Sürdürülebilir Beslenme

Gıdamızın Güvencesi Sürdürülebilir Beslenmeye Bağlı Olabilir Mi?

Son zamanların popüler konusu olan sürdürülebilir beslenme oldukça merak konusu. Gıdamız tükeniyor mu? Sürdürülebilir beslenmenin faydaları nelerdir? Gıdamızın devamlılığı için sürdürülebilir beslenmeye mi geçmeliyiz? İşte bütün bu sorularınızın cevabını sizler için hazırladım…

Sürdürülebilir Beslenme Nedir?

Sürdürülebilir beslenme, aşırı tüketimi, besin kayıplarını ve besinsel atıkları azaltmak için tercih edilen bir yöntemdir.

İnsanlar ekosistemi korurken eşit, sağlıklı ve uygun fiyatlarla nasıl beslenir sorusunun cevabı, kesinlikle sürdürülebilir beslenmedir. Ayrıca çevresel kaynakları koruyan en uygun fiyatlı ve erişilebilir beslenme türüdür.

Sürdürülebilir beslenme söz konusu olduğunda; kişinin gıda israfını azaltmak ve alışveriş alışkanlıklarına daha fazla dikkat etmek (mevsim sebze ve meyvelerini tercih etmek vb.) gibi hedefleri hayati öneme sahiptir.

Peki Sürdürülebilir Beslenmeye Neden Mi Yöneldik?

Bir süredir yaşamış olduğumuz iklim değişikliği, çevresel bozulmalar, azalan biyoçeşitlilik ve kirlilik gibi mevcut beslenme sistemiyle alakalı sorunlar ülkeleri daha sürdürülebilir bir beslenme sistemi oluşturmaya zorladı.

Neden Sürdürülebilir Beslenmeyi Tercih Etmeliyiz?

Çevremiz ve bedenimiz için sağlıklı besinleri tercih etmek ve devamlılığını sağlamak için sürdürülebilir beslenmeye yönelmeliyiz. Aslında sürdürülebilir beslenmeyi tercih etmemizin en önemli sebebi bu. Diğer yandan da nüfusun artmasıyla birlikte besin kaynaklarının yetersiz kalacağı ve kıtlık gibi felaketlerin ortaya çıkacağı öngörüsüyle farkındalık oluşturulmaktadır.

Size fazla gelen gıdalarla kaç insan doyar biliyor musunuz? Eğer bilseydiniz israf etmekten kaçınırdınız! Araştırmalara göre; bir yılda Güney Amerika’da israf edilen yiyeceklerle 300 milyon, Avrupa’dakilerle 200 milyon insan beslenebiliyor!

Çok korkunç değil mi?

Tüm dünya genelinde gıda israfı, sadece %25 azaltılırsa 870 milyon insan açlıktan kurtulmuş olacak! Bu yüksek sayılar sizce de sürdürülebilir beslenme için yeterli değil mi?

Hem çevresel hem de bireysel faydaları ile sürdürülebilir beslenme, yalnızca bir kavram değil aynı zamanda bir çözüm ve kurtarıcı olarak karşımıza çıkıyor…

Nasıl Sürdürülebilir Beslenilir?

Sürdürülebilir beslenmeye geçmenin riskin merak edenler korkmasınlar çünkü sürdürülebilir beslenmenin riski yoktur. Eğer kişi, tüm besin ihtiyacını karşıladığından emin olarak bazı bilinçli adımlar atarsa o zaman ihtiyacını fazlasıyla karşılamış olur.

Şimdi sürdürülebilir beslenmeye geçmek için bazı ipuçları vereceğim;

Sebze ve Meyveler

Her ne kadar bazı istisnalar olsa da, sebze ve meyvelerin çevresel etkileri yok denecek kadar düşüktür. Yani, bütün sebze ve meyvelerin alımını arttırmak çoğu insan için sağlıklı bir seçimdir.

Et ve Ürünleri

İşte asıl büyük etki burada. Et, oldukça yüksek bir çevresel etkiye sahiptir. Kalorisi, protein içeriği ve mikro besin ögeleri açısından zengin olsa da, kırmızı etin fazla tüketimi hemen sağlık sorunlarını da beraberinde getirir! Özellikle kalp hastalığı konusunda ciddi risk faktörü demektir. Tabi ki bu bilgiyi aşırı tüketimlerin söz konusu olduğunu varsayarak veriyorum.

Sağlıklı ve dengeli bir diyet için daha az et tüketimi uygun olacaktır.

Süt ve Süt Ürünleri

Süt ve sütün diğer ürünleri de çevresel etki açısından yüksektir. Fakat sağlık açısından da oldukça önemli olduğunu vurgulamakta fayda var. Birçok insan için hem kalsiyum hem de D vitamini gibi önemli besinlerin uygun fiyatlı kaynağı diyebiliriz. Bununla birlikte, süt alımını azaltarak yine sağlığınızı korumanız mümkün!

Balık

Birçok balık türü aşırı avlanma veya sürdürülemez diğer uygulamalar nedeniyle tükendiğinden, balıklar da yüksek çevresel etkiye sahip sayılırlar. Bunula birlikte, balıklar iyi birer anahtar besin ve sağlıklı yağ kaynağı sayılırlar. Balık tüketimini azaltarak veya sürdürülebilir kaynakları tercih ederek oluşan çevresel etkileri azaltmanız da elbette mümkün.

Paketlenmiş Gıdalar

Paketlenmiş gıdaların çok büyük bir çoğunluğu atık ve plastik kullanımına katkıda bulunur. Paketlenmiş birçok gıda işlenir ve sonuç olarak da sürdürülebilir değildir! Paketlenmiş yiyecekleri bırakmak veya kullanımını azaltmak oluşan israfı ortadan kaldırarak genel sağlığa katkıda bulunur.

İşte Sürdürülebilir Beslenme Modelleri!

1- Akdeniz Tipi Beslenme

2- Çift Piramit Modeli

3- Vejeteryan ve Vegan Diyet Modelleri

4- DASH Diyeti

Sağlıklı bir çevrede yaşayabilmemiz için sürdürülebilir beslenme şarttır! Unutmayın; sürdürülebilir diyetler daha sağlıklı bir nüfusu da beraberinde getirir. Biz diyetisyenler ise sürdürülebilir beslenmenin temel savunucuları olmalıyız.

Sürdürülebilir Beslenme İlkelerini Bilmekte Fayda Var!

İşte bu ilkeler şu şekilde;

• Yeterli ve dengeli beslenin

• Hayvansal kaynaklı proteinler (et, süt, yumurta) yerine bitkisel protein kaynaklarını tercih edin

• Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketimine özen gösterin

• Paketlenmiş gıdaların tüketim sıklığına ve tüketilen miktarına dikkat edin

* Sağlıklı yağlı tohumların (baklagiller, tam tahıllar, ceviz, badem, fındık vb.) tüketimini arttırın

• Sürdürülebilir balıkçılık ile avlanan (sezonunda avlanmış) balıkları tercih edin

• Sebze ve meyve tüketimini arttırın

• Yerli üreticilerden alışveriş yapmaya özen gösterin

• İdeal vücut ağırlığınızı koruyun veya ideal vücut ağırlığınıza ulaşmak için çaba sarfedin

• Masanıza gelen her besinin nasıl geldiğini sorgulayın

• Kırmızı et, işlenmiş et rünleri ve hayvansal kaynaklı yağ tüketimini minimum düzeye indirin

• Satın aldığınız besinleri saklamaya uygun koşullarda muhafaza edin

• Hiçbir besini israf etmeyin

• Besinlerin suyunu, sapını ve yaprak kısımlarını atmak yerine değerlendirin

• Ambalaj, poşet ve plastiklerin kullanımını azaltın

• Tekrar tekrar kullanılabilen ve çevreye zararı olmayan ürünleri tercih edin

Sürdürülebilir beslenme ilkelerinde hayvansal besinlerin sınırlandırılması gerektiğine değindik. Bu sınırlandırmalar uzun sürede demir, çinko ve B12 yetersizliği riskini arttırabileceğinden belli aralıklarla kan bulgularına baktırmakta fayda var. Doğru kombinasyonlar sayesinde ise vücudu hiçbir besinden yoksun bırakmadan ilerlemek de elbette mümkün!

Geleceğimiz ve besinlerimizin güvenliği için siz de sürdürülebilir beslenmeye hayatınızda yer açın. Değiştireceğiniz küçük alışkanlıklar büyük farkındalıklar oluşturarak herkes için fayda sağlayabilir.