Tamamlayıcı Beslenmenin Temel İlkeleri
Yazar Şadi İdem • Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Doktoru • 10 Ekim 2018 • Yorumlar:
Rutin takiplerde kilo alımı boy uzaması normal olan bebeklerin ilk 5-6 ay sadece anne sütü ile beslenmesi önemlidir. 5-6 aydan sonra bebeklerin uygun bir şekilde anne sütüne ek olarak tamamlayıcı beslenmeye başlamaları önerilmektedir. Burada tamamlayıcı beslenmenin temel ilkelerinden bahsedeceğim.
*ilk 5-6 ay sadece Anne sütü veriniz.(eğer çocuğunuzun gelişimi iyi değilse mutlaka çocuk hekiminize başvurun)
*9 aya kadar Anne sütü temel besin öğesidir.
*12.ay da Anne sütü beslenmenin en az yarısını karşılamalıdır.
*Tamamlayıcı beslenmeye başladığımızda anne sütü vermeye devam edilmelidir.
*Kesinlikle hazır gıdalardan ve işlenmiş besinlerden uzak durmanızı öneririm.
*Sunacağımız besinlerin protein, yağ ve karbonhidrat içeriğinin dengeli olmasına özen göstermeliyiz.
*Verdiğimiz gıdalardan sonra allerjik reaksiyon gelişmesi durumunda mutlaka çocuk hekiminize başvumanızı öneririm.
- 1 yaşa kadar beş gıdayı vermek istemeyiz;
- İnek sütü
- Yumurta beyazı
- Bal
- Tuz
- Şeker
- 6 ay sonuna kadar ilk alıştırmak istediğimiz üç gıda; sırasıyla, yoğurt, sebze çorbası ve meyve püresidir. Daha tatlı olan meyve suyu ya da meyve püresi ile tamamlayıcı beslenmeye başladığımızda tatlı tadın baskın olmasından dolayı, nispeten daha tatsız-tuzsuz olan gıdaları yavrularımızın kabul etmesi zor olabiliyor. O yüzden öncelikle yoğurdu ardından sebzeyi son olarak meyve püresini beslenme rejimine
- Tamamlayıcı beslenmeye bebeğimiz aç iken başlamak gıdayı kabul etmesini kolaylaştıracaktır. Vereceğimiz gıdayı azar azar başlayıp, belli bir süre (genelde 5-7 gün boyunca) aynı gıdayı azar azar çoğaltarak
Böylelikle gıdaya karşı bebeğimizin tepkisini gözlemleme şansımız olacaktır.
- Yeni başladığımız gıdayı öğle saatlerinde vermemiz olası yan etkileri gündüz gözüyle izlemek olanağı sunacaktır.
- 5-6 aylık olan bebeklerimizde inek sütü protein alerjisi yoksa ev yapımı yoğurt ile başlamayı öneriyoruz. Ardından sebze çorbası ve meyve püresi verilebilir.
- İkinci haftadan itibaren öğün sayısını ikiye çıkarmalıyız. Yedinci ay bitimine dek iki öğünden fazla tamamlayıcı beslenme vermenizi önermeyiz.
Zamanla vereceğimiz gıdaların çeşitliliği artacaktır; ancak öğün sayısı iki ile sınırlı olduğu için gıdaları dönüşümlü vermemiz gerekecektir.)
- Tamamlayıcı beslenme esnasında bebeğimize hangi gıdayı verirsek verelim sunacağımız gıda miktarı bir öğünde 150 ml’den fazla olmamalıdır. Zira bu aylardaki bir bebeğin mide kapasitesi yaklaşık 150-180 ml’dir. Fazlasını verdiğimizde bebeğimiz
- Sebze çorbasını ilk hafta tel süzgeçten, blendırdan ya da robottan geçirip verebilirsiniz. Ancak 1 hafta sonra kesinlikte ne blendırı, ne tel süzgeci ne de robotu kullanmanızı isteriz. Sebzeleri çatal ya da kaşıkla ezmenizi isteriz ki vereceğimiz gıda pütürlü
Böylece bebeğimiz besinleri çiğneyip yutmayı öğrenme fırsatı bulacaktır.
- Buradaki püf nokta; bebeğimizin bir besini çiğneyip yutmasını öğrenmesine olanak tanımaktır. Bir bebek çiğneyip yutma kordinasyonunu en kolay ve en hızlı 5 ile 9 ay arasında geliştirebilir. Beynin plastisitesi bu aylarda en uygun dönemdedir. Eğer gıdaları robottan, blendırdan geçirip verirsek bebeğimiz bu yetiyi öğrenmekte zorluk çekebilecektir. Zira robottan yada blendırdan geçirilen mama kıvamındaki besini bebeğimiz sadece emip yutacaktır. Ne yazık ki 5 ile 9 ay arasında bir bebek çiğneyip yutmayı öğrenemezse 3 yaşa kadar en küçük pirinç tanesi boğazına takıldığında öğürüp O yüzden kesinlikle vereceğimiz besinleri blendırdan ya da robottan geçirmenizi önermeyiz.
6-7. aydan itibaren;
- Yumurta sarısı, kuru baklagil ve tahılları ve eti beslenmeye eklemeliyiz.
- Özellikle kuru baklagilleri bu dönemde etli yaparak protein ihtiyaçlarını kolayca karşılayabiliriz.
- aydan sonra artık öğün sayımızı üçe çıkarabiliriz.
Burada sabah öğünü kahvaltı gibi yaptırmak istemeyiz. Sabah öğününde de tıpkı öğle yada akşam olduğu gibi besleyici gıdalar vermeyi akılda tutmalıyız. Kahvaltıya 9.10. aylarda başlamak isteriz.
- Et önemli bir besin kaynağı olduğu için özelilkle kuzu, koyun eti, balık ve hindi etini, bulunabiliyorsa gezen tavuk etini bein öğeleri içine eklemeliyiz. Tavuk eti ve ciğerini verirken dikkatli olmamız önemlidir. Zira endüstriyel olarak kolayca ve sıkça üretildiği için tavuk etinden uzak durmakta yarar var.
- Salam, sosis, sucuk gibi, işlenmiş pakete girmiş hiçbir ürünü vermenizi istemeyiz.
Tüm bu tamamlayıcı beslenme aşamalarında çocuğunuzun kilo alımını ve boy uzamasını takip ettirmenizi, allerjik reaksiyonları gün ve gün gözlemenizi ve böyle durumlarda mutlaka çocuk hekiminizin takibinde olmanızı öneririm.