Şema Terapi

Şema terapi hayatımızda değiştiremediğimiz tekrar eden sorunları gidermeyi, kişinin kendisiyle olan ilişkisini güçlendirmeyi, ilişkisel problemlere çözüm getirmeyi, psikolojik rahatsızlıkları gidermeyi amaçlayan güncel bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bunlara uyum sorunları, romantik ilişkilerdeki sorunlar, sosyal ilişkilerdeki aksaklıklar, kaygı bozuklukları, depresyon, kişilik bozuklukları gibi pek çok farklı durum örnek verilebilir. Şema terapi kişinin hayatındaki sorunların kökenine inmeyi hedefler yani yalnızca mevcut problemi ortadan kaldırmaktan öteye giderek temelde yatan yaşantısal geçmişe odaklanır. Bu bağlamda psikodinamik yaklaşım, bağlanma kuramı, kişiler-arası terapi, bilişsel davranışçı terapi gibi yaklaşımların tekniklerini birleştiren bütüncül bir bakış açısına sahiptir. Güncel pek çok araştırma etkililiğine dair kanıtlar sunmaktadır.

Şema Nedir?

Şemalar hayata karşı bakış açımızı, duruşumuzu etkileyen yapılardır. Bireyin yaşamına devam etmesi için gerekli yapılardır. Ancak şema terapi işlevsel olmayan uyum bozucu şemalarla ilgilenir. Bunlar terk edilme, kuşkuculuk, duygusal yoksunluk, kusurluluk, sosyal izolasyon, yetersizlik, dayanıksızlık, gelişmemiş benlik, başarısızlık, haklılık, yetersiz öz denetim, boyun eğicilik, kendini feda onay arayıcılık, karamsarlık, yüksek standartlar, cezalandırıcılık şemalarıdır. Bunlar kökenlerini çocukluk, ergenlik yaşantılarından alır. Bu dönemlere ait karşılanmamış fiziksel, duygusal, psikolojik ihtiyaçlar kişilerde şema oluşumuna neden olur. Olumsuz geçmiş yaşantının, anıların, duyguların birey üzerinde bıraktığı etkiler daha sonraki yaşamında olaylara, durumlara karşı vereceği tepkileri olumsuz olarak etkileyebilir. Şema terapinin çıkış noktası da budur. Geçmişteki yaşantımızın bugünkü yaşamımıza nasıl etki ettiğini inceler ve çözümler.

Şema Terapi Neyi Hedefler?

Şema terapi kişinin olaylara, durumlara karşı verdiği işlev bozucu tepkilerin geçmiş kökenlerini fark ettirir ve bunların etkileri karşısında nasıl çözümler geliştirebileceğine dair çeşitli tedavi yöntemleri uygular. Şemalarını (yani işlev bozan davranışlarını, düşüncelerini) tetikleyen olaylara dair de bireye farkındalık kazandırır. Böylece kişi terapi bitiminde de tek başına sağlıklı tepki ve düşünme biçimiyle yaşamına devam edebilir.

Şema Terapi Nasıl Uygulanır?

İlk birkaç seans değerlendirme seansı olarak geçmektedir. Uygun değerlendirme sürecinin akabinde tedavi aşamasına geçiş yapılır. Tüm bu süreçte şema terapiye özel çeşitli ölçeklerden de faydalanılabilir. Bu terapide en önemli ilkelerinden biri de kişiye özel bir tedavi planı oluşturmaktır. Bireyin hikayesi terapist tarafından özel bir değerlendirmeden geçer. Terapist ve danışan karşılıklı kurdukları terapötik ilişki sayesinde etkili bir tedavi sürecine katkıda bulunur. Terapi boyunca terapistin yanı sıra danışan da oldukça aktiftir. Her iki tarafın bu aktif katılımı şema terapiyi diğer terapi yöntemlerinden ayırmaktadır.

Şema Terapi Ne Tür Teknikler Kullanır?

Bilişsel teknikler, yaşantısal teknikler, davranışçı teknikler, mod çalışması, canlandırma tekniği gibi pek çok güncel yöntemi içinde barındırır.

Kimlere Şema Terapi Uygulanır?

Şema terapi hem çocuklar hem de yetişkinlere uygulanabilir.