Hemipleji ve Bel Fıtığı Nedir?
Yazar Ahmet Şiray • Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Uzmanı • 21 Kasım 2019 • Yorumlar:
Hemipleji serebral dolaşımdaki patolojik değişimler sonucu gelişen ve vücudun bir yarısında nöromusküler fonksiyon kaybı ile karakterize, halk arasında “inme” olarak tabir edilen vasküler bir bozukluktur. Beyindeki hasarın yerine bağlı olarak hastanın vücudunun sağ veya sol tarafındaki kaslarda paralizi tablosu olma halidir. Vücudun aynı yarısında kalan kol, bacak ve gövdede kasın kasılma özelliğinin tamamen kaybolduğu durumdur.Serebrovasküler olayların (SVO) patogenezi incelenirken 4 farklı gruplandırma yapılabilir. Trombotik tip iskemik SVO’ların %40ını oluşturmaktadır. Genellikle geniş kan damarlarının özellikle de karotid ve orta serebral arterin arteriosklerotik tromboz veya tıkanması ile oluşmaktadır. Embolik tip tüm SVO’ların %30unu oluşturur ve genellikle kolesterol veya arter duvarındaki diğer hematojen materyallerden kaynak alır veya kardiyak kökenli olabilir. Laküner tipte ise geniş damarlarla ilgili sorun vardır ancak küçük perfore beyin damar dallarını tutmaktadır. Son tip olan hemorajik SVO’lar daha ender görülmekle birlikte ağır bir tabloyla seyreder. Kanama ani başlar ancak etkisi ömür boyu sürer. Eğer hemorajik tipe hemen tıbbi müdahele yapılabilirse prognoz daha iyidir.
Hemipleji temel olarak vücudun tek taraflı fonksiyon kaybı olarak tanımlansa da aslında bir klinik belirtiler topluluğudur. Motor afazi olarak tanımlanan konuşma kaybı veya bozukluğu, omuz subluksasyonları, görme bozuklukları, idrar ve büyük abdestin kontrol kaybı, hafıza sorunları, ataksi, koma, duyu kaybı ve Horner Sendromu gibi semptomlarla da birleşir. Bu semptomlar beynin etkilenen damarları ve etkileniş biçimine göre farklı kombinasyonlarla görülür.
Erken dönemdeki bu bulgular bazı hastalarda kısa sürede kaybolurken genellikle kalıcı seyir izler.
Serebrovasküler olay sonrası hareketlerdeki geri dönüş, olayın nedeni, şiddeti ve yeri ile yakından ilgilidir. Hastanın gelişimini etkileyen faktörler arasında; hastanın yaşı, motivasyonu, aile ve sosyo-ekonomik düzey, spesifik nörolojik bozukluklar bulunur. Bu nedenle hemipleji rehabilitasyonu na erken dönemde başlamak çok önemlidir.
Bel fıtığı (disk herniasyonu) nedir?
Bel fıtığı, omurların arasında yer alan ve bir çeşit yastıkçık görevi yapan interverteral disklerin ortasındaki sıvı kısmın, (nükleus pulpozus) etrafını çevreleyen yapıdan (anulus fibrozus) zorlanmalar veya yıpranmalar sonucu dışarı doğru taşmasıdır.
Bel fıtığı bel ağrılarının ne kadarından sorumludur?
Aşağıdaki tablodan da görüleceği gibi bel fıtığı, bel ağrılarının ancak % 4'lük kısmından sorumludur. Bel ağrılarının büyük kısmı, yumuşak dokulardaki (örn. Kas) aşırı gerilme ve zorlanma sonucu gelişir (%70).
Bel ağrısı nedenleri
· Lumbal Strain, sprain-----70%
· Dejeneratif değişiklikler------10%
· Disk hernisi-----4%
· Osteoporoza bağlı kompresyon fraktürleri----4%
· Spinal stenoz-----3%
· Spondilolistesis-----2%
· Spondilolizis, diskojenik bel ağrısı veya diğer instabiliteler-----2%
· Konjenital hastalıklar-----< 1%
· Travmatik fraktürler------- < 1%
· Kanser------0.7%