Esansiyel Tremor
Yazar Burcu Örmeci • Nörolog • 15 Eylül 2021 • Yorumlar:
Esansiyel tremor toplum içinde genç, yaşlı herkesi etkileyebilen ve ellerde, kafada veya seste titreme ile kendisini gösteren bir hastalıktır. Genellikle ailesel kökenlidir ve ailede aynı jenerasyonda olmasa bile farklı jenerasyonlarda benzer tremoru olan bireyler bulunabilir. Bazen elleri titreyen kişi kendisinden sonra gelecek jenerasyonların hastalığı başlatan ilk üyesi olabilir.
Esansiyel tremor hastalığında görülen el titremelerinde halk arasında en çok Parkinson hastalığı ile ilişkili olabileceğinden korkulur. Oysa el titremelerinin özellikleri çok farklıdır ve hatta birbirinin tam tersidir. Parkinson hastalığında eller istirahatte titrerken, elin harekete geçmesi ile titreme azalır veya kaybolur. Parkinson hastalarının elleri otururken veya yürürken eller serbest kaldığında titrer. Esansiyel tremorda ise el bir iş yaparken titremeye başlar. Bu hastalar tepsi taşımak, bardak tutmak veya kaşık kullanmak gibi işlevlerde sorun yaşarlar. Yine de ayırım her zaman kolay değildir ve eşlik eden diğer bulguların değerlendirilmesi tanı için çok önemlidir.
Esansiyel tremorda titremeler özellikle heyecan, stres, yorgunluk ve açlık gibi durumlarda çok artarken, hasta tatilde, yalnız ve rahat olduğunda tamamen kaybolabilir. Zaman işçinde ilerleyebilir, değişmeden kalabilir veya tamamen olmasa da belirgin oranda azalabilir.
Tedavide öncelikle stresi azaltıcı önlemler çok işe yarar. Ağır bardak kullanmak, düzenli egzersiz ve spor yapmak, iyi uyumak ve beslenmek gibi kişiyi rahatlatıcı davranış değişiklikleri oldukça işe yarayacaktır. Eğer stres olunmadığında günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma yoksa ve hasta kendi evinde veya ortamında rahatsa sadece stresli olacağı belli olunan durumlardan önce lüzumu halinde kullanılan ilaçlar verilir. Bu ilaçlar alındıktan sonra 5-6 saat kadar ellerin titremesini belirgin azaltır veya tama yakın düzeltir. Hasta sadece ihtiyacı olduğunda bu ilacı kullanır.
Eğer hastanın günlük yaşam aktiviteleri bozuluyorsa ve günlük işlerinde dahi rahatsız oluyorsa düzenli kullanılması gereken ilaçlara geçilir. Bu ilaç çok düşük dozda başlanarak giderek doz artırılır ve kesinlikle düzenli kullanılması gerekir. Düşük dozla başlanarak zaman içinde doz artırılan her ilaçta olduğu gibi ilaç kesimi de daima azaltılarak yapılmalıdır.
Alkol alımı başlarda titremeyi azaltıyor gibi görünse de uzun vadede titremelerin artmasına neden olacağından (hatta titremeyen ellerde dahi titremelerin başlamasına neden olabileceğinden) titremelerin azaltılması için kullanılması kesinlikle tavsiye edilmez.