Sinir Sıkışması (Karpal Tünel Sendromu)

Kol ve bacaklarımızda seyreden bir çok sinir ve dalları vardır. Bu sinirlerin görevi ilgili kas gruplarının çalışmasını sağlamak ve bölgelerinin duyusunu alarak beyne iletmektir. Her bir sinir bir yada birkaç noktada sıkışabilir ve hastalık tablosu oluşturabilir. Bunların içinde en fazla sıkışan, üzerinde en fazla çalışılmış ve tanınmış olanı median sinir denilen sinirin el bileği seviyesinde sıkışmasıdır. Bu duruma karpal tünel sendromu denir.

Karpal tünel kanalının içinde herhangi bir nedenle basınç arttığında sinir bası altında kalarak sinirin sıkışma hastalığı oluşur. Kişinin günlük,iş ve spor yaşamını etkileyen ve hatta engelleyen, ilerlemiş durumlarda gece uyandırmaları nedeniyle  uyku bozukluğu  ve elin kullanımını zorlaştıran can  sıkıcı bir sorun oluşturur.  Ortopedi pratiğinde çok sık rastlanan bir durumdur ve halk arasında sinir sıkışması olarak bilinir.

Nedenleri nedir?

Karpal tünel sendromu için hazırlayıcı faktör olarak birçok sebep vardır.

İç veya dışsal bir nedenle kanal içi basıncı artıran herhangi bir sorun sinirin sıkışmasına neden olabilir. Bu durum en sık olarak, elini el bileği eklemini bükük durumda kullanmayı gerektiren bazı meslek ve ev işi yapan kişilerde olmaktadır. Bu kişilerde median sinire komşu tendon ve tendon kılıflarında  aşırı kullanıma bağlı kalınlaşma ve ödem olmaktadır. Bu durum romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklarda da çok belirgin olmaktadır. 

Bazen şeker ve tiroid ve büyüme hormonu bozukluğunun bir bulgusu olarak karşmıza çıkabilir ve şeker hastalarında oldukça sık oluşmaktadır.

Sık görülen bir durum da hamileliktir. Hamileliğin son 3 ayında vücutta su tutulumu( ödem) artarak karpal tüneli etkiler ve ödemli hale getirir. Doğumdan sonra vücuttaki ödemin çözülmesiyle beraber çoğunlukla sorun geriler ve iyileşme olur.

Nasıl bulgu verir?

İlk şikayetler ağrı, uyuşma ve karıncalanmadır. Ağrı ve uyuşma  yanma tarzında olup özellikte 2. ve 3. parmaktan başlar ve avuç içi, önkol düzeyine kadar çıkar. Bazen omuz ve boyun bölgesine vurur ve omuz sorunları ile karışır. Kişi iş yapma sırasında yada günlük el kullanımında(telefonla konuşma,gazete okuma,klavye-mouse kullanımı,örgü-tığ işi yapma gibi) çabuk yorulma,uyuşma ve ağrı  nedeniye  elini  dinlendirme ihtiyacı hisseder. Sıklıkla ilk şikayetler gece uyku sırasında oluşur. Kişiyi uykusundan uyandırır ve elini sallama, ovma sonrasında şikayetler geçer. Ağır durumlarda gece uyandırmalarının sıklığı artar ve ağrı ve uyuşmanın geçmesi  daha uzun süre alır yada uyuşma sürekli hale gelir. Sıkışmanın derecesi ve süresi arttıkça elde kas güçsüzlüğü ve erime başlar. Kişi hem uyuşma ve his kaybı hem de kuvvet kaybı nedeniyle eşyaları sıkamadığını ve  elinden kayıp düştüğünü söyler. 

Nasıl teşhis edilir?

Karpal tünel sendromu, hastayı dinleyerek ve muayene ederek tanınabilir. Kesin tanı,sıkışma seviyesini belirleme,derecelendirme ve sorunu belgeleme için emg tetkiki yapılmalıdır. Benzer sorunların ayırıcı tanısını yapmak,eşlik eden sorunları saptamak,hazırlayıcı nedenleri araştırmak için direk röntgen,ultrason,emar ve laboratuar tetkikleri yaptırmak gerekebilir. En fazla boyun bölgesinde omurga kireçlenmesi,boyun fıtığı gibi sorunlarla karışır ve ayırıcı tanıda mutlaka düşünülmelidir.

Karpal tünel sendromu nasıl tedavi edilir?

Tedaviyi ve tedavi şeklini belirleyen en önemli faktörler; sorunun süresi,şikayetlerin şiddeti,emg bulgusu ve derecesi,kas erimesi olup olmadığı,sıkışmaya sebebin ne olduğudur.

Ameliyat öncesi tedavi olarak; elin günlük,iş ve spor sırasında  kullanımı sırasında nötral durumda tutan elbilekliği kullanımı ,ödem–yangı giderici ya da çözücü ilaç uygulaması,elin kullanım pozisyonu öğretilmesi, fizik tedavi yöntemleri yapılır. Tartışmalı olmakla birlikte kanal içine kortizon uygulaması yapılabilir. Bazı sinir kılıfı iyileşmesine yardımcı olan ilaç ve vitaminler verilebilir. Tüm bu ameliyat dışı yöntemler başarısız kalıyorsa , hasta şikayeti, muayene ve emg bulgusu birlikte değerlendirilerek ameliyat kararı verilir.

Karpal tünel tedavisinde ameliyat nasıl yapılır?

Hasta bir bütün olarak değerlendirilir. Anestezi tipi aksi bir durum olmadıkça lokal ya da blok anestezidir. Ameliyat 5-15 dakika kadar sürer. Hasta aynı gün taburcu edilir. Ameliyat sonrası ağrı olmaz yada olsa dahi minimaldir ve ağrı kesicilerle kolayca kontrol edilir. Ameliyat sonrası el kullanımına birkaç gün içinde başlanır.

Ameliyatın başarısını belirleyen en temel faktör sıkışmanın süresi ve derecesidir. Genelde ilk gece uyuşma ve ağrı şikayeti geçer ve hasta belirgin bir rahatlama hisseder. Uzun süreli ve ağır sıkışmalarda uyuşmanın geçmesi biraz zaman alabilir.