Manipülatif Kişilik ve Manipülasyon

Yazar Ali Rıza Erdoğan • 18 Ocak 2023 • Yorumlar:

Nerede ikili bir ilişki varsa orada bir güç mücadelesi vardır. Evrimleşme
sürecinde hep insanın gündeminde olan konu güçlü olma ve hayatta
kalma. İktidar sahibi olma güç sahibi olma temel bir konu gibi
görünmektedir. Ayrıca nerede bir ilişki varsa orada manipülasyon vardır.
İnsanlar şimdi ve gelecekteki davranışlarımızı kontrol edebilmek için
bizde utanma duygusu oluşturma girişiminde bulunurlar. Beck.
Manipülasyon korku, utanç, suçluluk duyguları yaratır. Derin travmaların
temelinde bu 3 duygu bulunur.

Manipülasyon: Kişiyi onun iradesi, bilgisi, onayı olmadan hatta hiç
istemediği halde onun düşüncelerini etkileme, davranışlarını
yönlendirme, kanaatlerini değiştirme, duygularını yönetmektir. Duygusal
ve zihinsel olarak kontrol etmektir. Manipülatör her şeyi senin için yaptım,
ben iyi biriyim der. Narsistik ve psikopatik kişiler manipülatördürler. Amaç
kurbanı kendisine bağımlı hale getirmek onu kontrol etmek ve
yönetmektir.

Tüm üstünlük kurma gayretlerinin altında doldurulması gereken bir
eksiklik yatar.

İlişkilerde bir taraf baskın, güçlü, yöneten ise manipülasyon vardır.
Manipüle edilen kişi farkına varmaz ve tuhaf bir şekilde kendini kötü
hisseder. Burada belirleyici olan güç kavramı.

İyi bir manipülatör haksız olduğu halde karşı tarafı özür dilemek zorunda
bırakır. Kıskançlık kıskanılan kişinin gerçek ya da hayali bir rakip
tarafından tehdit edilmesidir. Kıskançlık için üçüncü bir kişi gereklidir.
Kıskanılan kişinin kaybına duyulan korku ile tetiklenir. Kıskandırılmak bir
manipülasyondur. Birini başkası ile kıyaslamak, karşısına gerçek ya da
hayali rakip koymak onu reaksiyon vermeye zorlamak duygusal işkence
yani manipülasyondur.

Manipülatör aslında güce ihtiyaç duyan güçsüz taraftır.Manipülatör
taraflıdır ve iyi niyetli değildir. İyi hissettirmek için değil yönlendirmek için
hareket eder. İkna kabiliyeti yüksektir.

Manipülasyona uğrayan kendindeki değişimin kolaylıkla farkına varmaz.
Kişi zamanla mutsuz, hareketsiz, geri çekilen ve özgüveni zedelenmiş
hale gelir. İlişkilerde güçlü tarafın otoritesini güvenli bulan ve bu alana
köle gibi sığınan aslında psikolojik işkencenin mağdurudur. Giderek
kendine yabancılaşır. Sınırları ihlal edildiğinin farkına varmaz, güçlü
tarafa lazık olabilmek için çabalar. Bu durum otorite tarafından kabul
görmek, korunmak, sevilmek, onun hayatının bir parçası olmak için
çabalar. Kendine yabancılaştıkça bu güce bağlanır ve yakınlık duyar.
Kendinde kaybettiği her şeyi onda bulur. Onun olmadığı her yer
korkutan, belirsiz, risklidir.

Manipülatör her zaman haklı çıkar karşı tarafı özür diletir. Mahçup eden,
köşeye sıkıştırır akılsız ve suçlu hissettirir.

Manipülatör aniden sinirlenip kontrolsüz biçimde kendinden geçer aynı
hızla bir şey olmamış gibi devam edebilir. Öfke patlamaları kaybedilen
kontrolü tekrar ele almak için bir yöntemdir. Öfke manipülasyona hizmet
eder. Ani ve kontrolsüz öfkelerde manipülatör kontrolü ele aldığını
düşünüp rahatlar. Manipülatör bir güç emicidir. Kurbanı kendine bağlı ve
itaatkar hale getirir. Aslında manipülatör kendini güçsüz ve değersiz
hisseden taraftır. Narsistik ve psikopatik olanlar zeki çekici ve
soğukkanlıdırlar. Dolayısı ile iyi manipülatördürler.

Uzun süre manipüle edilen kişiler yetersiz, değersiz, beceriksiz, ezik, işe
yaramaz, güçsüz ve zayıf olduklarına inanırlar. Azimli mücadeleci
Olamazlar ve hak etmediklerine inanırlar. Manipülatör gerçeği çarpıtır ve
karşı tarafı kuşkuya düşürür. Bir çakıltaşını bir elmas gibi sunar.

GASLİGHTİNG:
Başkasının aklını, iradesini, kanaatlerini, davranışlarını, düşünme şeklini
kontrol etmek. Onu kendine bağımlı hale getirmek, iradesini kontrol
etmek, güç emmek, üstünlük hazzı sağlamak, kişiyi kendi aklından
şüpheye düşürmek, muhakeme kabiliyetini felce uğratmaktır. Kişiler
giderek akıl sağlığını bile yitirdiklerini düşünebilirler. Yaşam sevinci,
coşkusu, neşesi, sosyalleşme isteği kaybolur.

Manipülatörler kendilerini güçlü ve güvenli buldukları bir alan yaratırlar.
Diğer kişiyi istediği gibi konumlandırırlar hayatında. Manipülatör
etkileyeceği yönlendireceği kişiyi tanır. Yanlış kişiye yatırım yapmaz.
Çaresiz, ilişkilerde özgüveni düşük kolayca manipüle edilecek kişileri
seçer. Ani öfke patlamaları ve ani sakinleşmeleri ile karşı tarafı suçlu
hissettirir. Karşı tarafın zaafları ve zayıflıklarını kolayca fark edebilir.

Haklı çıkmanın yollarını bulur ve konuları çarpıtmakta ustadır. Duygusal
açıdan güçsüzdür, sevilmemek onaylanmamak, yalnız kalmaktan korkar.
Baş edemediği değersizlik duyguları vardır. Duygu sömürüsü yapmakta
başarılıdır. Kendisine bağlılık sadakat gösterene odaklanır. Kararsız
bırakır, ikileme düşürür ve kafa karıştırır.

Küserek sevgisini ve ilgisini keserek cezalandırma yoluna gider. Kendi
sorumluluğundaki şeylerden bile karşısındakini suçlar. Tutarsızdır.
Uzun süre manipülasyona maruz kalanlar gittikçe hayattan uzaklaşırlar.
Sosyalleşme konusunda isteksizleşirler, farkına varamazlar. İsteksizlik
önemli bir sinyaldir. Hedef ve motivasyonları kaybolur.

Bağımlılık belirtileri gösterirler. Ona sormadan yapamıyorum, karar
veremiyorum, o olmadan harekete geçemiyorum, kötü hissediyorum.

LOVE BOMBİNG
Aşk bombardımanı, beğendiği hayranlık duyduğu biri tarafından aşk
bombardımanına tutulmak. Bir çeşit flört şiddetidir. Ağır duygusal hasar,
depresyon ve kaygı bozukluğuna yol açar. Etkili bir manipülasyon
yöntemidir. Sevgi örtüsü olarak bir silahlanmaya dönüşür. Aşk ve arzu,
gerçeğe çarpık bir şekilde bakmaya neden olabilir. Ayakların yerden
kesilmesi, bulutların üstünde olma hissi, her şeyin gerçek olamayacak
kadar güzel yaşandığı hissi aşk bombardımanı şiddetinin bir
göstergesidir.

Kişinin daha önce hissetmediği kadar değerli hissetmesi vardır. Sabırlı
bir aşıktır, peşinde olmaktan ilgiyi abartmaktan yorulmaz. Var gücü ile
fethetmeye çalışır. Bu yoğunluk ve hızlılık kişinin kafasını karıştırır ama
hoşuna da gider. Kişi hayatta bu kadar çok sevilmediğini düşünür.

Kimse bu kadar değer vermedi, gözümün içine bakmadı, beni dinlemedi
diye düşünür. Kişi onun hayatının merkezinde olduğuna inanır.

Fedakarlık yapar, sürprizler, hediyeler, jestler vb çoktur ve bu oyunun
parçasıdır. Kişiyi değerli ve çok özel hissettirir. Kişide ona aşık olur.
Hayatının sonuna kadar onunla olmak ister. Yoğun ilgiye sevgiye
farkında olmadan bağımlılık geliştirir. Amaç da budur.

Sonrasında yere çakılış gelir. Kişi yoğun ilgi sevgiyi aniden geri çeker. Ve
yere çakılma yaşanır. Aşk bombardımanı kesildiğinde bir yoksunluk
duygusu yaşanır uyuşturucu kullanımındaki yoksunluk gibi. Ödül kesilir.

Böylece kontrol manipülatörün eline geçer. Onun istediği gibi
davrandığında, onun istediği gibi olduğunda, onun isteklerini yaptığında
ancak aynı ilgi ve sevgiden yararlanacağı mesajını verir.
Ödüllendirip yoksunluk yaşatma prensibi işler.

Zihin o yüksek seviyedeki ödül ve tatmini yaşadıktan sonra artık hep
ödüle motive olur. Ödülü geri almak için çabalar.

Aşk bombardımanı ile değerli hissetmeye, yüceltilmeye, bağımlı hale
getirilen kişi ilginin kesilmesi ile kaybetme korkusu, kaygı bozukluğu,
yoksunluk hissi, bağımlılığın daha da şiddetlenmesi sorunları yaşar.
Kaybetme korkusu sağlıksız ilişkiye daha da bağımlı hale getirir.
Köleleşme süreci başlar. İlişki kaybı, benlik algısının düşmesi, değersiz
hisseder ve bağımlılık yıkım sürecini başlatır.

Kişi bunu planlı programlı yürütmez. Doğal olarak bu durumu öğrenmiştir
ve spontan olarak yürütür bunu. Partneri üzerinde güç ve hakimiyet
kurarak kendisini değerli hissetme ihtiyacını giderir. Bunu narsistik kişiler
uygular.

İçsel boşluk, değerli olma ihtiyacı, onaylanma ihtiyacı altta yatar.
Zamanla karşı tarfı bu ihtiyaçtan mahrum bırakarak kendi onaylanma
ihtiyacını gidermeye çalışır. Önce onay bağımlılığı yaratıp sonra bundan
mahrum bırakma.

Kendini öteki üzerinden görebilme ihtiyacından kaynaklanır. Love
bombinden beaslenen tek kişi uygulayıcıdır. Diğeri kurbandır.
Eski ilişkilerden yıpranan yeni bir ilişki ile onarılma ihtiyacı olanlarrisk
altındadır. Bu duruma karşı.Kendini değerli mutlu hissetmeyi bir partnerin
varlığına bağlayanlar bum şiddete kolay kapılabilirler. Yeni bir ilişki ile
yaralarını sarmaya çalışırken kolayca bu şiddete maruz kalabilirler.
Kişi kendi kendine bu ilgi çok iyi geldi diye düşünür.

Her şey gerçek olmayacak kadar hızlı ilerliyorsa dikkat edip yavaşlamak
gerekir. Denge var mı denge kayboluyor mu diye bakmak şarttır.
Aşırı sevgi ve yok sayma peşpeşe gelirse risk altındadır.
Ebeveynerl çocuklarına aşırı ilgi sevgi gösterip aniden bunu çekiyorlarsa
çocuk bunu bir model olarak öğrenir ve ileri de ilişkilerinde uygular.

Tutarsız ebeveyni olan ailelerde yetişmiş kişiler bunu öğrenerek
uygularlar.

İleride bu ilişki paternini devam ettirirler. Önce sev sonra değersizleştir.
Maruz kalanda benlik duygusunu kaybettirir.

Aşk bombardımanın döngü halinde bu durum hep devam eder.
Yabancılaşma, kendini gerçekleştirememe, devretme muaf olma,
kendiliğindeliğin kaybı, sahicilik eksikliği, tanıdık gelmeme hali,
insandışılaştırma.

Bireyin yoksun bırakıldığı devrettiği şeyler.ilişkiler, bağlar, değerler,
anlam ve bunların kaybı.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yorumlar: (0)