Topuk Dikeni (plantar fasial fibromatozis, plantar fasciitis)

Topuk Dikeni ayak ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir. Ayağınızın altından geçen ve topuk kemiğinizi parmaklarınızla (plantar fascia) bağlayan kalın bir doku bandının inflamasyonunu içerir. Topuk Dikeni genellikle sabahın ilk adımında görülen bıçak batması tarzında ağrıya neden olur. Koşucularda daha sık görülür. Buna ek olarak, fazla kilolu ve yetersiz desteği olan ayakkabı giyenler, artmış plantar fasciitis riski taşırlar.

Plantar fasciitis tipik olarak topuğunuzun yakınında ayağınızın altındaki bıçak batmasıtarzı bir ağrıya neden olur. Ağrı genellikle uyanıştan sonraki ilk birkaç adımla birlikte çok şiddetlidir. Ancak, uzun süre ayakta kalma veya oturduktan sonra ayağa kalkma ile tetiklenebilir. Ağrı, egzersiz sonrasında daha kötüdür.

Normal koşullar altında, plantar bant şok emici bir kemer gibi davranır ve ayağınızı destekler. Bu bandtaki gerginlik ve stres çok büyük olursa küçük yırtıklar ortaya çıkabilir. Tekrarlayan yırtıklar sonucu inflamasyon gelişir. Plantar fasciitis belirgin bir neden olmadan ortaya çıkabilir, ancak görülme riskinizi artırabilecek faktörler şunları içerir:

Plantar fasiit, en çok 40 ve 60 yaşları arasında görülür. Bazı egzersiz türleri, uzun mesafeli koşu, balistik atlama faaliyetleri, bale dansı ve aerobik dans gibi topuk ve bağ dokusuna çok fazla stres yaratan aktiviteler, plantar fasciitisin daha erken başlamasına katkıda bulunabilir. Aşırı kilo, plantar fasyayı ekstra stres altına sokar. Ayakta duran meslekler, fabrika işçileri, öğretmenler ve çalışma saatlerinin çoğunu zor yüzeylerde yürüyerek geçiren kişilerde sık görülebilir. Plantar fasciitis düzenli faaliyetlerinizi engelleyen, topuk ağrısı ortaya çıkarabilir. Bu ağrıyı en aza indirgemek için yürüme şeklinizi değiştirmeniz, ayak, diz, kalça veya sırt problemlerine yol açabilir.

Teşhis, tıbbi öykü ve fizik muayene ile yapılır. Muayene sırasında doktorunuz ayağınızdaki hassas bölgeleri kontrol eder. Genellikle hiçbir test gerekmez. Doktorunuz, ağrınızın stres kırığı veya sıkışmış bir sinir gibi başka bir sorundan kaynaklanmadığından emin olmak için bir röntgen veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) önerebilir. Bazen bir röntgen ışını topuk kemiğinden öne çıkıntı yapan bir kemiği gösterebilir.

Plantar fasciitis hastalarının çoğu, birkaç ayda istirahat, ağrılı bölgeye buz uygulama ve gerdirme gibi konservatif tedavilerle iyileşirler. Non-steroidal anti inflamatuar ilaçlar plantar fasciitis ile ilişkili ağrıyı hafifletebilir. Germe ve güçlendirme egzersizleri veya özel cihazların kullanılması semptomların hafifletilmesini sağlayabilir. Fizik tedavi, gece atelleri veya özel tabanlıklar kullanılabilinir. Ağrılı alana bir tür steroid ilaç enjekte etmek geçici ağrı kesici sağlayabilir. Çoklu enjeksiyon önerilmez, çünkü bunlar plantar fasya' yı zayıflatabilir ve muhtemelen yırtılmasına neden olabilirler. Daha yakın zamanlarda doku kopma riski az olan ve tedavi amacı ile trombosit bakımından zengin plazma (PRP) kullanılmaya başlanmıştır. Ekstrakorporal şok dalgası tedavisinde ses dalgaları iyileşmeyi teşvik etmek için topuk bölgelerine yönlendirilir. Genellikle daha basit tedavilere cevap vermeyen kronik plantar fasiit için bu tedavi kullanılır. Bu prosedür morarma, şişme, ağrı, uyuşma veya karıncalanmaya neden olabilir. Bazı çalışmalar umut verici sonuçlar vermektedir, ancak tutarlı bir şekilde etkili olduğu gösterilmemiştir. Çok az insan cerrahiye ihtiyaç duyar. Genelde sadece ağrı şiddetli olduğunda ve diğer bütün tedaviler başarısız olduğunda cerrahi bir seçenektir.