Sporcularda Kullanılan Ergojenik Destekler

Ergojenik destek, Yunanca ergon = iş, genon = üretmek anlamına gelen kelimelerden türetilmiştir ve iş üretmeye veya iş yapmaya yardım eden maddeler veya yöntemler olarak açıklanabilir

Yeterli ve dengeli beslenen sporcular dışarıdan alınan herhangi bir takviyeye ihtiyaç duymayabilirler. Ergojenik destekler sağlıklı beslenmeyle yerine geçmemeli, sağlıklı beslenmeyi desteklemelidir.

Ergojenik destekler bir çok ürünü farklı kombinasyonlarda ve farklı miktarlarda içerebildikleri gibi; kapsül, toz, sıvı ve tablet gibi bir çok formda bulunabilirler

Ergojenik Desteklerin Sınıflandırılması

Ergojenik destekler 5’e ayrılır. Bunlar;

1.Mekanik veya biyomekanik destekler

2.Psikolojik destekler

3.Fizyolojik destekler

4.Farmokolojik destekler

5.Beslenmeye bağlı destekler

Mekanik destekler: Enerjin etkin bir şekilde faydalanılmasını ve kullanımını sağlamaktadırlar. Örnek olarak rüzgarın etkisini azaltan kayak giysileri; kayak ve paten gibi egzersizlerde hızı arttırmaya yardımcı olmasını verebiliriz.

Psikolojik destekler: Egzersiz süresince mental gücü ve psikolojik oluşumları arttırmak hedefiyle kullanılırlar. Psikolojik enerji sağlayanlara; stimulanlar, sakinleştirici etki sağlayanlara; psikolojik trankilizanları örnek gösterebiliriz.

Fizyolojik destekler: Aktivite sürecinde enerji oluşumu için gerekli olan metabolik işlevlerin fazlalaştırılarak, fiziksel kuvvetin artırılmasını amaçlamaktadırlar. Yükselti antrenmanı ve yüksekte düşük antrenman uygulaması, kan dopingi yapılarak kanın oksijen taşıma kapasitesinin yükseltilmesini bu desteğe örnek verebiliriz.

Farmakolojik destekler: Fiziksel kuvveti, mental kuvveti ya da mekanik kuvveti artırmada kullanılan ilaçlardır. Bu desteklere örnek olarak; stimulanlar,  anabolik steroidler, narkotikler, depresanlar, alkol ve beta blokerları verebiliriz. Fakat farmakolojik desteklerin bununla birlikte  birçok yan etkisi bulunmaktadır. Bunlar; yüksek basınç, kellik, baş ağrısı, ve kalp hastalıkları, mide bulantısı, cinsel güçsüzlük, abdominal şişkinlik, sperm sayısında azalma, eklem ağrıları, agresif tutum, tendon sakatlıklarının görülme potansiyelinin artması, prostat büyümesi, ruhsal dengesizlik, yüzde ve sırtta ciddi sivilce problemleri, karaciğer hasarı ve benzeri gibi sayılabilir. Söz konusu  yardımcılardan anabolik steroidlerin ise cinsiyete, erkeklerde göğüs gelişimi (gynecomastia) ve testesteronun östrojene dönüştürülmesi gibi spesifik etkileri bulunmaktadır.

Beslenmeye bağlı destekler: Güç, mental güç veya mekanik fazlalaştırmak amacıyla besin öğelerinin kullanılmasıdır.

 Beslenmeye Bağlı Takviye Destek Ürünleri Nelerdir?

Karbonhidratlar, proteinler, aminoasitler, bitkisel kaynaklı ürünler, kreatin, kafein, su ve vitaminler bu grupta kullanımı serbest maddeler olarak yer alırlar.