Boyun Fıtığı
Yazar Kaan Akın • Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Uzmanı • 22 Mart 2021 • Yorumlar:
Yaşamsal faaliyetlerde önemli yer alan boyun bölgesi; kafatasına güçlü bir destek sağlayarak damar ve sinir yapısını korur. Kemik yapı olarak 7 adet boyun omurundan oluşmaktadır. Bu omurlar arasında bulunan disk bütünlüğünün bozulmasına; fıtık adı verilir.
Peki disk nedir? Disk; kollajen ve su içeriği yüksek, jel kıvamında tıpkı elastik bir yastık gibi omurlar arasında bulunan yapıdır. Elastik yapısı sayesinde oldukça hareketli olan boynun omurları arasındaki yüzeyde, şekil değişikliğine uğrayarak hareketlere gereken uyumu sağlar. Böylelikle omurganın esnekliğine katkıda bulunarak kas,eklem,bağ doku ve sinir yapının fonksiyonu düzenlenmiş olur.
Boyun Fıtığı Nasıl Oluşur?
Fıtık yani disk bütünlüğünün bozulması nasıl oluşur? Boyun hareketleri esnasında omurlar arasında bulunan diske, binen yükü karşılayamama durumunda gerçekleşen bir sonuçtur.
Ağır yük taşıma,
Stres,
Geçirilen bir kaza(whiplash) sonrası değişen biyomekanik düzen,
Boyun bölgesine alınan travma sonucu gelişen kas, eklem, sinir fonksiyon bozukluğu,
Uzun süre masabaşı çalışmalarda artan kamburluk nedeniyle, boynun öne doğru gitmesi sonucu diske binen yükün artaması, sebepler arasında yer almaktadır.
Ayrıca tüm bu sebepler olmaksızın disk yapısında azalan su miktarı ve kollajen yapının bozulması sonucunda, yeterli esneklik sağlanamıyor ve değişen yük dağılımına uyum gösteremediği noktada, disk yırtılıyor ya da omurlar arasından dışarı doğru çıkarak çevre dokulara zarar veriyor. Diskin omurlar arasından dışarı çıkma seviyesine göre 4 çeşiti vardır;
Evre Bulging ( disk bombeleşmesi),
Evre Prolapsus ( disk liflerinin bir kısmı yırtılmış),
Evre Ekstrüzyon ( disk liflerinin tümü yırtılmış),
Evre Sekestre (yırtılan disk lifleri omurilik kanalında kontrolsüz durumda)
Semptomları Nelerdir?
Yukarıda belirttiğimiz fıtığın evrelerine göre semptomlar değişiklik göstermektedir. Örneğin diskte gerçekleşen bulging durumunda; herhangi bir sinire baskı yapmadığı ve çevre dokularda hasar oluşturmadığı sürece ağrı gibi hassasiyet durum değişikliği görmeyiz. Ya da 2 kg olan bir alışveriş çantasını eve taşımakta zorluk yaşadığınızda, bunun bir kas probleminden kaynaklı olduğunu düşünürken aslında ciddi seviyede boyun fıtığının sebep olduğu kuvvet kaybını yaşadığınızı öğrenebilirsiniz
Boyun fıtığı durumunda aşağıdaki semptomlar görülebilir.
-Boynun bazı hareketlerinde gelişen boyun bölgesinde ağrı,
-Sürekli veya bazı hareketler esnasında baş ağrısı,
-Omuz, kol ve ele yayılan ağrı, uyuşma, karıncalanma ,
-Çevre kaslarda kuvvetsizlik, his kaybı
Tedavi Yöntemleri
Tedavi yöntemlerimizi belirleyen faktör, doğru değerlendirme yaklaşımlarımız ile oluşmaktadır. Boyun fıtığı bizim için bir sonuçtur, buna sebep olan faktörleri belirleyip ona yönelik tedavi yöntemlerimizi uygulamaya başlarız.
Omur dizilimindeki değişiklikler, omur arasındaki yük dağılımındaki düzensizlik omurların biyomekaniğini bozarak boyun fıtığına sebep olmaktadır. Manuel terapi ile biyomekaniği, sinir,kas bağ doku fonksiyonunun yeniden kazanılmasını sağlar. Yani disk bütünlüğünü yeniden kazanabilmek ve diskin çevre dokularda oluşturdu baskıyı azaltmak için omurlara uygulanan doğru manipulasyon, mobilizasyonlar, yumuşak dokuya uygulanan miyofasyal gevşetme teknikleri sayesinde boyun fıtığına sebep olan faktörleri ve fıtık nedeniyle gelişen kas spazmı,sinire baskı sonucu kol,boyun hareketleri limitasyonu ve ağrıyı ortadan kaldırabilmekteyiz.
Kişiye yeniden sağladığımız sağlıklı boyun hareketleri, uyguladığımız çeşitli egzersiz yöntemleri sayesinde sağlık halini koruyabilmekte ve kazandırmış olduğumuz vücut farkındalığı sonrası gelişen doğru postür ile yaşam kalitesini arttırmaktadır. Egzersiz programı, kişinin boyun bölgesine etki etmekte olan çevre yapıları ele alarak, bütüncül yaklaşımlar sonucu oluşturulmaktadır.
Boyun fıtığı tedavisinin yalnızca cerrahi yöntemlerden oluştuğu algısı maalesef hala yaygın . Ancak tek seçenek cerrahi yöntemlerden oluşmamaktadır. Manuel terapi bunun bir örneğidir.