Yumurtalık Rezervi Nedir? Neden Azalır?

Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, yumurtalık rezervinin ne olduğunu ve yumurtalık rezervinin azalma sebeplerini sizler için anlattı.

Her kadın doğduğu andan itibaren kendisine ait belli ve değiştirilemeyen bir yumurta sayısına (yumurta rezervi) sahiptir. İlk doğduğunda 600 bin yumurtaya sahip olan kadınların yaşı ilerledikçe bu sayı azalır. Özellikle 40 yaşından sonra bu olay hızlı bir şekilde gerçekleşir. Ortalama 45-50 yaş civarında yumurtalar iyice tükenir ve menopoz dönemi başlar, yumurtalıklar fonksiyonlarını sürdüremez. Adet kanamaları kesilince gebelik şansı da ortadan kalkar.

Bir kadının yaşı kaç ise, yumurtası da kadının olduğu yaşa denk gelir. Eğer kadının yaşı ilerlemişse, yumurtası da kendisi ile birlikte yaşlanır ve böylece çocuk sahibi olma ihtimali azalır. Bu nedenle her yumurta altın değerindedir.

Yumurtalık rezervi nasıl ölçülür?

Anti-Müllerian Hormon adı verilen AMH, hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunan bir glikoprotein çeşididir. AMH testinin başlıca kullanım amacı kadınlarda doğurganlığın değerlendirilmesidir. 

AMH testi sonucunda hormonun düşük çıkması kadınlarda yumurta sayısının ve kalitesinin düşük olduğunu göstermektedir. Bu da kadında doğurganlığın azaldığı anlamına gelmektedir. AMH sonucu düşük çıkan kadınların karamsar olmasına gerek yoktur ancak önlerindeki zamanı iyi kullanmaları gerekmektedir. 38 yaşından genç kadınlarda AMH değeri 2.0 ile 6.8 ng/ml olmalıdır. AMH seviyesi 0.5’ten düşükse çok düşük, 1.5’tan düşükse düşük, 2.0 ile 6.8 arasında ise normal ve 6.8’den yüksekse yüksek olarak kabul edilmektedir. AMH seviyesi özellikle polikistik yumurtalığı olan kişilerde yumurta hücreleri fazla olduğu için yüksek seviyelerde çıkmaktadır.

Tüp bebekte altın yumurta uygulamasıyla bebek sahibi olunabilir

Yumurtalık rezervi düşük olan kadınlarda “altın yumurta” ile tüp bebek tedavisi uygulanabilir. Altın yumurta, zorlu hasta grubuna giren ve çocuk sahibi olma şansı istatistiklere göre çok daha az olan ileri yaş anne adaylarına ve kendisi genç ama yumurtalık yaşı ileri olan anne adaylarına özel olarak uygulanan bir tedavi yöntemidir.

Çifte Uyarım Yöntemiyle anne adayından, bir adet döngüsünde iki defa yumurta toplanır. Reglin başında 10 günlük bir tedavi ile toplanan yumurtalar vitrifikasyon yöntemiyle de dondurulur. Yumurta toplama işleminden 3-4 gün sonra bir kez daha aynı yöntemle ilaç tedavisi uygulanarak ikinci kez yumurta toplanır. Bu şekilde elde edilen 4-5 yumurta genetik teste tabi tutulur. Çünkü 40 yaş üzeri kadınlarda, transfer edilen her iki yumurtadan birinin genetik olarak kusurlu olma ihtimali oldukça yüksektir. Böylece gebe kalma şansı azalır veya gebelik düşük ile sonuçlanabilir.