Sağlam Çocuk İzlemi

Bir çocuğun sağlıklı bir birey olarak yetişmesi için doğumdan itibaren büyüme gelişmesinin düzenli izlenmesi gerekmektedir. Sağlık halinin devamı için gerekli izlem, tetkik ve takviyeler uygulanmalı. Hastalık açısından risk oluşturacak durumlar belirlenmeli ,varsa rutin taramalar yapılmalı, gerekli koruyucu önlemler erkenden alınmalıdır. Çocuk sağlığı ve hastalıkları branşının ve aslında bütün tıbbın temeli koruyucu hekimliktir. Bu bağlamda doğumdan itibaren başlayan rutin bir takip süreci olmalıdır.

Her rutin muayenede çocuğun kilo, boy ve baş çevresi (ilk 3 yaş) ölçümleri yapılmalı, standart büyüme eğrilerinde ve çocuğun potansiyeline göre değerlendirilmelidir. 3 yaş sonrası kan basıncı kontrolü unutulmamalıdır. Beslenme , uyku düzeni, tuvalet alışkanlıkları, kişisel temizlik, ev içi kazalara karşı alınacak önlemler ve aile içi ortam (psikososyal durum, şiddet vs) konuları her izlemde mutlaka konuşulmalıdır. Koruyucu sağlık uygulamaları içinde en etkili olanı kuşkusuz aşılardır. Ulusal aşı takvimine uygun aşılar uygulanmalı, takvim dışı aşılarla ilgili aileye bilgi verilmelidir. Aşılar ile ilgili ailelerin kaygıları giderilmeli, aşı sonrası görülen istenmeyen etkiler ile ilgili aileye mutlaka bilgi verilmeli , yapılacaklar konusunda aile aydınlatılmalıdır. Gereksiz aşı ertelemesi yapılmamalı, her izlem kaçırılmış aşı için fırsat olarak değerlendirilmelidir.

Doğumu izleyen 2-7 gün içinde beslenme ve sarılık kontrolü, metabolik tarama ve işitme taraması yapılmalı. İlk 6 ay takipler aylık, sonrasında beslenme durumuna göre 3 ay yada daha kısa aralarla olmalıdır. 1 yaş sonrası 3 yaşa kadar 6 aylık takipler sonrasında yıllık olarak devam etmelidir. Bu takip sıklığı minimum olup her bebeğin izlem takvimi ihtiyaca göre yeniden düzenlenmelidir.

İlk ayda doğumsal kalça çıkığı açısından kalça ultrasonu ,doğumsal katarakt açısından gözde red refle (kırmızı ışık) testi bakılmalıdır.3.aydan itibaren ilk 1 yaşta bir kez mutlaka göz doktoru muayenesi yapılmalıdır. 6.ayda kan sayımı ,demir ferritin düzeyi,tam idrar tetkiki , d ve b12 vitaminleri, tiroid fonksiyonları bakılmalıdır.1 yaş sonrası diş hekimi kontrolü en geç 3 yaşında olmak üzere yıllık yapılmalıdır.

Çocuk sağlığı ve gelişimi ,çevre ve özellikle anne sağlığından ayrı değerlendirilemez. Sağlam çocuk takibinin sürekliliği ve verimi için aileyle kurulan iletişim çok önemlidir. Aileleri bilgilendirirken dikkatli olmalı, onlara kılavuzluk yaparken soruları kaygı ve paniğe yol açmadan cevaplanmalıdır. Çocuğun gelişimi ve ruh sağlığı için güvenli bağlanma, yaşa uygun oyuncak seçimi, 6.aydan itibaren yaşa uygun kitap okuma konuşulmalıdır. Ev ve uyku düzeni, çocuğun karakterine yönelik davranışlarını doğru değerlendirme ve tutarlı davranma konularında aileye önerilerde bulunulmalıdır.