Çelişkilerin Yağı: Palm Yağı
Yazar Zeynep Budakoğlu Subaşı • Diyetisyen • 10 Nisan 2017 • Yorumlar:
Şampuanınız, dondurmanız, margarininiz ve rujunuz, hepsi palm yağı içerir. Son 10 yılda küresel palm yağının üretimi iki katına çıktığı bildirildi. 2000 yılında, palm yağı FAO (Gıda ve Tarım Örgütü) tarafından, en çok üretilen ve satılan bitkisel yağ olduğu açıklandı. Uluslararası ticareti yapılan bitkisel yağların %40’ını oluşturan palm yağı, 2006’ya gelindiğinde %65’e yükseldi. Dünyadaki palm yağı talebinin 2050 yılına kadar 240 milyon tona artması beklenmektedir. Yeni ekimler geliştirilmekte ve mevcut ekimler Endonezya, Malezya ve diğer Asya ülkelerinde olduğu gibi Afrika ve Latin Amerika’da da yaygınlaştırılmaktadır. Palm yağı, palmiye ağacının meyvesinden (Elaeis guineensis) gelir. Farklı özelliklere sahip çok çeşitli yağlara ayrılabilir. Palm yağı oda sıcaklığında katı haldedir.
Günümüzde kullanım yerleri;
Pişirme yağı olarak kullanılır
Çoğu margarin için ana madde
Şekerleme, dondurma ve hazır yemeklerde kullanılır
Sıvı deterjanlar, sabunlar ve şampuanlar için baz
Ruj, mumlar ve cilalar için baz
Endüstriyel bir yağlayıcı olarak kullanılır
Biyoyakıt olarak kullanılır
Bu çok yönlülüğü nedeniyle, çeşitli ürünlerde hayvan ve diğer bitkisel yağların yerini almaya başlamıştır. Ayrıca, çok yönlülüğüne ek olarak, palm yağı da çok üretken bir bitkidir. Üretim miktarı daha düşükken verim (yıllık hektar başına üretilen yağ miktarı) diğer bitkisel yağlardan çok daha yüksektir. Aslında, gıda sanayinde işlenmemiş haldeki palm yağı A vitamini eksikliğini, kanseri, beyin hastalığını, yaşlanmayı önlemek için kullanıldığı gibi; sıtmayı, yüksek tansiyonu, yüksek kolestrolü ve siyanür zehirlenmesini tedavi etmek amacıyla da kullanılmaktadır. Palm yağı kilo kaybı ve vücudun metabolizmasını arttırmak için kullanılması önerilmekte, uzun vadede etkileri için tam kanıya varmak için erkendir.
Öte yandan, palm yağı, palmiye meyvesi çekirdeği yağı (kernel oil) ve hindistan cevizi yağı (tropikal yağlar), doymuş yağ oranı yüksek olduğu için sağlık üzerine etkileri tartışılmaktadır. Doymuş yağlar, kalp hastalığı için risk oluşturur ve “kötü” LDL kolesterolü ve trigliseritleri arttırır. Tüm bu olumlu özelliklerine ragmen palm yağı %50 oranında doymuş yap içerdiği için, yüksek ısıya maruz kaldığında sağlık için risk oluşturan trans yağ asilterine dönüşür. Bu nedenle hazır paketli gıdalarda bulunan palm yağı kanserojen etkiye sahip olabilir.
Sağlıklı beslenmede kullanılmasını önerdiğimiz yağlar arasında zeytinyağı, kanola, ayçiçek yağı, tereyağı gibi yağların dengesi önemlidir. Palm yağı, tereyağından daha az doymuştur ve trans yağ içermez. Ancak palm yağı, yüksek trans yağ kısaltılmalarından daha iyi ve muhtemelen tereyağından daha iyi bir seçenektir fakat zeytinyağı ve kanola yağı gibi oda sıcaklığında doğal olarak sıvı olan bitkisel yağlar hala birinci tercihiniz olmalıdır. Paketli gıda tercihlerimizi yaparken besin etiketi okumak size her zaman avantaj sağlayacaktır.