Çocuklarda Konuşma

Kelime cümle çıktısı her çocuk için geçerli değildir. Kimi çocuğumuzda ana hedefimiz bol iletişime girebilmesidir.
Çocuğumuza ne ihtiyaçsa belirleyip ona göre çalışırı Oyuncak seçerken nelere dikkat etmeliyiz?
*Oyuncaktan çok oyun oynamak önemlidir, ambalaj üzerinde CE işareti olmalı, basit temizliği kolay olmalı, yaş gelişimine uygun olmalı küçük parçalar içermemeli, uzun ip içermemeli, etiketleri kesilmeli, yutulabilecek kopabilecek parça içermemeli

*Altın kurallar:  İlk 18 ay sıfır ekran maruziyeti, 6.aydan itibaren düzenli kitap okuma, ilk 3 yaş bol sözlü iletişim, küçük parçalı oyuncaklara dikkat edilmeli, öncelik her zaman güvenlik.  
 
*1 yaş altı:  Daha çok ses ve renklere karşı ilgilidirler. Emeklemede faydalı olabilecek itme- çekmeli oyuncaklar. Yatağa asılabilecek, renkli ve ses çıkaran objeler. Yere fırlattıklarında zıplayan nesneler ve yumuşak toplar. 
 
*1-2 yaş arası:  Yırtılmaz resimli basit kitaplar. Parmak kuklaları, atıp fırlatmaya uygun malzemelerden yapılmış dayanıklı oyuncaklar. İtmeli çekmeli, ses çıkaran küçük oyuncaklar. Basit bol resimli hikaye kitapları. Bebekler, oyuncak arabalar. 
 
*2-3 yaş arası: 4-6 parçalı puzzle. Taklit oyuncakları ( doktor, tamirci seti..), büyük tüylü oyuncaklar. Kuvvetli ses çıkaran oyuncaklar. Olmazsa olmazımız ise kitaplar. 
 
3 yaş:  Günlük hayatta kullandığımız her türlü ev malzemesinin taklidi. Ayrıntısız, bol resimli hikaye kitapları.  Büyük boy lego, parmak boyaları, oyun hamurları, basit eşleştirme oyunları, 6-8 parçalı yap-boz, 3 tekerlekli bisiklete binebilir. 
 
 
Stres, korku, heyecan kekemeliğe neden olmaz. Sadece kekemeliği şekillendirebilir. 
 
 
Çocuk 2 yaşındaysa konuşmasının %50 anlaşılmasını bekleriz. 3 yaşındaysa %75, 4 yaşındaysa %100. 
15 aylıksa en az1-2 sözcük, 18 aylık ise en az 10 sözcük, 2 yaşında ise en az 100-150 sözcük, 3 yaşında ise en az 800 sözcük, 4 yaşında ise en az 1000 sözcük hedeflemekteyiz.  
 
Çocuğun konuşmasında 1. Basamak: Dikkat ve dinleme  
2.basamak: etkileşim ve oyun 
3.basamak: anlama 
4.basamak: ifade etme 
5.basamak: konuşma.  
**Eğer konuşma problemi varsa alt basamakları geliştirmeliyiz. 
 
 
Konuşmanın ön basamakları:  Taklit becerisi, ortak dikkat, c-ee oyunu, parmakla işaret, sıra alma becerisi, neden-sonuç ilişkisi. 
 
 
Çocuğunuz doğru basamakta mı?  
18 ay:  10+ kelime söyler. Sorulduğunda vücudunun bazı kısımlarını gösterir. 
24 ay: 50+ kelime söyler.  İki kelimeyi yan yana getirebilir. (anne gel- su ver) konuşma anlaşılırlığı %50dir. 
36 ay: 250+ kelime söyler. 3 kelimeyi yan yana getirebilir. (anne mama ver). Konuşma anlaşılırlığı %50-%75 arasıdır. 
 
 
 
Okul öncesi kekemeliği olan çocuklara yapılmaması gerekenler : çocuğun cümlelerini tamamlamayınız, nefes al tekrar söyle gibi şeyler söylemeyiniz.  
 
 
Okul öncesi kekemeliği olan ailelere öneriler:  
Günlük rutinlerinize devam ediniz, ve ara ara konuşma hızınızı düşürebilirsiniz. Çocuğun cümlelerini asla tamamlamayın. 
1- Acımak, merhamet göstermek 
2- Endişeli, kaygılı bakmak 
3- Akıcı konuşmasından çok, takılmalarının üzerine odaklanmak ….. vb. 
Bir çok etmen çocuğunuzun kekemeliğini şiddetlendirebilir. Çocuğunuza doğru yöntemlerle yardım etmek istiyorsanız mutlaka bir Dil ve Konuşma Terapistine gitmelisiniz. 
 
DKT’lere öneriler: 
Her yeni güne çok daha enerjik başlamalıyız. 
Çocukların enerjisine ayak uydurmanız gerekiyor. Onlarla oyun oynarken dilini genişletirken ya da konuşmasını desteklerken eğlenceli olmamız gerekiyor. Çocuk sevmemiz gerekiyor bizim çocuğumuz gibi görerek desteklememiz gerekiyor. 
 
 
Taklit becerisi nasıl gelişir?  
“de,söyle” gibi ifadeleri kullanmayınız.  
Çocuğunuz ile sizi taklit edebileceği oyunlar oynayınız. 
Onun sizi taklit etmesi için eğlenceli olun ve siz de onu taklit edin. Çocuğunuz hemen taklit edemeyebilir, zaman tanıyın. 
 
 
 
DİL GELİŞİMİNİ DESTEKLEMEK İÇİN İPUÇLARI 

İLGİSİNİ TAKİP EDİN 

(Neye dikkatini veriyor ya da ne ile ilgileniyorsa onun hakkında konuşun ya da iletişim kurunuz. 

MODEL OLUN 

(Ses tonunuzu abartılı kullanabilirsiniz, bunun yanında jestler ile destek olunuz. Aynı zamanda abartılı hareketler ve ifadeler kullanınız.) 

BASİT BİR DİL KULLANIN 

(Kısa ifadeler ya da tek sözcükler kullanın. İlgilendiği şey ile ilgili yansıma sesleri kaçırmayınız. Örneğin: araba- vınnnn ) 

OYUN OYNAYIN 

Çocuğunuzla iletişim kurmanın en iyi yöntemi oyundur. Çocuğunuz ile bol bol oyun oynamayı ihmal etmeyiniz. 

YÜZ YÜZE BAKIN 

Çocuğunuz sizi görebilsin, göz temasını  her  zaman sağlamaya çalışın. 

DİKKATİNİZİ VERİN 

Çocuğunuzun ilgisini takip edebilmeniz için her zaman dikkatinizi verin. Dikkat dağıtıcı etmenleri özellikle ekranı  ortadan kaldırmalıyız. 

Beklenilmemesi gereken durumlar? 

• Babası da geç konuştu  

• Canı isteyince konuşuyor 

• Alfabedeki tüm harfleri biliyor ancak konuşmuyor. 

• Kelimeleri söylüyor ancak cümle kurmuyor. 

diye düşündüğünüz çocuğunuz aslında Dil ve Konuşma bozukluğu ya da gecikmesine sahip olabilir. 

ERKEN İLETİŞİMİ GELİŞTİRELİM 

1. Çıkarttığı sesleri  ve hareketleri taklit ediniz. 

2. İletişim çabalarına yanıt veriniz. 

3. Yüz yüze oturmalısınız. Oyun anında yüz yüze olmalısınız. 

4. Çocuğunuzun ilgisini takip ediniz. 

5. Oyun rutinleri oluşturunuz. 

6. Fazla yüz ifadeleri kullanarak odak ve ilgiyi sizin üzerinize çekmelisiniz. 

 
 
Söz öncesi dönemde çocuğunuz hangi becerilere sahip olmalı? 
 
İlgi duyma ve sürdürme, sıra alma, oyun becerileri, birliktelik sağlayabilme, ortak dikkat göz teması, taklit, jest. 
 
Çocukla nasıl iletişim kurulur? 
 
Konuşurken canlandırmalar yapmanızı istemekteyiz. 
Eğlenceli sesler kullanın, ses tonunuzu ve şiddetinizi çeşitlendirin. Bu şekilde çocuğunuzun dikkatini kullandığınız dile çekebilirsiniz.  
Çocuğunuzun söylediklerini sizin için önemli olduğunu hissetirin. 
Söyledikleri ile ilgilendiğinizi ona hissettirin, söylediklerini anlamadığınız zaman tekrar etmesini isteyebiliriz, örneğin ‘Top istiyorsun, hangi topu istiyorsun?’ Gibi.  

Peki nasıl konuşmamalıyız? 
Baskı kurarak konuşmayınız. 
Nasıl yani diyeceksiniz. Çocuğunuz dondurmaya ‘noma’ diyor olabilir. HAYIR! ‘noma’ değil, dondurma. Düzgün söyle DON-DUR-MA söyle! 
Çok şımarıyor hocam ondan söylemiyor. Söyle! Gibi baskıların hepsinden uzak durunuz. Asıl en büyük hatamız çocuğumuzu sürekli düzeltmektir. Çocuğunuz o kelime içindeki tüm sesleri edinememiş olabilir edinmiş olsa dahi söylemeye hazır olmayabilir. 
ÇOCUĞUNUZU SÜREKLİ DÜZELTEREK KONUŞMA MOTİVASYONUNU DÜŞÜRMEYİNİZ. 
Sadece doğrusuna model olmanız yeterli olacaktır. 
 
‘Baban arabanın anahtarlarını aldığında arabaya bineceğiz ve Karşıyaka’dan Çeşmeye gideceğiz.’ 
Uzun cümleler ve yaşının üstünde kelimeler kullanmayınız.
Cümlelerinizi kısaltın, yaşına uygun kelimeler seçmeye özen gösteriniz.  
  
Kitapları kullanırken nelere dikkat etmeliyiz? 
Çocuğumuzda kitaba ilgi duyuyor mu ? 
Çocuğumuzun kitapta hangi kısmı ilgisini çekti? 
Kitabı belirtildiği gibi okumak yerine çocuğunuzun ilgisine göre mi okumalıyız? 
Dil gelişimine evde destek olabilir miyim? 
Kitabı karmaşık bir şekilde okumak yerine çocuğunuzun düzeyine göre en sade ve yalın bir şekilde okumayı nasıl yaparım ? 
Bunların hepsi ile çocuğunuzun Dil Konuşma Gelişimini destekleyebilirsiniz. 
 
 
ses Terapisi ve Doctor VOX 
Ses terapisinden önce ses analizi ile bireyin ses bozukluğu saptanır. Ses terapisi dil ve konuşma terapisti tarafından verilir. Ses terapisi öncelikle bireyin sesini nasıl koruyacağının öğretilmesiyle başlar. Sese zarar veren durumlar sesin sağlığını bozabilir, bu hususların bilinmesi bu noktada çok önemlidir. Nefesin doğru kullanılması, doğru nefes alıp verme teknikleri bu doğrultuda bireye aktarılır. Ses terapisi her bireyde farklılık gösterebilir. 
 
Ses Terapisi İle Hangi Hastalıklar Tedavi Edilir? 
Ses nodülleri 
Ses felci sonucu oluşan ses kısıklıkları 
Doğuştan gelen ses teli bozuklukları 
Kas gerilim disfonileri 
Ses teli ameliyatları sonrasında sesin rehabilitasyonu 
Erkeklerin buluğ çağı sonrasında seslerinde kalınlaşmanın olmadığı durumlar 
Ses terapisiyle tedavi edilebilir. 

Ses terapisinde zorluk hastanın terapiye uyumunu sağlamaktır. Verilen egzersizlerin doğru bir şekilde yapılması önemli bir unsurdur. 
 
 
 
 
OYUNUN SOSYAL AŞAMALARI 
 
Boş Oyun (0-3 ay): Bebeklerin net bir amaç olmadan rastgele yaptığı hareketler. 
 
Yalnız Oyun (3 ay-2yaş): Çocuk seçtiği oyuncaklarla kendi başına oynar.Başkalarının ne yaptığıyla ilgilenmez. 
 
İzleyici Oyun (2yaş): Başkalarının oyun oynamalarını izler. Bazen soru sorabilir ama oyuna katılmaz. 
 
İzleyici Oyun (2-3 yaş): Başka bir çocuğun yanına etkileşim olmaksızın oyuncaklarıyla oynar. 
 
İlişkisel Oyun (3-4yaş): Başka çocuklarla bir etkileşim olmaksızın oynarlar. Oyunun belirli kuralları yoktur. 
 
Sosyal Oyun (4+ yaş): Çocuklar oyunu planlamaya, oyuncaklarını paylaşmaya başlar. Oyunun kurallarına ve yönergelere uyar. 
 
 
DİL GELİŞİMİNİ DESTEKLEMEK İÇİN İPUÇLARI 
1) İlgisini takip edin. 
neye dikkatini veriyor ya da neyle ilgileniyorsa onun hakkında konuşun. 
2) Model olun. 
Model olun. 
Ses tonunuzu abartılı kullanabilirsiniz, jestlerle destekleyebilirsiniz. Aynı zamanda abartılı hareketler ve ifadeler kullanın. 
3) Basit bir dil kullanın. 

Kısa ifadeler ya da tek sözcükler kullanın. İlgilendiği şeyler ile alakalı yansıma sesleri kaçırmayın. (Araba-vınnnn) 
4) OYUN OYNAYIN.Çocuğunuzla iletişim kurmanın en iyi yöntemi oyundur. 
 
5) Yüz yüze olun. 
Çocuğunuz sizi görebilsin, göz temasını her zaman sağlamaya çalışın. 
 
 

EVDE KONUŞMA BECERİLERİNİ DESTEKLEMEK İÇİN 
YAPILMASI GEREKENLER: 
Çocuğunuzun konuşmasını genişletin. Onun söylediğine düzeyini abartmadan 1-2 kelime ya da emosyonel ses ekleyin.  
Çocuğunuza model olun. 
Çocuğunuzun konuştuğunu tekrar edebilirsiniz, bu çocuğunuzu duyduğunuzu doğrulamanız demektir. 
Çocuğunuza cevap verin, o size sözlü bir soru sormasa da sizden istediği/yaptığı şeye karşılık verin. Örneğin suyu gösterdiğinde “sen su istiyorsun” “anne su veriyor”şeklinde karşılık verebilir, bunu genişletebilirsiniz. 
 
YAPILMAMASI GEREKENLER: 
Sürekli bir şekilde “bu ne?”  gibi adlandırma yapmasını İSTEMEYİN. 
Çocuğunuzu BASKILAMAYIN. Baskı çocukların üzerinde olumsuz etki yapar ve bu baskı yüzünden konuşmak daha da zor olabilir. 
Sürekli şekilde soru sormayın, bunun yerine  yorumlar katmalısınız. Konuşmanın içine sürekli soru koymanız da çocuğunuz üzerinde baskı yaratacaktır. 
Çocuğunuz bir kelimeyi yanlış söylediğinde ya da benzer bir hata yaptığında ona kızmayın, bunun yerine sen “….” Dedin ama ben “….” Dedim demeyi tercih edebilirsiniz. 
 
12-18 AY Bebeğim Neler Yapabilir? 
 
Söylediğiniz nesnenin resmine/kendisine 30 sn kadar bakar. 
Öğrendiği ya da duyduğu  sesleri taklit etmeye çalışır. Ses hataları yapabilir. Kedi yerine “tedi” gibi. 
Sözcük dağarcığı sürekli genişler. 
İnsan sesine tepki gösterir ve dinler.  Gözünü sese doğru hareket ettirmeye çalışır. 
Bazı hayvan seslerini taklit edebilir. 
Bir ya da daha fazla kelime içeren anlamlı çıktıları vardır. 
Vücudunun bölümlerini tanır. Burnun nerede? Dediğinizde gösterir. 
 Bazı hayvan seslerini taklit edebilir.
 

Çocuklarımızın konuşması için ailelerimize öneriler:

1) İletişime girmeye özendirin.
2) Gereğinden az oyuncak verin.
3) Konuşurken canlandırmalar yapın.
4) Çocuğunuza soru sorduğunuzda ona cevap vermesi için ona zaman verin. Aceleci davranmayın.
5) Çocuğunuzun söylediklerinin sizin için önemli olduğunu ona hissettirin. (söylediklerini anlamadığınızda top istiyorsun, hangi topu istiyorsun gibi tekrar etmesini isteyebilirsiniz.)
6) Çocuğunuzu izleyin ve çocuğunuzun gördüğü şeyleri betimleyin.

Örneğin: birlikte yemek yerken yemeklerin isimlerini adlandırmak, tatlarını isimlendirmek.
7) Çocuk daha istemeden hemen yapmaya çalışmayın. Çocuğun neye ihtiyacı olduğunu tahmin etseniz bile önce size söylemesini bekleyin.
8) Çocuğunuza seçenekler sunun.

1 yaş 6 ay – 2 yaş 11 ay

B,d,t,k,m,n,y

3 Yaş 0 ay- 3 yaş 11 ay

P,t,g,k,n,ş,c,ç,l,y,f,s,z,j,h,r

4 yaş 0 ay- 4 yaş 11 ay

f,v,z,j,h,ğ,r

5 yaş 0 ay- 6 yaş 11 ay

r

KEKEMELİK
1) çocukluk döneminde kekemelik görülme sıklığı %5tir.
2) yetişkinlik döneminde kekemeliğin yaygınlığu %1dir.
3)Kekemelik erkek kadın oranı 4:1dir.

Kutu oyunumuzun amacı çocuğunuzun organizasyon, kategorizasyon, mantıksal ilişkilendirme ve ilişki kurma becerilerini geliştirmektir.

Oyunumuz sayesinde çocuğunuz;
- Renkleri öğrenecek ve ayırt edebilecektir.
- Geometrik şekilleri öğrenecektir.
- Duyuları öğrenecek ve duyulara dair ilişkilendirmeyi yapabilecektir.
- Yer-yön kavramlarını öğrenecektir.
- Meslek dallarını ve meslek dallarıyla ilişkili nesneleri öğrenecektir.
- Hayvanları tanıyacak ve hayvanlara dair ilişkilendirmeyi yapabilecektir.
- Ev eşyalarını ve hangi odada bulunduklarını öğrenecektir.
- Taşıtları ve kullanıldıkları yerleri öğrenip ilişkilendirebilecektir.
- Mevsimleri öğrenecek ve mevsimlere dair ilişkilendirmeyi yapabilecektir.



Dil Gelişimi: İçinde bulunan gelişim basamağına uygun olarak çıkarılan sesleri ve üretilen sözel ifadelerin gelişimimi ifade etmektedir.
Sözel akıcılık ve kelimeleri kullanma becerisi için bir Dil ve Konuşma Terapisti ile beraber çalışılabileceğini düşünmekteyim.

Bilişsel Gelişim: Çocuğun dünyayı algılamasında etkili olan pek çok zihinsel süreci içinde bulunduran gelişimi ifade etmektedir. Bu zihinsel süreçler dikkat, algı, dil gelişimi, bellek gibi süreçleri içermektedir.


l/, /r/ ve /y/ seslerini üretmekte güçlük yaşayan ya da bu sesleri kullanırken haya örüntüsü geliştiren çocuklar konuşma sesi bozuklukları sınıfında değerlendirilir.
Araştırmalara göre 5 yaş; 6 aylık dönemde /l, /r/ ve /y/ seslerine yönelik hataların sonlanması gerektiğini belirtmektedir.
Araştırmalara göre normal gelişim gösteren çocukların en geç 4 yaşına kadar
/k/ ve /g/ seslerini üretmesi gerektiğini göstermektedir.


Dil ve konuşma terapisti arkadaşlarımıza ve bölümü okuyan arkadaşlarımızın ilk alacağı materyaller olarak düşündüğüm sesleri söylüyorum seti yenilenmiş

Bu kitaplar
/p/, /b/, /m/ seslerini
/ş/, /ç/, /c/ seslerini
/s/, /z/ seslerini
Üretmekte güçlük yaşayan ya da bu sesleri üreten ancak farkındalığı henüz gelişmemiş çocuklar için hazırlanmıştır.
Kitaplar içerisinde bu sesleri içeren sözcük resimleri, oyunlar, bulmacalar bulunmaktadır.
Okul öncesi dönemde seslerin fark edilmesi okuma yazma becerilerimi destekleyici olacaktır.

Araştırmalara göre normal gelişim gösteren çocukların en geç 4,5 yaşına kadar /s/, /z/ sesini doğru üretmesi gerektini göstermektedir.
DİSLEKSİDE YANLIŞ BİLİNENLER.
1) birçok disleksili birey parlak zekalı ve yaratıcıdır. Her birinde farklı yetenekler vardır.
2) doğru müdahele ile disleksili bireyler gayet başarılı okuyucu ve yazarlar olabilirler.
3) disleksi bir görme sorunu değildir. Tersten algılamaları beyinde gerçekleşen bir durumdur.


Disleksi Çeşitleri:
Fonolojik, görsel, yüzeysel, gelişimsel, birincil, edinilmiş.

Ses Teli Nodülü Nedir?

Sesin uzun süre hatalı kullanılması sonucunda ortaya çıkan selim bir ses teli rahatsızlığıdır.
* kimlerde görülür?
Uzun süre konuşmak zorunda kalan öğretmenler, çağrı merkezi çalışanları, sesini hor kullanan insanlarda. Ses telinin orta ve ön kısmındaki karşılıklı 2 adet kabarıklık.
*tedavisi
Ses istirahati, boğaza asit kaçmasının önlenmesi, ilaçlar, ses terapisi. Ses terapisinden fayda görmeyen hastalara ses cerrahisi önerilir.

Ses Teli Polibi Nedir?

ses teli polipleri ses teli üzerinde saplı(ince tabanlı) ve sapsız (geniş tabanlı)  düzgün yüzeyli çoğu zaman kırmızı renkli yumuşak doku parçalarıdır.
*en çok kimlerde görülür?
Genelde sesini hor kullanan (bağıran, yüksek sesle konuşan, gürültülü yerlerde sık konuşmak zorunda kalan) kişilerde ses teli polipleri görülmektedir. Bu nedenle genelde kırmızı renkte bazen de polip içindeki kan pıhtılaştığı zaman daha koyu renklerde olabilmektedir. Ses çatallanmasına, kısılmasına neden olmaktadır.
*tedavi mikrocerrahi ile poliplerin alınmasıdır. Tekrarlanmaması için  hastanın sesini dikkatli kullanması ve ses terapisi alması gerekmektedir.

Çocuklarda Dil  Gecikmesinin işaretleri

0-3 ay gülümsememe
4-7 ay babıldamama
7-14 ay sadece birkaç ses çıkartma, el sallamama veya işaret etme gibi jest kullanmama.
12-18 ay sadece birkaç kelime söyleme
18-24 ay 2 kelimeyi birlikte kullanmama
24 ay 50den daha az kelime kullanma.