Grip Soru-Cevap
Yazar Enver Şükrü Göncüoğlu • İç Hastalıkları Uzmanı • 7 Ocak 2020 • Yorumlar:
GRİP AŞISI KİLOYA VE YAŞA GÖRE FARKLI UYGULANMALI MIDIR?
Erişkinlerde kiloya ve yaşa göre grip aşısı dozu ve uygulanmasında farklılık yoktur. Sadece çocuklarda 3 yaşına dek uygulanan aşının dozu yarım dozdur.
ÇOCUKLARDA NE ZAMAN AŞI YAPILABİLİR:
Çocuklarda 6 aylıktan itibaren aşı uygulanabilir
UYGULAMA ŞEKLİ VE DOZU FARKLI MIDIR?
Evet, 6 ay- 3 yaş arasındaki çocuklar ilk kez grip aşısı oluyorlarsa 1 ay ara ile YARIM doz aşı uygulanır. Daha önceki yıllarda aşı yapılmışsa sadece 1 kere YARIM doz aşı yeterli olur.
Eğer 3-8 yaş arasında ve ilk kez grip aşısı oluyorlarsa 1 ay ara ile TAM doz aşı uygulanır. Daha önceki yıllarda aşı yapılmışsa sadece 1 kere TAM doz aşı yeterli olur.
Çocuk 9 yaş ve üzerindeyse erişkinlerin kriterlerine uygun olarak aşılanır.
İnfluenza (Grip)
Grip, Influenza adı verilen bir virus tarafından oluşturulan bir infeksiyon hastalığıdır.
Genelde 39°C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrısı, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve öksürük ile kendini gösterir.
Genelde sonbahar-kış aylarında daha fazla görülür.
Salgınlarda genelde dünyada yaklaşık 500 milyon kişi Gribe yakalanır. Bunların % 1 inden azında hastaneye yatacak kadar ağır seyreder.
Grip benzer belirtilerle seyreden başka bazı virüs hastalıkları da vardır. Örneğin soğuk algınlığı ile sıklıkla karışır.
Bulaşma yolu: Virüs, en sık hastanın öksürme ve hapşırması ile ortama saçılan damlacıklar yoluyla insana bulaşır. Hasta ile temas (tokalaşma-öpme vs) yanı sıra dokunulan cisimlerle de (kapı kolları- toplu taşıma araçlarında tutunulan yerler vs) ile de bulaşabilir.
Hastalığın bulaşmasından ortaya çıkmasına kadar olan süre: 1-4 gündür.
Bulaştırıcılık süresi: Hasta, hastalık belirtilerin ortaya çıkmasından 1 gün öncesinden, hastalık başlamasından sonraki 4- 5. güne kadar bulaştırıcıdır. Çocuklarda bulaştırıcılık daha da uzun süre devam edebilir. Daha kötüsü çocuklar hastalığı kapıp, belirtileri başlamadan birkaç gün öncesinden başlayarak virüsü yayabilirler.
Belirtiler: Şiddetli halsizlik, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, kuru öksürük, boğaz ağrısı ve burun akıntısı. Bazen (özellikle çocuklarda) ilave olarak bulantı, kusma , ishal ve kulak ağrısı görülebilmektedir.
Kimlerde Daha Tehlikeli Seyreder?
Astım, KOAH, kalp yetmezliği, kalp ritim bozuklukları olanlar, kalp damar hastalığı, Diyabet ve nörolojik hastalıkları olanlarda grip çok daha ağır ve ölümcül olabilir.
Grip hastalığında Ölüm Riski Var mıdır?
Salgınlarda genelde dünyada yaklaşık 500 milyon kişi Gribe yakalanır. Bunların % 1 inden azından hastaneye yatacak kadar ağır seyreder.
Her yıl 250.000–500.000 kişi grip nedeniyle yaşamını yitirir.
Sağlıklı erişkinlerde 100.000 hastada 2 ölüm görülür.
Ölüm riski sağlıklı kişilere göre;
Kalp hastalığı olanlarda 52 kat,
Akciğer hastalığı olanlarda 120 kat,
Hem kalp hem Diyabeti olanlarda 241 kat artmaktadır.
Tedavi:
1-Destekleyici:
Yatak istirahati, düzenli sıvı ve gıda alımı, bol sebze-meyve tüketimi.
Grip ve solunum yolu infeksiyonlarında kullanılan rahatlatıcı – ateş düşürücü ilaçlar hastalığın süresini değiştirmezler. Sadece o dönemi rahat geçirmenizi sağlarlar.
Ateş ve ağrı olduğunda bunu gidermek için asla aspirin kullanılmamalıdır.
2- Grip virüsünü öldüren ilaçlar:
Riskli kimselerde grip belirtileri görülmeye başlandıktan sonraki ilk 48 saatte başlanırsa etkili olabilir.
GRİP nasıl önlenir:
Hasta kişilerle temas etmekten kaçınmak. Salgın dönemlerinde topluca bulunan yerlerden (tiyatro-sinema-konser vs) uzak durmak. Bu dönemlerde tokalaşma-öpüşmeden kaçınmak, sık el yıkamak ve genel hijyen kurallarına uymak etkili olur.
KİMLER HER YIL AŞILANMALIDIR?
▪ 65 yaş ve üzerindeki kişiler
▪ 2-64 yaş grubunda kronik hastalığı olan kişiler(Diyabet, kronik kalp-akciğer, böçbrek hastalığı, astım, kanser tedavisi almakta olan, vücut direncini düşüren hastalığı olan kişiler)
▪ 6– 24ay yaş grubundaki tüm çocuklar,
▪ 2-18 yaş arasında olup uzun süreli aspirin tedavisi gören çocuk ve gençler,
▪ Sağlık çalışanları,
▪ Kreş, anaokulu, huzurevleri ve kronik hastalıklara yönelik hizmet veren yerlerde çalışanlar,
▪ Yüksek risk grubundaki kişilere evde bakım sağlayan kişiler,
▪ Yüksek risk taşıyan kişiler ile aynı evde yaşayan kişiler (çocuklar dahil),
▪ Gebeler ( aşı gebeliğin 14. haftasından sonra uygulanır)
▪ 6 aydan küçük bebeklerin bulunduğu evlerde yaşayanlar.
KİMLERE GRİP AŞISI YAPILMASI SAKINCALIDIR?
. Ciddi yumurta allerjisi olanlar,
. Daha önce yapılan grip aşısına karşı ciddi allerjik reaksiyon gösteren kişiler.
.Daha önce yapılan grip aşısından sonraki 6 hafta içinde Guillain-Barré sendromu gelişen kişiler,
. 6 aylıktan küçük bebekler,
. Ateşle seyreden bir enfeksiyon hastalığı olanlar iyileştikten sonra aşılanmalıdır.
AŞI NE ZAMAN YAPILMALI?
Aşının piyasaya çıktığı Eylül sonundan başlanarak her hangi bir zamanda uygulanabilir. Aşı bu aylarda yapılamamışsa Mayıs sonuna kadar uygulanabilir.
AŞININ KORUYUCULUĞU NE ZAMAN BAŞLAR- NE ZAMAN BİTER?
Aşı yapıldıktan 2 hafta sonra koruyuculuk gelişir. Genelde 6 ayda koruyuculuğu azalarak kaybolur.
AŞI YAPILINCA GELİŞEBİLECEK OLUMSUZ DURUMLAR NELERDİR?
. Aşı uygulama yerinde kızarıklık, şişlik ve hassasiyet,
. Hafif ateş,
. Kas ağrısı,
.Allerjik reaksiyon (nadir) meydana gelebilir.