Dil ve Konuşma Becerileri

6-8 YAŞLARDAKİ ÇOCUKLAR

-Günde yaklaşık 20 kelime öğrenir

-Kelime haznesi hızla gelişir

-Görev ve görünümü yansıtan kelime tanımları somuttur

-Anlatım daha düzenli,detaylı ve açıklayıcıdır

9-11 YAŞLARDAKI ÇOCUKLAR

-Sözcukler hakkında düşünür onları daha düzenli kullanır , eşanlamlarını ve kategorik ilişkileri tanımlar

-Kelimleren çift anlamlarını anlar ,mecaz ve esipri anlayışı bunu gösterir

-Devrik cümle yapıları gibi karmaşık dilbilgisi kuralırını öğrenmeye devam eder

-İleştişim stratejilerini ustaşlaştırmaaya devam eder 

-Anlatımları uzar ve düzenli,detaylı ve ifade edici hale gelir 

BROCA ALANIN YİTİMİ AFAZİYE NEDEN OLUR 

Bazen kişi söylemek istediğine karar verebilir,ancak vokal sistemler ,niyetlendiği sözcükler değil de yanlızca bazı sesleri oluşturup çıkartabilir 

Motor afazi denilen bu durum inların yüzde 95'inde beyin kortexsin sol yarıküre prefrontal ve premotor yüz bölgelerinde yerleşik broka konuşma alanının zedelenmesi sonucu ortaya çıkar 

ARTİKÜLASYON (AKICILIK )

Son olarak konuşmanın tamalayıcı ögesi olarak saydıgımız artikulasyon eylemi vardır .ARTİKÜLSAYON ağız, dil, larinks, ses telleri diğer konuşma aygıtlarının birbirini izleyen seslerin tonlanması zamanlanması ve  şiddetlerindeki hızlı değişmelerden sorumlu kas harekleri anlamına gelir . Bu kasların motor korteksin yüz ve larinkse ilişkin bölümleri yönetir Serebellum  bazal ganglionlar ve duyusal korteks  hep birlikte kas kasılmasının şiddet ve sırasını düzenlemeye yardım eder 

APRAKSİ VE ÇOCUKLUK ÇAĞI KONUŞMA APRAKSİSİ 

Apraksi , hece ve kelimlerin doğru  olarak sıralanamasındaki zorlukla karakterize bir motor konuşma bozukluğudur

Mesajlar beyinde artikülator organa ulaşıncaya kadar bozulmaya uğramaktadır 

Kişinin konuşmada kulandığı kaslarda herhangi bir zayıflık söz konusu olmamasına rağmen sesleri doğru bir biçimde söyleyebilmek için dilini ve dudaklarını doğru bir şekilde uygun yere hareket etirememktedir ayrıca APRAKSİNİN şiddeti beyin hasarının doğasına bağlıdır .Apraksi diziarti ve afaziyle bağlantılı olabilir 

apraksi çocuklukta meydana gelirse  ozaman çocukluk çağı apraksisi olarak tanımlanır 

DİL GELİŞİM BASAMAKLARI 

1 YAŞ

-İsmine tepki verir 

-Konuşma seslerine benzer sesler çıkartır 

-iletişimde baş sallama istediğini parmakla gösterme gibi jestler kullanır 

-basit komuları anlar (gel git gibi ) 

-tam anlaşmasa bile ,basit bir kaç sözcuk kullanır 

-konuşuyor gibi tonlama yaparak badımlar 

1-2 YAŞ 

-Diğer odadan istenen nesneyi getirebilir 

-Anne babaya göstermek için nesnel getirir 

-Miş gibi oyunlar oynar örneğin yemek pişirme gibi 

-Her hafta yeni bir sözcük söylemeye başlar 

-İki sözcük kullanarak sözcük kullanmaya başlar 

-Sorular sorabilir 

2-3 YAŞ 

-50-100 Sözcüğü iletişimde kullanır

- Üç sözcük kullanarak cümle kurabilir 

-  yönergeleri yerine getirebilir ( camı aç gibi 9)

-Ben , sen gibi zamirleri kullanır 

- anlaşırlığı yüksek olmalı yakınları tarafından 

-vücut bölümlerinin isimlerini söyler 

-Kısa sohbet sürdürebilir 

bazı ekleri kullanabilir ( olumsuz , çoğul gibi )

3-4 YAŞ 

- Ortalama 800-1500 sözcüğü iletişimde kullanabilir 

- Basit öyküler anlatabilir 

- 4-5 sözcükten oluşan cümleler kurar 

-Soyadını ve oturduğu semti bilir ve söyler 

ÇOÇUKLARINIZIN KULLANDIĞI KELİME SAYISINA DİKKAT EDİYORMUSUNUZ ? 

12.AYDA  2-6 KELİME 

15.AYDA   10 KELİME 

19.AYDA    50 KELİME 

24.AYDA    200-300 KELİME 

36.AYDA    1000 KELİME 

OTİZM

Otizm spektrum bozukluğu(OSB) 

-Sosyal etkileşim sorunları 

-İletişim sorunları

-Sınırlanan ve yinelenen davranışlar ilgi alanları ile duyusal hassasiyetlerle kendini gösteren nörogelişimsel bir farklılıktır 

Otizm tanısı olan çocuklar , diğer insanlarla iletişim ve etkileşim, sınırlı ilgi alanları ve kişinin okulda , işte ve diğer yaşam alanlarında düzgün çalişma yeteneğini  zayıflatan ,tekrarlayan davranışlar ve semptomlarla zorluk çekmetedir 

SAĞLIK SORUNLARI OLAN BEBEKLER VE YARATICI BİR ANNE 

BİR BEBEĞİ SAĞLIK SORUNU OLAN ÇOCUĞA  BENZETEREK ÇOK İYİ BİR ÖRNEK TEŞKİL ETTİ 

DİL VE KONUŞMA TERAPİSİN ÇALIŞMA ALANLARI 

1-Konuşma sesi bozuklukları 

-Artikülasyon bozukluğu 

-Fonolojik bozukluk 

-Konuşma sesi apraksisi 

2-Motor konuşma bozuklukları 

-Apraksi 

-Dizartri

3- Akıcılık bozuklukları 

-Kekemelik 

-Hızlı bozuk konuşma (takifemi)

4 - Gecikmiş dil konuşma 

5 - Özgül dil bozukluğu 

6- Edinilmiş dil bozuklukları

-afazi 

-parkinson 

-TBI 

-demans , alzheimer 

7-ses bozuklukları 

-ses teli paralizisi

-mutasyonel falsettao 

-ses kısımlığı 

-nodül ,polip 

8-Rezonans bozuklukları 

-Dudak damak yarıkları 

9-Yutma bozuklukları 

10-ikinci bir engele bağlı gelişen dil bozuklukları 

-zihinsel/ işitsel / görsel yetersizliği 

-CP,Otizm 

11-Otizm spektrum bozukluğu 

-Disleksi 

-Disgrafi

0-3 AY Dönemi

Alcısı Dil 

-Yüksek sese karşı irkilir 

-Kendisiyle konuşulduğunda sessizleşir 

-Bir ses duyduğunda emme davranışını hızlandırır ya da yavaşlatır 

-Annenin sesinin farkındadır ve ağlarken annesinin sesini duyunca susar 

İfade Edici Dil 

-Keyif aldığına ilişkin bazı sesler çıkarır 

-Çeşitli ihtiyaçlarını ifade etmek için ağlar 

-Ailesini gördüğünde gülümser 

Konuşma 

-çoğunlukla ünlü sesleri kullanır

-Dudak seslerini p ve b kullanma eğilimindedirler 

4-6 Ay Dönemi 

Alıcı Dil 

-Seslerin geldiği kaynağı gözleriyle takip eder 

-Annesinin sesindeki değişiklikleri fark eder 

-Müzik ve ses çıkaran oyuncaklar ilgisini çeker 

İfade Edici Dil

-Konuşma benzeri bazı sesleri babıldamaya başlar 

-Kıkırdar ve güler 

-Heyecanlandığını veya hoşlanmadığını belirtir 

- Aile üyeleriyle vakit geçirirken veya yalnızken agular 

Konuşma

Babıldama başlar 

7AY -1 YAŞ DÖNEMİ 

Alıcı Dil,

-Basit oyunlardan hoşlanır

-Sese doğru döner ve bakar 

-Çevresindeki konuşmaları dinler 

-Olayları sezer 

-Yapılan jest ve mimikleri taklit eder 

İfade Edici  Dil 

-Kısa ve uzun babıldamlar yapar 

-Söszcük veya ağlama dışı seslerle çevresinin dikkatini çekebilir 

-1 yaşa yakın  birkaç sözçüğe sahip olabilir 

- Bu sözcükler yeterince anlaşılır  olmayabilir 

Konuşma 

-Heceler kurabilir 

-p,d,t,d seslerini üretir 

1-2 YAŞ DÖNEMİ 

Alıcı Dil 

-Sorulduğunda vücudun birkaç bölümünü gösterebilir 

-Basit yönergeleri gerçekleştirir ve soruları cevaplar 

-Basit tekerleme , masal veya şarkıları dinler 

-Söylenen resmi gösterir

-50-100 arası sözcük anlar 

İfade Edici Dil 

-Her ay yeni birkaç sözçük söyler . İki sözcüğü bir arada kullanabilir 

-Sesleri ve sözcüklükleri taklit eder 

-Zamirleri kullanır 

-Tek sözcükleri sıralayarak düşüncelerini aktarabilir 

-Kelime haznesini 20-50 arası sözcük kullanır 

Konuşma

-Tek sözcük,anlaşılmaz sözcükleri taklit eder 

-Bazı sesleri sözcük başında ve sonunda kullanmayabilir 

-p,b,m,n,a,v,k,g sesleri kullanır 

2-3 YAŞ DÖNEMİ 

Alıcı Dil 

-Sözcükler anlamlarındaki farklılıkları anlar 

-Sıralı yönergeleri anlar 

-Uzun sürelerde işitsel öyküleri dinler

-Kullandığı objeyi tanımlar 

-Öğrenmek için dinler 

-Hemen hemen her şey için bir sözcük kullanır 

-İki- üç sözcüklü ifadeler kullanır 

-İstediği nesnenin ismini kullanır bol bol 

-Kelime haznesi bir ay 10 -20 kelime artar

-Olumsuz anlam akataran cümleler kullanır 

Konuşma 

-p,b,m,n,v,h,r,y,k,g,t,d seslerini kullanır 

-24.ayda anlaşabilirliği %50-75 arasındadır 

-36. ayda konuşmanın anlaşılırlığı %80-90'a çıkmıştır 

 

3-4 YAŞ DÖNEMİ 

Alıcı Dil 

-Nesnelerin işlevlerini anlar ,

-Basit,soruları anlar ve yanıtlar 

-Kim,nerede,nasıl,niçin sorularını anlar 

-Başka bir odadan çağırılınca duyar 

İfade Edici Dil 

-Aile dışındaki insanlarda konuşmasını anlar 

-Kolaylıkla konuşur,konuşmasında tekrarlar yoktur 

-4 ya da daha fazla sözcükten oluşan cümle kurar 

-Evdeki ya da yuvadaki yaptıklarını anlatır 

Konuşma 

-Konuşma tamamen anlaşılır olmuştur 

-s,z,ş,j,ç,c seslerini üretir 

4-5 YAŞ DÖNEMİ 

Alıcı Dil 

-Ardışık olayları anlar 

-Nasıl sorusunu yanıtlar 

-Genel olarak basit komutları yerine getirir 

-Kısa hikayeleri dinler ve sorulara cevap verir

-Evde ve okulda anlatınlarnı çoğunu anlar ve anlabilir 

 

İfade Edici Dil 

-Sesi nettir 

-Ayrıntı içeren cümleler kullanır 

-Konuyla ilgili hikayeler anlatır 

-Yetişkinler ve çocuklarla iletişim kurabilir 

-Belli bir konu üerinde konuşmayı sürdürebilir 

KONUŞMA

-Çoğu sesi düzgün söyler 

- l,r seslerini üretir. başkalarıyla kolaylıkla iletişim kurar

-Yetişkinlerinkine yakın düzeyde dilbilgisi kullanır ve detayları hakkında konuşur 

MİKROTİA NEDİR ?

-Doğuştan, sadece kulak memesinin veya kepçesinin çok küçük bir kısmının oluşmasına Mikrotia denir 

ÇİFT DİLLİ YA DA ÇOK DİLLİ OLMAK DİL VE KONUŞMA BOZUKLUĞUNA YADA GERİLİĞİNE YOL AÇMAZ

SES HİJYENİ İÇİN ÖNERİLER 

-Günlük su tüketime dikkat edilmeli 

-Bağırarak konuşulmamalı 

-Ağır yağlı ve gazlı içeçeklerden kaçınılmalıdır 

-Mentol ses tellerinde kurumaya neden olduğu için mentollü, naneli sakız ve şeker tüketiminden uzak durulmalıdır 

-Sigara ve alkol tüketimi azaltılmalı mümkünse tüketilmemlidir 

 SES TERAPİSİNDE AMAÇ 

- Normal sesi geri kazandırmak 

-Ses profilini iyileştirilme 

-Gırtlak işlevlerini iyileştirilmek 

-İleride oluşabilecek ses sorunlarını önlemek 

- Ses üretimi sırasında oluşan rahatsızlıkları gidermek 

-Vakanın ses potansiyeline ulaşmasını sağlamaktır 

NE ZAMAN BİR DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİNE DANIŞMALIYIM 

-Eğer çocuğunuz sizle iletişim kuramıyor ve zorlanıyorsa 

-Yeterli göz teması yoksa ve adına tepki vermiyorsa 

-18 aylık 20den az sözcük kullanıyorsa 

-24 aylık ama ikili kombinasyon yapamıyorsa 

-3 yaşında isteklerini hala işaretle ve tek kelimeyle istiyorsa 

-4 yaşında konuşma anlaşırlığı düşükse

-Sosyal iletişim ve oyun kurmada problem yaşıyorsa 

-Konuşurken, okurken veya yazarken sesleri yanlış söylüyorsa 

-Sorulara uygun cevaplar vermiyorsa 

-Okuma, yazma ve okuduğunu anlamakta güçlük yaşıyorsa 

-Sık sık esi kısılıyorsa 

KONUŞMA SESİ BOZUKLUKLARI (KSB)

-Güzel konuşamamak

-konuşurken harfleri sıralama 

- konuşurken harfleri birleşitermeme 

-ailesi dışındaki kişiler anlamıyorsa 

-R söyleyemiyorsa 

-kapı yerine tapı diyorsa 

-5 yaşında olup konuşması anlaşılır değilse 

DİSLEKSİ ÇEŞİTLERİ 

-Fonolojik Disleksi 

-Yüzeysel disleksi

-Görsel Disleksi 

-Gelişimsel Disteksi 

-Birincil Disleksi 

- Edinilmis Disleksi 

ÇOCUKLARIMIZIN KONUŞMASI İÇİN AİLELERE ÖNERİLER

 -Çocuğunuzu izleyin ve çocuğunuzun gördüğü şeyleri tanımlayın 

-Çocuk daha istemeden hemen yapmaya başlamayın 

-Çocuğunuza eçenekler sunun 

-Konuşurken canlandırmalar yapın

-Çocuğunuza soru sorduğunuzda cevap vermesi için ona zaman verin, acele etmeyin 

-Çocuğunuzun söylediklerinin sizin için önemli olduğunu hissetirin 

-İletişime girmeye özendirin 

-Gereğinden az oyuncak verin