Spina Bifida Nedir?

Spina bifida; omurgayı oluşturan kemiklerin omuriliği tamamen örtmediği, omurilik ve ilişkili sinirlerin de bu nedenle açıkta kaldığı bir durumu ifade eder. Spina bifida kelimesi Latinceden gelir ve "ayrık" ya da "açık" omurga anlamına gelir. Bu nedenle “ayrık omurga hastalığı” olarak da bilinir.

Açık Fetal Cerrahi ile Spina Bifida ameliyatı Nedir?

Açık fetal cerrahi, Anne karnındaki bebeğin rahim üzerinde küçük bir açıklık oluşturularak bebeğin omurgasına ameliyat yapma işlemidir. Bu işlem, fetüsün doğumdan önceki dönemde, anne karnında gerçekleştirilen bir cerrahi müdahaledir. Açık fetal cerrahi, spina bifidalı (Nöral Tüp Defekti) olan fetüslerin bir kısmında uygulanabilir. Bu yazımızda sizin için açık fetal cerrahi hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.

Spina Bifida için Açık Fetal Cerrahi Ne Zaman ve Nasıl Uygulanır?

Açık fetal cerrahi için tercih edilen gebelik haftası 26. haftadır. Açık fetal cerrahi işleminin uygulama adımlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

1. Anestezi: Açık fetal cerrahi için gebeye hem spinal anestezi hem de genel anestezi uygulanır. Uzun süren bu ameliyat için annenin çok özel cihazlara bağlanarak yakın takibi sağlanır.

2. Karın ön duvarının açılması: Karın ön duvarında sezaryen kesisine benzer veya dikey şekilde açılarak rahime ulaşılır.

3. Fetüse anestezi yapılması: Fetüsün damarının içine veya kasına enjeksiyon yapılarak fetüsün anestezisi yapılır hem de hareket etmemesi sağlanır.

4. Uterus (Rahim) kesisi (Uterotomi): Fetüsün anestezisi sonrasında rahim duvarında 5-10cm uzunluğunda bir açıklık oluşturulur. Bu işlem, fetüse erişimi sağlar ve cerrahi müdahalenin yapılmasını mümkün kılar.

5. Cerrahi müdahale: Fetüsün omurgası rahime açıklık oluşturulan bölgeye getirilir ve omurgasında açık olan bölüm ameliyatla düzeltilir.

6. Kapanış: Fetüsün ameliyatı bittikten sonra yapılan tüm kesiler usulünce kapatılır.
   
   Açık Fetal Cerrahi Kimlere Uygulanır?

Açık fetal cerrahi, daha invaziv bir yöntemdir. Bu nedenle hem fetüs ve hem de anne üzerine riskleri vardır. Açık fetal cerrahi, deneyimli bir fetal cerrahi ekibi ekibi tarafından gerçekleştirilmelidir. Her durumda riskler ve faydalar dikkatlice değerlendirilir ve aileye detaylı bir şekilde açıklanır.

Açık fetal cerrahi operasyonu Anne adayında; erken doğum, rahim yırtılması, plasenta kanaması (dekolman) ve enfeksiyon riski gibi komplikasyonların riskini taşır. Fetüste ise, ani anne karnında kalp durması, erken doğum ve erken doğuma bağlı komplikasyonların risklerini taşır. Bu nedenlerle, açık fetal cerrahi yapılan gebeler operasyondan doğuma kadar çok yakın takip edilmeli, 24 saat acil müdahale için ekip tetikte olmalıdır.

Spina bifida için Açık fetal cerrahi,

• Omurganın açık bölgesi 6-7 segmentten fazla değilse,

• Kafa içindeki sıvı birikimi yani hidrosefali 16 mm`yi geçmiyorsa,

• Omurgada eğrilik (Kifos veya skolyoz) yoksa,

• Ek başka organ anomalisi yoksa,

• Fetüste genetik inceleme normalse,

• Gebenin operasyona engel bir hastalığı yoksa,

• Gebe aşırı obez değilse

Uygulanabilir. Ancak yukarıda sayılanlar yine de genel kuralları oluşturur. Operasyona uygunluk açısından ekipte bulunan uzman tarafından detaylı organ taraması yani detaylı ultrason yapılarak ona göre karar verilir.

Spina Bifida Anne Karnında mı Doğum sonrası mı ameliyat edilmeli?

Bu soru henüz tüm dünyada netlik kazanmamış bir sorudur. Ancak ispatlanmış bazı veriler vardır. Anne karnında ameliyat olmuş fetüsler doğum sonrası ameliyat olmuşlara göre; Hidrosefaliye bağlı şant ameliyatına ihtiyaç duyma olasılıkları yarı yarıya daha az, Beyincik sarkması yarı yarıyı daha az, bağımsız yürüme 2 kat daha fazla ve fonksiyonel olarak daha iyi durumda oldukları bilimsel yayınlarla sipatlanmıştır.

Açık Fetal Cerrahi Sedece Spina Bifida için mi yapılır?

Güncel olarak açık fetal cerrahi en sık spina bifida için uygulanmaktadır. Fetüste olabilecek başka bazı hastalıklar için de ileri çalışmalar bulunmaktadır. Yakın gelecekte açık fetal cerrahi ameliyat listesine birçok hastalık eklenecektir.

Bunlara aşağıda bazı örnekler verilmiştir.

• Fetal akciğer kitleleri: Akciğerlerde olabilen CPAM (Konjenital Pulmoner Havayolu Malformasyonları) ve Pulmoner sekestrasyon gibi kitleler akciğere ve kalbe bası yaparak anne karnında müdahale gerektirebilir.

• Fetüsün tümörleri: Anne karnında fetüste her organda tümör olabilir. Sık görülenlerden biri de sakrokoksigeal tümörlerdir. Tümörler anne karnında fetüsten daha hızlı büyüyerek veya kan akımı bozukluğuna neden olarak acil müdahale gerektirebilirler.