Sistemdeki Tüm Bireyler İçin Öncesi ve Sonrasıyla Boşanma

Boşanma; iki insan arasındaki duygusal, kişisel ve hukuksal birlikteliğin yasalar ve kişiler önünde; bireyler, sistemler ve bireyler arası ilişkiler boyutunda sona ermesidir.

Boşanmanın evlilik kadar eski süreç olduğunu söylersek sanırım yanılmış olmayız. İki insanın uzun süreli her türlü ilişkisinde sorun çıkması çok muhtemeldir. Çiftler evliliklerinin içerisinde bu sorunlara çözüm bularak ilişkilerini devam ettirir. Ya da bir diğer çözüm yolunu kullanarak birlikteliklerini sona erdirirler; boşanma. Taraltay'ın da dediği gibi evlenmek için iki kişinin istek ve kararı söz konusuyken, bir tek kişinin mutsuzluğu ve isteksizliği boşanma nedenidir.

Peki çiftler neden boşanır? Türkiye'de Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan bir araştırmada çiftlerin mahkemeye en çok başvurdukları boşanma sebebi "şiddetli geçimsizlik" tir. Bu tabi ki boşanmanın resmi yüzüdür. Bunun dışında yine ülkemizde yapılan en kapsamlı araştırmalardan birinde katılımcılara boşanma sebepleri sorulmuştur. En çok gösterilen sebep %27,3 ile eşlerin birbirine karşı ilgisizliği ve sorumsuzluğu olmuştur. Bu sebebi sırasıyla evin ekonomik geçimini sağlayamama, aldatma, dayak/kötü muamele, içki ve kumar, eşlerden birinin köken ailesinin çekirdek aileye müdahale etmesi gibi sebepler izler.

Boşanan çiftlerin en öncelikli görevi karı-kocalık ilişkisini sonlandırırken anne babalık görevinde sorumluluklarını işbirliği içinde devam ettirebilmeleridir. Bu konu hakkında yapılmış çok sayıda araştırma çocukların boşanma sonrasına uyumu etkileyen en önemli faktörlerin boşanmayı izleyen ilk iki yıl içindeki anne baba babalarıyla olan ilişkinin niteliği ve boşanan anne baba arasındaki sürmekte olan çatışmalara ne kadar maruz kaldıklarıdır. Bu yüzden boşanma ile ilgili bilinmesi gereken en önemli konu çiftlerin sağlıklı bir şekilde boşanmaları için ilişkilerinin öncelikli olarak düzelmesi gerekliliğidir. Çünkü çatışma devam ettiği sürece boşanma zor ve sancılı olacaktır. Bu da sistemdeki tüm bireylerin boşanmadan en ağır şekilde etkileceği anlamına gelir.

Boşanma sürecinde hem ebeveynlerin hem de varsa çocukların karşılaştıkları ve çözmek zorunda oldukları iki oluşum vardır; değişim ve uyum. Boşanma hem çiftler hem de çocuk için gündelik yaşantılarında ve kişisel ilişkilerinde pek çok değişimi beraberinde getirir. Boşanma sonrasında çocuğun yeni yaşamına uyum sağlayabilmesini kolaylaştıran bir takım etkenler söz konusudur. Bunlardan en önemlisi daha önce de bahsedildiği gibi ebeveynler arasındaki çatışmanın en az düzeyde olması ve mümkünse çocuğun bu çatışmalara maruz kalmamasıdır. Bunun dışında ekonomik güçlüklerin fazla olmaması, çocuğun hayatında ve yaşam standartlarında köklü değişikliklerin olmaması da çocuğun boşanma sonrası uyumunu kolaylaştırır. Bir diğer kolaylaştırıcı faktör de çocuğun her iki ebeveynini de görmesidir. Benedek ve Brown bir çocuğun hayatında anne ve babanın yerinin doldurulamayacağını, her iki ebeveynin rollerinin tamamlayıcı olduğunu ifade eder. Bu yüzden çocuk hem anne hem de babayla yeterince vakit geçirmeli ve her iki ebeveynden de beslenebilmelidir. Çocuklar sevildiklerinden emin olmalı ve ebeveyn bunu davranışlarıyla pekiştirebilmelidir. Çocukların boşanmayı kendilerini ebeveynlerinden ayıran bir süreç olarak görmemelerine buna bağlıdır.

Gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında yapılan çalışmalar çocukların çatışmalı bir ortamda büyümelerindense boşanmanın daha pragmatik bir sonuç olduğunu göstermektedir. Boşanmayı bir felaket olarak değil başa çıkılması gereken bir durum olarak algılamak hem yetişkinlerin hem de çocukların uyum sürecini kolaylaştıracaktır. Boşanma öncesinde ya da sırasında alacağınız çift terapisinin amacı sizi barıştırmak değil sağlıklı kararlar almanıza yardımcı olmaktır. Boşanma sonrasında ise hem yetişkinlerin hem de çocukların psikolojik destek almaları uyum sürecini kolaylaştırarak bireylerin iyi oluş haline olumlu yönde etki edecektir.