Gebelikte Muayene

Gebelikte ilk muayene önemli. Sağlıklı bir gebelik için sağlıklı başlangıç yapılmalı. Gebelik takibi ve doğum için doktorunuzla en kısa sürede görüşüp gebelik öncesi muayene yapılmamışsa muayene olunmalı ve gebelik takibi planlanmalı.

Eğer şu anda hamile iseniz hem bebek hem de kendiniz için riskleri azaltmak, gelişen fetus için sağlıklı bir ortam oluşturmak ve sağlıklı bir bebek elde etmek için birçok şey yapmanız gerekmektedir.

Gebelik sadece 9 aylık bir yolculuk değildir. Gebeliğin ilk haftaları bebek için en önemli zaman olup zararlı alışkanlıklardan ve yiyeceklerden uzak durmak bu dönemde çok önemlidir. Bu muayenede annenin sağlık durumu ve hamilelikle ilgili planlar yapılır.

Gebelik sürecinizi etkileyecek sağlık problemleriniz olabilir. Diyabet (şeker hastalığı), hipertansiyon, anemi (kansızlık), tiroit hastalıklar gibi sık görülen hastalıkların gebeliğe ve gebeliğin bu hastalıklara olan etkileri hakkında yeterli bilgi alınmalı. Smear ve kan testleri gibi testler, meme muayenesi gebelik öncesi yapılmamışsa yapılması gerekir.

İlk birkaç hafta bebek gelişimi için en önemli zamandır. Fakat birçok kadın bu dönemde gebe kaldığının farkına bile varmamakta.Kendi sağlığınızı kontrol etmek gebelik planlanmadan önce yapılması gereken en önemli şey olup gebelik öncesi muayenenizi (prekonsepsiyonel muayene) mutlaka yaptırmalısınız. Prekonsepsiyonel muayene yapılmamışsa gebelikte ilk vizitte aynı muayene yapılır.

Ailenin tıbbi hikâyesi:hipertansiyon, diyabet, mental gerilik gibi durumların tespiti

Genetik test:kalıtsal genetik hastalıkların araştırılması

Kişisel tıbbi hikâye:epilepsi, diyabet, hipertansiyon, anemi, alerji gibi gebelikte özel bakım gerektiren durumların tespiti

Önceki ameliyatlar:eğer varsa geçirilmiş ameliyatların gebeliğe etkisi

Önceki gebelikler:önceki gebeliklerdeki sorunlar

Aşı durumu:kızamıkçık tetanos gibi hastalıklara karşı aşılı olup olmadığı

Enfeksiyon durumu: bebeğe zarar verebilecek cinsel yolla bulaşan yada başka bir enfeksiyon varlığının tespiti.

Gebe kalmadan önce sağlıklı gebelik ve fetal gelişim için önemli 3 besin desteği var. Çoğu kadın gebelik süresince ve süt verme döneminde beslenmenin önemini bilir. Ancak gebelik öncesi dönemde aşağıdaki 3 besin desteği fetal gelişim ve sağlıklı gebelik için önemlidir.

Yine aynı şekilde ilk muayeneden önce başlanılmamışsa başlanılacak besinler

• Folik Asid: Gebelik boyunca iki kat ihtiyaç duyulan tek vitamindir. Yüksek risk grubundaki kadınlarda (daha önce nöral tüp defekti olan kadınlar) folik asid % 72 koruyucu etki göstererek nöral tüp defekt (omurlarda açıklık) oluşumunu azaltmıştır. Başka bir çalışmada bebeklerin doğum ağırlığında artış ve bebek gelişme geriliğinde ve annede enfeksiyon oluşmasında azalma sağlar.
• Çinko: Fetal gelişim ve savunma mekanizmaları için gereklidir. Kanda çinko seviyesi %30 altına düştüğünde ve çinko alımı gebelikte azaldığında düşük, erken doğum ve doğum problemlerinde artma olmaktadır. Ayrıca çinko seviyesi düşüklüğünde beyin anomalileri, nöral tüp defekt oranında artışla birlikte düşük doğum ağırlığı ve gebelik zehirlenmesi (preeklampsi ve eklampsi) oranında artış olmaktadır.
• Esansiyel Yağ Asitleri: Gebelikte önemlidir çünkü yeni oluşan hücrelerin gelişiminde, yeni doku oluşumunda ve organ sistemleri oluşumunda önemli rolleri vardır. Gebelikte esansiyel yağ asitleri seviyelerinde azalma olduğunda sinir sistemi ve vücut gelişiminde yavaşlama olmaktadır. Omega-3 desteği alan kadınlarda erken doğumda azalma ve bebek doğum ağırlıklarında artma gözlenmiştir.

Hayatımızda sağlıklı değişiklikler yapmak iyi olacaktır. Sağlıklı beslenme sağlıklı bebek için ilk şarttır.

Gebelikte Takip Muayeneler

Gebelik süresince annenin ve bebeğin sağlığı kontrol edilmelidir. İlk muayenede bebeğin büyüklüğü ile gestasyonel yaş (son adet tarihine göre olan yaş) değerlendirilir. İki büyüklük uyumlu ve fetal kalp atımı tespit edilmişse sonraki ilk muayene 11.-13. haftalarda yapılır. Eğer kalp atımı tespit edilememişse bir hafta sonra tekrar değerlendirilir.

Bebeğin büyüklüğü ile gestasyonel yaş arasında uyumsuzluk varsa ultrason ölçümüne göre 8.-9. haftalık ölçüm gebelik yaşının en doğru belirlendiği haftalar. Bu ölçümden sonra yine sonraki ilk muayene 11.-13. haftalarda yapılır.

Sonraki Muayene Zamanları

• 12.Hafta: 11-13 haftalar 2′li tarama zamanı. Bu tarihte yapılan detaylı ultrason bebeğin sağlığı hakkında oldukça fazla bilgi verir.

• 16. Hafta: 15-19. haftalar 3′li tarama zamanı. 2′li ve 3′lü taramalar ve diğer nedenlerden dolayı amniyosentez yapılacaksa en uygun zaman 17-18 haftalardır. Amniyosenteze bağlı düşük oranı en az olduğu haftalar 17. ve 18. haftalar.

• 20.Hafta: Gebeliğin ortasına gelindi. Bebeğin gelişimi ve annenin sağlık durumu takip edilir. Detaylı ultrason yapılarak varsa bebeğin gelişimsel problemleri değerlendirilir.

• 24. Hafta: Şeker yükleme testi yapılır. Gestasyonel diyabet tespit edilirse diyet programı yada insülin tedavisi başlanır.

• 28. Hafta: Son trimester başlar. Kan uyuşmazlığı olanlarda indirek coombs testi yapılıp kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. Bu ve daha sonraki haftalarda bebeğin geliş şekli ve büyümesi, plasentanın yerleşimi ve durumu ve amniyon sıvısının miktarı takipte önemli.

• 32. Hafta: Takip sırasındaki sonuçlara gerekli olan tetkikler tekrarlanır. Özellikle şekerle ilgili sorunlarda açlık yada tokluk kan şekeri takibi yapılır.

• 35. Hafta: Yine bebeğin geliş şekli ve büyümesi, plasentanın yerleşimi ve durumu ve amniyon sıvısının miktarı takip edilir.

• 37. Hafta: Pelvik muayene yapılır. Vajinal normal doğum için pelviste kemik yapının durumu değerlendirilir. Doğumda yapılacak anestezi için gerekli testler yapılır.

• 38. Hafta ve Sonrası: 38, 39 ve 40. haftalarda haftalık takipler yapılır. NST çekilmesi annenin ve bebeğin durumuna göre istenir.

Eğer 40. haftaya kadar hala doğum gerçekleşmemişse 3 güne bir anne ve bebeğin sağlık durumu değerlendirilir. En geç 42. haftada suni sancı ile olmuyorsa sezaryen ile doğum yaprırılır.