, gidişatı, sonuçları ve tabii ki tedavileri de kişiden kişiye farklılık gösterir, bu nedenle birçok hastalıkta olduğu gibi romatizmal hastalıklarda yaklaşım da hastalığa ve daha da önemlisi hastaya özel olmalıdır.

Romatizmal hastalıklarla ilgili tanı ve tedavi zorluklar, kafa karışıklıkları, bilim dışı tedavi yöntemleri, hekim ve uzman olmayanların yasal olmadığı halde yaptıkları yanlış uygulamalar hastalarda yanlış tanı ve tedavilere yol açmakta, zaman kayıplarına yol açarak erken ve doğru tanı ve tedavi fırsatının kaçmasına yol açmaktadır. Erken ve doğru tanı, hastaya ve hastalığa en uygun tedavi ve takibi en önemli konudur

Romatizmal şikâyetler ya da kas-iskelet sistemi sorunları ile karşılaşıldığında erkenden uzmanına başvurmakta büyük yarar vardır.

En sık romatizma belirtileri nelerdir?

• Eklem veya diğer kas iskelet sistemi yapılarında ağrı

• Eklem veya yumuşak dokularda şişlik

• Eklem veya çevresinde tutukluk/katılık

• Eklemlerde sıcaklık-ısı artışı

• Eklem veya çevresinde kızarıklık-renk değişikliği

• Eklem ve diğer yapılarda fonksiyon kaybı, hareket zorluğu

• Diğer organlarla ilgili şikayetler (Cilt, mukoza, göz, solunum-dolaşım sistemi, sinir sistemi, böbrek, barsak...)

• Ateş, halsizlik, güçsüzlük, yorgunluk, yaygın ağrı, iştahsızlık, kilo kaybı, sabah tutukluğu ve benzeri genel şikâyetler.

En sık görülen romatizmal hastalıklar hangileridir?

• Kireçlenme (Artroz)

• Yumuşak doku romatizmaları (Fibromyalji, bel, boyun, sırt ağrıları)

• Romatoid artrit

• Spondiloartropatiler ve ankilozan spondilit

• Vaskülitler ve Behçet hastalığı

• Gut Hastalığı (ve diğer kristal artropatiler)

• Ailevi Akdeniz ateşi

• Akut eklem romatizması

• Reaktif artritler

• İnfeksiyöz artritler

• Bağ dokusu hastalıkları (SLE, polimiyozit-dermatomiyozit, skleroderma, miks bağ dokusu hastalığı)

• Çocukluk çağı romatizmal hastalıkları

• Bursit, tendinit, fasiit…

Romatizmal hastalıklarda hangi tedaviler uygulanır?

• İlaç tedavileri (ağrı kesiciler, antienflamatuarlar, steroidler, immünsupresifler, biyolojik ajanlar..)

• Fizik tedavi ve rehabilitasyon, egzersizler, kaplıca tedavisi (bazılarında)…

• İş-uğraşı tedavisi

• Bazı romatizmal hastalıklarda beslenmenin düzenlenmesi

• Tutulan organ veya sistemlerle ilgili ek tedaviler