Gebelik ve Depresyon
Yazar Özlem Başak Üstünyurt • Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı • 20 Mart 2019 • Yorumlar:
Gebelik bir kadının hayatındaki en mutlu zamanlardan biri olarak düşünülür fakat çoğu kadında bu dönemde korku, kaygı, stres, üzüntü ve hatta depresyon olur. Çeşitli araştırmalara göre gebe kadınların % 14-23 ünde depresyon bulguları gözlenir.
Depresyon bir duygusal bozukluk (mood disorder) olup hayatı boyunca 4 kadından birinde görülür. Gebelikte de bunun olması hiçte sürpriz değildir. Ancak gebelikteki depresyon çoğu zaman hormonal bir dengesizlik olarak algılandığı için çoğu zaman tanısı konmaz.
Bu hem bebek hem de anne için tehlikelidir.
Depresyon gebelikte mutlaka tespit edilip, tedavi edilmesi ve gebeye destek tedavisinin sürdürülmesi gereken bir hastalıktır.
Gebelikte Depresyon
Gebelikte depresyon (doğum öncesi depresyon) depresyon gibi klinik bir hastalıktır. Duygusal bozukluklar beyin kimyasını değiştiren hastalıklardır.
Gebelikte hormonal değişiklikler depresyon ve anksiyete (kaygı) ile ilgili beyindeki kimyasalların değişmesine neden olur. Bu değişiklikler ilerleyerek gebelikte depresyona neden olur.
Gebelikte Depresyon Belirtileri Neler?
Gebelikte depresyon olan kadınlarda aşağıdaki bulgular 2 hafta veya daha uzun süreli oluyordur:
Sürekli üzüntü hali
Konsantrasyonda zorluk
Çok az veya çok fazla uyuma
Daha önceden hoşlandığı aktivitelere ilgisini kaybetme
İntihar ve ölüm düşüncesi, üzüntü
Anksiyete
Değersiz ve suçlu hissetme
Yeme alışkanlıklarında değişiklik
Gebelikte Depresyonu Neler Tetikler?
İlişkideki problemler
Aile ve kişisel daha önceki depresyon olması
Kısırlık tedavisi
Daha önceki gebelik kayıpları
Stres
Gebelikteki komplikasyonlar
Travma ve taciz öyküsü
Gebelikte Depresyon Bebeğe Zarar Verir mi?
Tedavi edilmeyen depresyon anne ve bebek için tehlikedir. Depresyon tedavi edilmezse yetersiz beslenme, yetersiz sıvı alımı, içki, sigara ve intihar girişimi olabilir. Bunların sonucunda erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve gelişimsel problemler gözlenebilir. Depresyondaki gebe kendisini koruma arzusunda olmayacaktır. Depresyon olan gebelerin bebekleri doğumdan sonra daha huzursuz ve ajite olmakta.
Gebelikte Depresyonun Tedavisi
Tedavi seçenekleri: Destek grupları
Kişisel psikoterapi
İlaç tedavisi
Gebelikte Depresyonun Tedavi Etmenin Doğal Yolları Var mı?
Birçok kadın gebelikte ilaç kullanmak yerine depresyon tedavisi için başka yollar denemekte. Hafif ve orta depresyonda grup tedavisi, psikoterapi uygulanabilir.
Bunlara ek olarak bazı doğal yollar destekleyici olarak kullanılabilir:
- Egzersiz:Seretonin seviyesi artar, kortizol seviyesi düşer
- İstirahat: Yeteri kadar uyumak stresi azaltır ve vücudun kendini düzenlemesine yardımcı olur. Aynı saatlerde uyunmalı ve aynı saatlerde işe gidilmeli.
- Beslenme: Birçok besin ruhsal değişikliklere neden olabilir. Kafein, şeker, karbonhidrat ve proteinden düşük diyet zihinsel ve fiziksel iyileşmeye yol açar. Kendinizi daha iyi hissettirecek yiyecekler yenilmeli.
- Akapunktur: Depresyonda yeni kullanılmaya başlanan bir yöntem
- Omega-3 Yağ asidleri: Depresyon bulgularında azalmaya neden olmakta. Omega-3 alınırken cıva kapsamayan olanından emin olunmalı.
- Bitkisel Vitaminler: Magnezyum, 5-HTP, Vitamin B6 ve SAM-e içeren bitkisel vitaminler serotonin seviyesini yükselterek etkili olmakta.
Depresyonunuzu asla kendi başınıza yenmeye çalışmayın. Mutlaka destek almanız gerekir. Bebeğinizin de tedavi olmanıza ihtiyacı olduğunu unutmayın.
Gebelikte Duygusal Değişiklikler (mood swing)
Gebeyseniz yada gebe olan birisiyle yakından ilgileniyorsanız duygusal değişiklikleri fark etmişsinizdir. Gebe olmaktan heyecanlanmış olabilirsiniz ve aynı zamanda strese de girebilirsiniz. Sürekli endişeleriniz olabilir.
İyi bir anne olabilecek miyim? Bebeğim sağlıklı olacak mı? Bebeğin ihtiyaçlarını karşılamaya param yetecek mi? Bebek için doğru şeyleri yapabilecek miyim? Bunun gibi sorular sürekli kafamızı meşgul edecektir.
Gebelikte Duygusal Değişikliklerin Sebebi Nedir?
Gebelikteki duygusal değişiklikler stres, yorgunluk, vücut metabolizmasındaki değişiklikler ve östrojen ve progesteron hormonlarının artışı nedeniyle olmakta. Hormon seviyesindeki değişiklik beyinde hücreler arası iletimden sorumlu nörotransmiterleri etkilemekte ve bunun sonucunda beyinde kimyasal değişiklikler olmakta.
Duygusal değişiklikler en fazla ilk trimesterde 6-10. haftalarda ve 3. trimesterde doğuma hazırlanırken olmakta.
Duygusal Değişikliklerle İlgili Ne Yapılabilir?
Gebelikte yalnız olmadığınızı bilmeniz önemlidir. Olanların normal olması gereken değişiklikler olduğunu bilmelisiniz.
Stres seviyenizi düşürmek bu döneme daha çabuk uyum sağlamanıza yardımcı olacaktır.
Bunun için:
Daha fazla uyumalı
Gün içinde istirahat edebilecek vakit yaratmalı
Düzenli spor yapmalı
İyi yemek yemeli
Gün içinde şekerleme yapılmalı
Yürüyüş yapılmalı
Arkadaşlarla sinema yada benzer sosyal faaliyetler yapılmalı
Yoga yapılabilir
Duygusal değişiklikler 2 haftadan fazla sürerse ve daha kötü hissedilirse doktorunuza başvurmalısınız. Depresyon bu dönemdeki en sık rastlanılan problem olduğu unutulmamalı.