Sınav Stresimle/Kaygımla Nasıl Baş Edebilirim?
Yazar İpek Akalp İnal • Psikolog • 16 Aralık 2021 • Yorumlar:
“Sınav kaygısı nedir ve neden olur?”, “Öğrenciler sınava hazırlanırken neden sınav stresi yapar?”, “Sınav kaygısı artınca ne olur?”, “Sınav stresi nasıl geçer?”.. gibi sorular aklınıza takılıyorsa veya çocuklarınız ya da yakınlarınız bu durumu yaşıyorsa bu yazıyı okuyup, onlara destek olabilirsiniz. Sınavlardan konu açılınca ya da sınav anında düşüncelerinizi kontrol edemiyor ve kalbiniz hızla atmaya mı başlıyor? Öncelikle bilmelisiniz ki: YALNIZ DEĞİLSİNİZ..
Hepimiz hayatımızda en az bir kere sınava girmişizdir ve bu girdiğimiz sınav öncesinde aşırı kaygılı ya da stresli hissettiğimiz zamanlar illaki olmuştur. Sınavlar; özellikle günümüz gençlerinin yaşamlarında birer dönüm noktası haline gelmiştir. Bu sebeple; aşırı stres ve kaygı beraberinde olumsuz sonuçları da getirmiş oluyor. Aslında, bir miktar sınav kaygısı yaşamak oldukça tipiktir. Hatta araştırmalara göre biraz kaygı duymanın bizi önceden çalışmaya, sınav sırasında tetikte kalmaya ve eldeki göreve odaklanmaya motive etmeye yardımcı olduğunu gösteriyor. Bu yüzden, yüksek düzeyde kaygı, konsantrasyonu ve testlerde iyi performans gösterme yeteneğini etkileyebilir. Herkesin sınav kaygısı deneyimi birbirininden farklıdır. Bu nedenle, kaygı düzeyleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Tıpkı konudan konuya ve testten teste farklılık gösterdiği gibi.. Hepsi bir şekilde öğrencinin veya kişinin teste verdiği değere bağlıdır. Yıkıcı etkilere sahip olan yüksek kaygı ve stres ile baş etmek için sınavlardan önce bazı önlemlerin alınmasında fayda var.
Sınav kaygısıyla, endişe duyguları ve kendinden şüphe duymak, sınav performansınızı etkileyebilir ve sizleri mutsuz edebilir. İster ilkokul ister ortaokul öğrencisi olun, ister üniversite öğrencisi olun, ister kariyer gelişimi veya sertifikasyon için testlere girmesi gereken bir çalışan olun, sınav kaygısı herkesi etkileyebilir. Kaygı, olması beklenen olumsuz bir sorunla ilgili endişe duyma olarak tanımlanır ve kaygı aslında doğal bir insan tepkisidir. Yani; savaş ya da kaç savunma mekanizmamızın bir göstergesidir. Savaş ya da kaç hakkında test yapma ile ilgili olarak düşünürsek, testin kendisi tehdittir ve vücudumuzun tepkileri genellikle bizimle tehdit arasına mesafe koyma girişimlerimizdir. Yine de bir sınavda savaş ya da kaç, her zaman (veya sıklıkla) bizi “kurtaracak” sonuçlar vermez. Sınav stresi ve sınav kaygısı durumunda vücutta birtakım fiziksel değişiklikler (uykusuzluk, karın ağrı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, titreme, çarpıntı, terleme gibi) meydana gelir. Kaygı düzeyini bazen öğrencilerimiz veya kişiler doğru kontrol edemeyebilirler, ellerinde olmadan strese yenik düşebilirler, bu durum kendisinin baş edebileceğinden büyük bir sorun olabilir. Böyle durumlarda uzman desteği alınmasının çok büyük faydası olacaktır. Sınav kaygısının sebebi belirlenip, başa çıkma yöntemleri/becerileri geliştirilir. Böylece öğrencilerin veya kişilerin sahip olduğu bilgileri verimli kullanmasına destek olunur.