Gecikmiş Konuşma

Gecikmiş Konuşma Nedir?

Çocuğun dil gelişiminin kronolojik yaşının gerektirdiği dil gelişim yaşının gerisinde olmasıdır.

Gecikmiş konuşmanın belirlenmesi ailelerin genellikle çevrelerindeki çocukları ile aynı ya da yakın yaşlardaki çocukların konuşma becerilerini kıyaslamlarında gözlemlerine dayalı ortaya çıkan fark ile konuşma bozukluğu uzmanına başvurmaları ile ele alınır.

Konuşma Bozukluğu uzmanı çocuğun kronolojik yaşı ile dil gelişim yaşının farkını belirlemek üzere çeşitli değerlendirme testleri yapar. Kronolojik yaş ve dil gelişim yaşı arasındaki farkı nesnel olarak ortaya koyar. 

Bu değerlendirme testleri çocuk gelişim testi, konuşma değerlendirme testleri kapsamındadır.

Çocuğum Hangi Yaşta Ne Kadar Konuşmalıdır? 

0-1 Yaş

• Çocuğunuz,  başkalarının çıkardığı sesleri tekrarlayabilir. 

• Aynı heceleri 2-3 kez tekrarlayabilir. 

• Konuşanın mimik ve hareketlerine mimik ve hareketleri ile karşılık verebilir.

• Dört ya da daha fazla değişik ses çıkarabilir.

• Hayır dendiğinde yapmakta olduğu işi bir an için bırakabilir. (%75 oranında)

• Basit sorulara hareketlerle cevap verebilir.

• Ses oyunlarında iki farklı heceyi birleştirebilir. 

• Başkalarının ses tonlarını taklit edebilir. 

• Nesne ve kişileri belirtmek için tek sözcüklü ifadeler kullanabilir. 

• Başka birinin konuşmasına tepki olarak sesler çıkarabilir.

• Beş farklı kelime söyleyebilir (Aynı kelime birden fazla nesne için kullanılabilir.)

• Daha fazla istediğini söyleyebilir.

• “Hepsi bitti/gitti.” Sözcüklerini kullanır. 

• Jest ve mimik yardımı olmaksızın söylenen 3 farklı yönergeyi kullanabilir. 

• İsimleri söylendiğinde tanıdığı 12 nesneyi gösterebilir. 

• Kendi vücudunda üç vücud kısmını gösterir.

• İstenildiğinde kendi ismini veya takma ismini söyler.

• Tanıdığı nesneler için “Bu ne? “Sorusuna cevap verir.

• Evdeki hayvanlar da dâhil ailedeki 5 bireyin adını söyler. 

• Hayvan sesleri çıkarır veya hayvanı isimlendirmek için hayvanın sesini kullanır. 

• Cümle sonundaki kelimeye vurgu koyarak, soru cümlesi yapar.

• Evet/ hayır cevabını gerektiren sorulara olumlu veya olumsuz cevap verir. 

2-3 yaş

• Çocuğunuz, İsim ile bir sıfatı veya başka bir ismi birleştirebilir. ( top, sandalye) ( büyük top) 

• İki kelimelik dizilerde isim ve fiilleri birleştirebilir. 

• Tuvalet ihtiyacını sözel olarak ( kelime ile ) belirtebilir. 

• “Burada” ve “orada” sözcüklerini fiil ve isimle birleştirebilir. 

•  (İsim) ne yapıyor? Diye sorulduğunda cevap verebilir.

• “Nerede? “ sorusunu içeren cümlelere cevap verebilir.

• İstek cümlelerinde çoğul eki kullanıldığında birden fazla nesneyi veriyorum. ( küpler)

• Konuşma içerisinde kendi ismini kullanabilir.

• Yaşımı söylemek için parmaklarını kullanabilir.

• Sorulduğunda cinsiyetini söyleyebilir.

• Birbirine bağlı iki yönergeyi yerine getirebilir.

• Şimdiki zaman fiil halini kullanabilir.( koşuyorum)

• Geçmiş zaman eklerini uygun yerlerde kullanabilir. ( gitti, yaptı…)

• %90 oranında sesimin tonunu kontrol edebiliyorum.

• Babamın, benim, senin isimlerin mülkiyet bildiren eklerini kullanabilir.

• Üç veya dört kelimeden oluşan kurallı cümle kurabilir.

• Nesneleri sınıflandırabilir. ( hayvanlar, sebzeler, giysiler …)

3 -4 Yaş 

• Birbirinden bağımsız iki emri yerine getirebilir.

• Öykü saatine 5 dakika süre ile katılabilir.

• Gün içinde en son yaptığı deneyimi anlatabilir.

• Oluş sırasına göre iki olayı anlatabilir.

• Birbirini takip eden 3 işi yapabilir.

• Birbirinden bağımsız iki yönergeyi yerine getirebilirim.

• En son yaptığım deneyimi anlatabilirim.

• Gelecekle ilgili ifadeleri “yapacağım”,” yapmam lazım “ şeklinde anlatabilirim.

Çocuğun dil gelişimini yaşından beklenen becerilere göre gözlemlemek ile ebeveyn gecikmiş konuşma belirtilerinin ipuçlarını yakalayabilir. Dil gelişimde 0-2 yaş kritik dönemin geçirilmememsin beyin plastitesi dil gelişimi için desteklenmeye en uygun aylarında konuşmayı kronolojik yaşa yaklaştırmak önemlidir.

Bu konuda ebeveynler, çocukların bütün gelişim alanlarına çocukları yakından takip ettikleri gibi dil gelişimi basamaklarını da takip etmelidirler.