Kalça Kireçlenmesi Nedir?

Tüm eklemlerde olduğu gibi kalça ekleminin hem topu hem de yuvası kıkırdakla kaplıdır.

Kıkırdak yapı bu iki kemiğin birbiri üzerinde ağrısız ve minimal sürtünme ile kaymasını sağlar.

Kalça kemiğinin ilerleyici karakterde, kemik ve çevre yumuşak dokuları tutarak eklemi bozan

primer veya ikincil nedenlere bağlı olarak gelişen bir yıpranma hastalığıdır. Bu durum tıpta

osteoartrit, günlük kullanımda kireçlenme olarak adlandırılır ve kalçanın en sık rastlanılan

hastalığıdır.

 

Kalça Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir ?

En önemli şikayet kasık bölgesinden başlayan ve dize vuran ağrıdır. Ağrı sızı tarzında ve

tutulan eklemde hissedilir. Ağrı hastalığın başlangıç döneminde hareketle artar ve istirahatle

azalır. Hastalık ilerledikçe ağrı basit günlük aktiviteler sırasında bile sorun olabilir. Daha ileri

dönemlerde gece uyku düzenini bozan sürekli ağrı oluşabilir.

 

Başlangıçta kalça hareketlerinde tutukluk, ağrı ve topallama olur. Hastalık ilerledikçe kalça

deformasyona başlar. Topallama daha belirginleşir o taraf bacak kısalmış gibi hissedilir.

Yürürken özellikle merdiven inip çıkmak iyice zorlaşır. Kalça kireçlenmesi çoğunlukla tek

taraflıdır. Ancak bir taraftaki kalçanın bozulması, bir süre sonra diğer kalçayı da etkileyebilir.

 

Kalça Ekleminin Kireçlenmesinin Sebepleri Nelerdir ?

*İnflamatuar hastalıklar(osteoartrit, romatoid artrit, ankilozan spondilit vs)

*Travma(kalça çevresi kırıkları, travmatik kalça çıkığı vs)

*Mekanik problemler (kalça eklemi ve çevresinde görülen dizilim bozuklukları, aşırı kilo,

yapısal bozukluklar)

*Doğumsal kalça çıkığı, Perthes Clave Legg hastalığı

*Enfeksiyon( bakteri,virüs, mantar enfeksiyonları vs sonrası)

*Tümörler (Kalça çevresinde ve içinde görülen iyi ve kötü huylu tümörler)

 

Kalça Kireçlenmesinde Tanı Nasıl Konulur?

Fizik muayene ve direkt grafi tanıda çok yararlıdır. Direkt grafide eklem yüzeyindeki hasara

bağlı olarak kemikler arasındaki aralıkta daralma gözlenir. Aynı zamanda eklem kenarlarında

osteoartritin varlığını gösteren “mahmuz” tarzında yeni kemik oluşumları (osteofitler)

görülür.

 

Kalça Kireçlenmesinde Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?

Tıbbi Tedavi:

Osteoartritin erken devrelerinde iseniz cerrahi olmayan tedaviler hastalığınızın ilerlemesini

yavaşlatabilir,

* Aşırı aktivite ve yüklenmelerden kaçınınız.

* Düzenli fizik aktivite yapınız. Özellikle yüzme, su aerobiği, salon bisikleti adele kuvvetini

korur ve eklem hareket açıklığının korunmasına yardımcı olur.

* Anti-romatizmal, anti-enflamatuar ilaçlar kulanılabilir. Son dönemlerde daha yaygın

kullanılmaya başlanan glikozamin glikan ve kondroitin sülfatta tedavide denenebilecek diğer

ilaçlardır. Bu ilaçlar da kireçlenme tedavisinde önemli bir yer edinmeye başlamıştır.

* Kilo verme ekleme binen yükleri azaltması bakımından çok önemlidir.

* Baston kullanımı önerilir. (Sağlam tarafa)

 

Cerrahi Tedavi:

Erken dönemlerde kalça artroskopisi hastalığın gelişimini yavaşlatabilir.

Protez öncesi cerrahilerden biri de osteotomilerdir.. Osteotomi femur kemiğinin başının

veya boynunun kesilerek yeniden yönlendirilmesidir. Bu yöntemle kalça eklemine binen

yükler yeniden düzenlenmekte ve/veya eklemin sağlam yüzeyleri yük taşıyan bölgelere

getirilmektedir. Bu yöntem total kalça protezlerindeki ilerlemeler nedeni ile popüleritesi

azalmakla birlikte bazı vakalarda eşsiz olanaklar sağlayabilmektedir

Kalça ekleminin femur başı bölümündeki küçük kıkırdak boşluklarında (özelllikle travmatik

olanları) osteoatritin başlangıç dönemlerinde yapılan kıkırdak nakilleri kalça protezi

gereksinimini ileri yaşlara erteleyebilmektedir.

Kalça osteoartritinin radikal tedavisi Total Kalça Protezi dir.

 

Bozulmuş bir kalçanın tedavisi için kalça ekleminin yenilenmesi tartışmasız tek seçenektir.

Yaklaşık 30 yıldan beri uygulanan bu tedavi yöntemi sayesinde son derece iyi sonuçlar

alınmakta ve böylesine ağır bir hastalığın kişide yaptığı fiziksel ve psikolojik sorunlar ortadan

kaldırılmaktadır. “Yapay eklem” ya da “total kalça protezi” olarak adlandırılan bu tedavi

eklemin bozuk ve yıpranmış olan tüm yüzeylerinin metal-plastik- seramik türü malzemelerle

değiştirilmesiyle yapılmaktadır. Özellikle malzeme bilimindeki  ilerlemeler ve yeni buluşlar

sayesinde bugün için çok daha kaliteli ve dayanıklı malzemeler kullanarak sonuçlar daha da

mükemmele taşınmaktadır.

İleri Teknoloji Protezler Hayatınızı Kolaylaştırıyor 

Kalça protezi iki ana kısımdan oluşmaktadır. Leğen kemiğinin içerisine yerleştirilen bir yuva

(asetabuler kısım) ve bununla eklem yapacak olan ve bacak kemiğinin içerisine yerleştirilecek

olan baş (femoral) kısım. Çelik, titanyum veya benzeri alaşımlardan yapılan protezin bu iki

kısmı ameliyat sırasında temizlenerek hazır hale getirilen kemiklerin içerisine yerleştirilir. Söz

konusu malzemelerin kemik tarafından sıkı bir şekilde tutulması başarılı bir sonuç için çok

önemlidir. Günümüzde bunu sağlamak için iki değişik yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan

birincisi, “kemik çimentosu”  (polimetilmetakrilat) olarak adlandırılan bir dolgu maddesinin

yardımıyla bu sıkı tutunumun sağlanmasıdır. Diğer yöntem ise; özellikle malzeme ve

mühendislik bilimlerinin gelişmesine parelel olarak son senelerde biraz daha ön plana çıkan

çimentosuz tipte tutunan protezlerdir. Burada, protez yüzeyleri değişik teknıklerle pürüzlü

hale getirilmekte ya da kemiğin proteze yapışmasını sağlayacak özel maddelerle

kaplanmaktadır. Böylece protez herhangi bir dolgu maddesi kullanılmaksızın doğrudan

kemiğe bağlanabilmektedir. Bu şekilde hazırlanan kemiğe yerleştirilen protezlerin arasına

eklem mekanizmasını çalıştıracak başka maddeler yerleştirilir. İleri derecede sert ve dayanıklı

özel plastikler (polietilen), kırıIganIığı ortadan kaldırılmış ve kayganlığı arttırılmış seramikler

ve hatta bazen aynı özelliklere sahip metal yüzeyler eklem fonksiyonunun sağlanması için

kullanılır. 

Yeni yöntemler sayesinde ameliyattan bir gün sonra ayağa kaldırılan hastalar yürütülerek

günlük yaşantılarına bir an önce geri dönerler. Ameliyat sonrası dönemde düzenli yapılan kas

egzersizleri ve dikkat edilecek konular için eğitilen hastalar ortalama 4-5 gün içerisinde

evlerine gönderilirler.

 

Diz Kireçlenmesi Nedir?

Kireçlenme veya artrit diz eklem kıkırdağının parlak ve pürüzsüz yapısının bozulması ve

eklemin fonksiyonlarının bozulmasıdır. Kireçlenmelerde kıkırdakla beraber menisküslerde

yırtıklar, kemik çıkıntıların oluşumu da genellikle birlikte olur. Kireçlenen dizde ağrı başlar.

Zaman içinde eklem hareketleri kısıtlanır ve kireçlenme ilerledikçe bacaklar eğrilmeye başlar.

 

Diz Kireçlenmesi Belirtileri

Eklemlerde ağrı ve tutukluk hastalığın ilk belirtisidir. Hastalık ilerledikçe eklem hareketleri

kısıtlanır yürümek ve merdiven inmek-çıkmak zorlaşır. Bazen topallama olabilir. Eklemin

düzeni bozulur, bacaklarda eğilmeler olabilir. Eklem içinde, dizin arkasında ve eklemin ön

tarafında şişkinlikler olabilir. İlerlemiş ve rehabilite edilmemiş dizlerde dizi doğrultmak, ya da

bükmek zor ve ağrılı olabilir.

 

Diz Kireçlenmesi'nde Tanı Nasıl Konur?

Hastanın ifadesi, muayene ve röntgen filmleri genellikle yeterlidir. Bağlar ve menisküslerin

durumunu değerlendirmek için MR gerekebilir.

 

Diz Kireçlenmesi Tedavi Yöntemleri

Kireçlenmede tedavi hastanın radyolojik bulgularına değil şikayetlerine yönelik

planlanmalıdır. Hastanın ağrısını geçiren ve hayat standartını düzelten en basit tedavi en

doğru tedavidir denilebilir.

Kilo verilmesi: Hastaların ideal kilolarına inmesi dize binen yükleri azalttığından hem

hastalığın ilerlemesini azaltır hem de uygulanan tedavi yöntemlerinin etkinliğini ve süresini

arttırır. Kilo verirken bir diyetisyen kontrolünde kilo verilmesi önerilir. Uygulanan diyetlerde

uzun sürede yavaş kilo verilmesi önerilmektedir.

Egzersiz ve yürüyüş: Kireçlenmesi olan hastalar yürüyüş yapabilir. Bu konuda kimi doktorlar

yasak uygularken kimi doktorlar yürüyüş önermekte ve hastaların kafaları karışmaktadır.

Burada en önemli kriter ağrıdır. Yürüyüş sırasında ve sonrasında ağrı yapmayan mesafeleri

her gün yürüyebilirsiniz. Ağrınız oluyorsa da kesinlikle zorlamayın. Ağrı kriteri bütün sportif

aktivitelerde geçerlidir. Örneğin dizinde kireçlenmesi olan kişiler ağrı yapmadığı sürece tenis,

golf gibi sporları yapabilirler. Ağrı yaptığı zaman aktivitelerinin süresini azaltarak yapmaya

devam edebilirler. Eğer sportif bir aktivite yapmak istiyorsanız ya da yürüyüş yapamayacak

kadar ağrınız varsa salon bisikletleri çok etkili bir egzersiz aletidir. Salon bisikletinizi seçerken

klasik bisiklet modeli yerine pedalın oturma yerinin önünde olduğu modellerin seçilmesi hem

daha ileri yaşlarda da kullanma olanağı verir hem de bel sorunları olasılığını azaltır.

Ağrı kesici ilaç tedavisi: İlaç olarak ağrı kesiciler ilk tercihlerdir. Parasetamol, aspirin gibi basit

ağrı kesiciler başlangıçta son derece etkilidir. Romatizma ilaçları ( non- steroid

antienflamatuar ilaçlar) iyi bir seçenektir ve bir çok aşamada hastanın ağrılarını kontrol eder.

Yalnız bu ilaçların mide üzerindeki yan etkileri uzun süreli kullanımda sorun çıkarabilir.

Eklem koruyucu ilaç dışı besin takviyeleri (glokozamin ve kondroitin) erken evre osteoartritte

kıkırdak bozulmasını yavaşlatmak amacıyla verilebilir.

Eklem içi enjeksiyonlar daha çok orta düzeyli osteoartritlerde akut atağının olmadığı ve

ağrının kısmen kontrol altında olduğu durumlarda kullanılırlar. Kliniğimizde hem diz içi sıvısı

olan hyaluronik asitin hem de kişinin kendisinden alınan kanın yüksek devirle santrifüj

edildikten sonra elde edilen trombositten zengin plazmanın (PRP), eklem içine verildiği

enjeksiyonlar yapılmaktadır. Eklem içi streoid enjeksiyonları ise çok ilerlemiş evre ve tıbbi

olarak ameliyat olamayacak hastalara önerilmektedir.

Fizik tedavi ve Rehabilitasyon: Fizik tedavi ve rehabilitasyon kireçlenmelerin başlangıç

evrelerinde ve özellikle de diz kapağı altındaki kireçlenmelerde çok etkili olabilir. İlerleyen

aşamalarda ise fizik tedavi etkisi azalır. 

 

Cerrahi Tedavi Seçenekleri

Diz eklemindeki kireçlenmelerde, cerrahi tedavi seçenekleri artroskopik olarak bozulmuş

olan kıkırdağın temzilenmesi ve eklem içindeki eklemi bozan sıvıların yıkanması, diz

ekleminde uyluk ve kaval kemiği arasında bir dizilim bozukluğu varsa kemiklerin yeniden

şekillendirilmesi, yarım veya tam diz protezi ameliyatları ile bozulmuş olan kıkırdağın

miktarına göre kıkırdak tranferi şeklinde özetlenebilir. Yapılacak cerrahi tedavi metodu

hastalığın evresine göre değişiklik gösterir.

 

Artroskopik Temizlik

Erken evre kireçlenme hastalarında, artroskopik olarak yapılan diz içersinin temizlenmesi

ilemi, özellikle mekanik bir takılma hissi yaşıyan hastalarda faydalı olmaktadır.

Dizilim Bozukluğunu Gidermeye Yönelik Osteotomi Ameliyatları

Diz eklemi iç ve dışta kalan kısım olmak üzere iki ana bölgeden oluşur. Kireçlenme çok büyük

oranda daha fazla yük binen iç kısımdan başlar. Zaman içersinde kıkırdaktaki aşınma, dizin iç

bölümüne daha fazla yük binmesine neden olur ve hastalık bu şekilde hızla ilerler.

Açılanmanın çok fazla olmadığı orta dönem kireçlenme hastalarında, kemiklerin yeniden

şekillendirilmesi ile ağırlık merkezinin tekrar dizin orta kısmına gelmesi sağlanabilir. Böylece

mevcut şikayetler azaltılır ve hastalığın ilerlemesi de yavaşlatılır.

 

Protez Cerrahisi

İleri dönem kireçlenme (osteoartrit) hastalarında, hastaların şikayetleri diğer tedavi

seçenekleriyle kontrol altına alınamıyorsa protez cerrahisi düşünülmelidir. Genellikle bu

hastalar, sürekli ağrı kesici ilaç almak zorunda kalan, günlük yaşam konforu diz ağrısı

nedeniyle bozulmuş, yürüme ve günlük işlerini yapmakta zorluk çeken hastalardır.

Diz ekleminin sadece iç kısmının etkilendiği nispeten erken dönem hastalarda, yarım tip

dediğimiz protezler (unikondiler) tercih edilebilir. Böylece tam eklem protezine göre daha

küçük bir cerrahi ile hastaların şikayetleri giderilir ve tam eklem protezi uygulama zamanı

daha ileri evrelere ötelenebilir.

Diz protezi ameliyatları eklem hareketine çok erken izin vermesi, hastanın ameliyattan bir

gün sonra üzerine yük verip yürüyebilmesi ve rehabilitasyonun daha kolay olası nedeniyle

hastalar ve cerrahlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Hem yarım hem tam diz

ptezleri kliniğimizde başarı ile uygulanmaktadır.