Sosyal Fobi ve Yaygın Belirtileri
Yazar İdil Özgüçlü • Psikolog • 11 Kasım 2021 • Yorumlar:
Yeni bir kişiyle tanıştırılırken yoğun bir korku yaşadınız mı hiç? Veya Bir sunum yapacakken kalp atışınızdaki hızlanmayı, sesinizdeki titremeyi fark ettiniz mi? Sosyal fobi sahibi bireyler başkaları tarafından incelenebileceği sosyal ortamlar veya performans durumlarıyla ilgili yoğun bir kaygı ile yaşarlar, eksik veya yanlış bir şeyler yapmaktan, olumsuz değerlendirilmekten korkarlar. Mahcubiyet duygusunu çok yoğun yaşarlar. Bu yaşanılan mahcubiyetin birçok nedeni olabilir örneğin bir kaygı belirtisi göstermekten (kızarma, titreme gibi) ve bu belirtilerin başkaları tarafından fark edilmesinden endişe duyarlar ve bu endişe onları kısır bir döngüye sürükleyebilir bunun yanında tuhaf konuşmaktan (konuşmanın yapısıyla ilgili), veya konuşmanın içeriğiyle ilgili hata yapmaktan korkabilirler. Başkaları tarafından sıkıcı, tuhaf, yetersiz olarak değerlendirilmekten kaygı duyabilirler. Kişiler sosyal ortama girmeden bir kaygı yaşamaya başlayabilirler (beklenti kaygısı), ya kaçınırlar ya da güvenlik davranışları sergilerler. Sosyal fobisi olan kişilerde kaygı ve korku durumlarında yaygın olarak görülen bazı fizyolojik belirtiler olabilir bunlar: kalp atış hızının artışı, nefes darlığı, göğüste baskı hissi, baş dönmesi, boğulma hissi, terleme / sıcak basması gibi. Fizyolojik belirtilerin yanında sosyal fobisi olan kişilerde bakışını kaçırma, kararsız ses tonu, kararsız ifadeler, tereddütlü jestler, kendini açmama, mesafeli davranma, telefonları açmama, aramalara dönmeme gibi davranışlar gözlemlenebilir. Yapılan çalışmalarda tedaviye başvuran hastaların %95’nde belirtiler ergenlik döneminde başlamasına rağmen hastaların tedaviye başvurmaları çoğunlukla otuzlu yaşlarda oluyor. Sosyal fobinin 12 aylık yaygınlık oranı %7,9 yaşam boyu görülme oranı ise %13 olduğu görülmüştür aynı zamanda kadınlarda görülme oranı erkeklerde görülme oranından 2/3 daha fazladır. Son olarak eklemek isterim bir kişide sosyal kaygı bozukluğu (sosyal fobi) olup olmadığına sadece belli başlı belirtilere bakarak, bir profesyonele danışmadan karar verilemeyeceği unutulmamalıdır.