Ülser Diyeti
Yazar Gülsüm Kınalı • Diyetisyen • 9 Temmuz 2021 • Yorumlar:
Ülser, mide veya duedenum'un (onikiparmak barsağı) mide asidi ve sindirim sıvıları (örneğin pepsin) tarafından harabiyeti sonucunda meydana gelen doku kaybıdır. Doku kaybı asit pepsinin etkisiyle daha derinlere inebilir. Enflamasyon dediğimiz yara meydana getirir.
* Yemek saatleri belirli ve düzenli olmalıdır.
* Üç ana öğün üç ara öğün olarak tüketilmelidir.
* Ülsere Rafine karbonhidratların olumsuz etkileri vardır. Şeker bazı hastalarda midede yanmaya neden olduğundan şeker tüketimi azaltılmalıdır.
* Doku onarımı ve yapımı için proteinden zengin besinler tüketilmelidir.
* Yağların, özellikle bitkisel sıvı yağların olumlu etkileri vardır.
*Lif kaynağı yüksek olan yeşil yapraklı sebzeler tüketmeli, antioksidan yönünden zengin olan A, C ve E vitamini içeren besinlerin tüketilmesine öncelik tanımalıdırlar. Bu bağlamda sıvı tüketiminin mide asidini dengeleyici özelliği unutulmamalı ve midenin rahatlatılması için günde en az 2 litre su tüketilmelidir. Uygulanan diyetin besin ve enerji sağlayan öğeleri yeteri miktarda olmalı ve dengeli şekilde tüketim yapılmalıdır. Hastalar aç kalma süresini uzun tutmamalılardır.
*Yemekler uzun süre çiğnenmeli ve yavaş yenmelidir.
*Yara olan bölgede doku onarımında, doku yapımında faydalı olacak protein bakımından zengin yiyecekler tercih edilmelidir.
*Yağ tüketimi sırasında daha çok bitkisel sıvı yağlar tercih edilmelidir.
Ülser diyetinde tuz alımı arttırıldığında, ülserin etkisi de artar. Bu nedenle tuz alımı az miktarda olmalıdır.
Besinlerden posadan zengin olanlar tercih edilmelidir. Önerilen posa miktarı günlük 25-30 gramdır. Özellikle sebze, meyve ve yulaf kepeğinin içerdiği suda eriyen posa ülser diyetinde yararlı olur.
Yasaklar
Yemeklerin aşırı sıcak ve aşırı soğuk olmaması gerekir. Yağda kızartılan sucuk, et, salam, sosis, pastırma gibi yiyecekler ve kızartılan besinler midede asit ve pepsin salgısını arttırır. Bu ülserin oluşumuna ve ilerlemesine neden olur.
Baharatlar, acılı besinler, hardal gibi soslarda mide mukozasında olumsuz etkiye neden olur. Midede salgılanan asidin artmasına neden olduklarından, hasarın fazlalaşmasını sağlar.
Kafein içeren içecekler, koyu çay,kahve, asitli içeceklerden kaçınılmalıdır. Bunlar mide salgısını arttıracağından, mümkün olduğu kadar az içilmelidir. Alkollü içecekler diyette bulunmamalıdır.
Meyvelerden asidik etkisi olanlar; özellikle turunçgiller ve üzüm diyette olmamalıdır.
Serbestler
Ülser diyetinde makarna, pirinç, ekmek gibi unlu besinler yer almalıdır. Bunlar midedeki asidin baskılanmasını sağlar. Fakat midede uzun süre kalmamaları için, çorba olarak, iyice lapa şeklinde tüketilmelidir. Fakat akut dönemlerde bu besinlerden kaçınılmalıdır.
Ülser diyetinde yumurta haşlama olarak tüketilmelidir. Sahanda kızartma yöntemi kullanılmamalıdır. Et grubu ; haşlama,fırında yada az yağlı yemeği yapılarak tüketilebilir.
Süt,süt kreması, diğer süt ürünleri ilk olarak az yağlı/yağsız şekilde tüketilebilir. Tarçın, kekik, nane, kimyon baharat olarak kullanılabilir.
Öneriler
* Diyetteki protein , karbonhidrat ve yağ dengeli oranlarda olmalıdır.
* Vitaminler ve minareller yeterli olmalıdır.
* Diyetin kalorisi, kişinin gereksinimi kadar olmalıdır.
* Koyu çay, kahve, kakoa, boza, alkollü içeçekler,asitli içecekler, meşrubatlar, maden suyu ve sodası alınmamalıdır.
* Yağda kızartmalar yenilmemelidir.
* Et suyu ve et sulu çorbalar, işkembe, paça yenmemelidir.
* Çikolata , çikolatalı pastalar,şerbetli tatlılar, susam yenilmemelidir.
* Acı baharat, salamuralar, sirke, ketçap, hardal, sarımsak, çemen, zeytin, limon tuzu, kuru meyveler yenmemelidir.