Uyku Beslenme İlişkisi ve Kilo Alımı Üzerine Etkileri
Yazar Zülal Yalçın • Diyetisyen • 25 Aralık 2020 • Yorumlar:
UYKU NEDİR?
Uyku; bilincin geçici kaybolması, organik faaliyetlerin özellikle sinir duyusunun ve istemli kas hareketlerinin azalmasıyla ortaya çıkan normal, geçici, periyodik ve psikofizyolojik bir durumdur.
Uyku ve dinlenme sürecinin canlıların yaşamlarında önemli bir yeri olduğu ortaya konmuştur.
Uykunun oluşumu ve düzeni için en kabul gören nöroanatomik model; kolinerjik (asetilkolin v.b) ve monoaminerjik (seratonin, epinefrin, norepinefrin dopamin v.b) nöronlar arasındaki iki taraflı baskılayıcı ilişkileri içeren modeldir.
DERİN UYKU
Derin uykunun özelliği büyüme hormonu salgılanmasındaki artıştır. Bu artışla birlikte protein sentezi artmakta, metabolizma yavaşlamakta, kardiyovasküler ve solunum sistemindeki fizyolojik aktivitelerde genel olarak azalma dikkat çekmektedir. Bu nedenle bu döneme “anabolik dönem”de denmektedir. Derin uyku dönemi yeterince olmadığı zaman, insanlar dinlenemediklerini ve sabah yorgun kalktıklarını belirtmektedirler. Günlük olarak yeterli miktarda ve sağlıklı bir uyku, vücudumuzun ve beynimizin düzgün çalışmasını sağlar. İyi bir gece uykusunun, hafızayı, karar verme yetisini ve yaratıcılığı geliştirdiği kanıtlanmıştır.
NEDEN UYKUYUSUZLUK YAŞIYORUM ;
-
Stres, depresyon, anksiyete
-
Kötü beslenme
-
Tıbbi hastalıklar
-
İlaçlar
-
Uyku bozuklukları
-
Öfke, keder ve endişe
-
Kişilik bozuklukları ve travmalar gün içindeki uyku kalitemizi etkileyen başlıca etmenler arasındadır.
DÜZENLİ BİR UYKU İÇİN ;
-
Düzenli egzersiz yapın
-
Gün ışığını kaçırmayın
-
Su tüketiminize dikkat edin
-
Bitki çayı tüketiminizi arttırın
-
Stresle mücadele edin
-
Kafein tüketimini azaltın
-
Uyku öncesi bitki çayı tüketin
-
Doktorunuza danışın
UYKUNUN KİLO ALIMI İLE İLİŞKİSİ
-
Az uyku uyumak, açlık hormonunun artışına sebep oluyor.
Yapılan araştırmalara göre yeteri kadar uyumayan bireylerde, açlık hormonu adı verilen ve iştahı arttıran ghrelin hormon seviyelerinin arttığı diğer yandan ise tokluk hormonu adı verilen leptin seviyelerinin azaldığını gösterilmiştir.
-
Uyumadığımızda, yemek yemek için daha fazla zamanımız kalıyor.
Geç saatlere kadar ayakta kalan insanların, geceyi uyuyarak geçiren insanlara göre, yemek yemek için çok daha fazla zamanları var. Bu da yanlış besin tercihlerine, atıştırmalıklarda ve kalorili besinlerin tüketiminde artışa sebep oluyor.
-
Sağlıksız besinlere yönelim artıyor.
-
Fiziksel aktiviteyi azaltıyor.
Yeterli uyku alamayan insanlar gün içinde daha yorgun oluyor. Bu da fiziksel aktivite için isteksizliğe sebep oluyor.
-
“Vücut ısısını düşürüyor.”
Laboratuar çalışmalarında az uyuyan kişilerin vücut ısılarının düştüğü belirlendi. Bu düşüş, enerji harcamasının azalmasına sebep oluyor
TAKVİYELER;
-
Melatonin, vücut tarafından doğal olarak üretilen bir hormondur ve vücudun uykuya ihtiyacı olduğunu gösterir. Bu hormonun vücuda salınım döngüsü sabahları düşük ve geceleri yüksek olur. Ancak takviye için mutlaka doktora danışmak gereklidir. Buna ek olarak ;
-
Magnezyum, insan vücudu için çok önemli bir mineraldir. Zihni ve vücudu sakinleştirmeye yardımcı olarak uykuya dalmayı kolaylaştırabilmektedir. Araştırmalar, magnezyumun rahatlatıcı ve sakinleştirici etkisinin melatonin döngüsünün düzelmesine yardımcı olduğunu ve böylece uykunun belli bir düzene oturduğunu göstermektedir
UYKUSUZLUK İÇİN HANGİ BİTKİ ÇAYLARINI TÜKETMELİYİM?
NANE ÇAYI
Yatmadan önce bir bardak nane çayı içmek özellikle mide problemleri yaşayan ve bu sebeple uykusuzluk çeken kişilere çok yardımcı olacaktır. Nanenin mide yatıştırıcı etkisi reflü , asitli reflü gibi mide rahatsızlıklarını azaltacak ve uykuya dalmayı kolaylaştıracaktır.
KAFEİNSİZ YEŞİL ÇAY
Yeşil çay, birçok farklı bitkinin yapraklarından oluştuğu için geniş bir lezzet profiline sahiptir. Antioksidanlarla dolu bu çay, sakinleşmenize yardımcı olurken aynı zamanda kanser gibi ciddi bir hastalığın riskini de azaltır.
PAPATYA ÇAYI
Sakinleştirici etkisi sayesinde yatmadan önce içildiğinde sakinleştirici etkisi ile hem kaygıyı ve stresi azaltacak hem de uykunun olması gerektiği gibi derin ve sağlıklı olmasına yardımcı olacaktır. İçeriğindeki alfa bisabolol ve azulene sebebiyle ülser, mide yanması gibi mide rahatsızlıklarına karşı iyi geliyor. Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta ise ; papatya çayını güvenilir yerlerden almaktır.
LAVANTA ÇAYI
Sağlığa birçok faydası olan lavanta çayı, iyi bir uykunun da ilacı , özellikle kronik uykusuzluk çekenler için idealdir.Sinirsel hastalıklara ve depresyona karşı da doğal ilaçtır. Bağırsak ve midede ortaya çıkan sindirim sistemi bozukluklarına karşı iyileştiricidir. Bir bardak lavanta çayı hem kaslarınızı gevşetecek hem de sizi arındırıcı bir uykuya hazırlayacaktır.
MELİSA ÇAYI
Vücutta sakinleştirici etki yaratır. Uyku problemlerini en aza indirip rahat bir uyku uyumanıza yardım eder. Stresli ve gergin dönemlerinizde rahatlatıcı etkisi vardır. Sindirimi hızlandırması sayesinde kilo vermeye de yardımcı oluyor.