Mutfakta Geri Dönüşüm ve Sürdürülebilir Beslenme
Yazar İrem Altıparmak • Diyetisyen • 26 Ağustos 2021 • Yorumlar:
Gıda israfı, birçoğumuz düşündüğünden çok daha büyük bir problemdir. Dünyada üretilen tüm gıdaların yaklaşık üçte biri çeşitli nedenlerle israf edilmektedir. Bu da her yıl yaklaşık 1,3 milyar ton demek. “Aman sadece bir parça şey” diyip attığınız yiyecekler sadece para israfı değil maalesef. Atılan yiyecekler, çürüdüğü ve metan gazı ürettiği için iklim değişikliğine sebebiyet verir.
Aynı zamanda çok fazla su israfı yapıyor. Dünya Kaynakları Enstitüsü’ne göre, tarım için kullanılan tüm suyun %24’ü her yıl gıda atıklarıyla kaybediliyor. Bu da yaklaşık 170 trilyon litre su demek.
Bunları önlemek sizin elinizde! Evet yanlış okumadınız. Sizin elinizde. Siz değişin dünya değişsin. Peki biz ne yapabiliriz ki derseniz;
1. Alışverişe çıkarken ihtiyaç listesi hazırlayın. Böylelikle ihtiyacınızdan fazla yiyecek almamış olacaksınız. Ayrıca küçük bir ipucu alışverişe aç karnına çıkmayın.
2. Yiyecekleri doğru şekilde saklayın. Yanlış depolama, büyük miktarda gıda israfına yol açıyor. Çoğu insan meyve ve sebzeleri nasıl saklayacaklarını bilemediklerinden yiyecekler çürüyebiliyor. Örneğin; patates, domates, sarımsak ve soğan buzdolabında değil oda sıcaklığında muhafaza edilmelidir. Bazı gıdalarda “etilen gazı” bulunur. Etilen, gıdaların olgunlaşmasını hızlandırır ve bozulmaya neden olabilir. Muz, avokado, domates, kavun, şeftali, armut, yeşil soğan etilen gazı içerir. Erken bozulmayı önlemek için bu yiyecekleri patates, elma, yeşillikler, çilek ve biber gibi etilene duyarlı ürünlerden uzak tutun.
3. Yiyecekleri korumayı öğrenin. Asitleme, kurutma, konserve, fermente etme, dondurma işlemleri gıdaların uzun süre dayanmasını sağlar ve israfı önler. Örneğin; fazla olgunlaşmış elmaları konserve yapıp elma püresine dönüştürmek veya havuçtan turşu yapmak.
4. Dondurduğunuz gıdaları smoothie yapabilirsiniz. Örneğin; buzdolabınıza attığınız çilek veya muzları kefir veya sütünüzün içine atabilirsiniz. Dışardan alacağınız “hazır meyveli kefiri” tüketmek yerine sizin evde kendi meyvenizle yapmanız hem daha sağlıklı olacaktır hem de gıda israfını önleyecektir.
5. Buzdolabınızı düzenleyin. Yiyecekleri net bir şekilde görebilmeniz için buzdolabınızı düzenli tutun ve yiyeceklerin bozulmasını önleyin. First in, First Out (FIFO) yöntemini kullanın. Örneğin; bir kutu çilek aldığınızda, yeni paketi eski paketin arkasına yerleştirin. Bu, önceki gıdaların israf edilmemesine, kullanılmasına yardımcı olacaktır.
6. Tabağınızda kalan yiyecekleri çöpe atmak yerine porsiyonları küçültmeyi deneyin.
7. Yeniden kullanın. Kahve tüketen biriyseniz telvesinden yararlanın. Kahve telvesi bitkiler için mükemmel bir gübredir. Ayrıca doğal bir sivrisinek kovucudur.
Bu yazımdaki pratik ipuçları sadece daha az yiyecek israf etmenize yardımcı olmakla kalmayacak, aynı zamanda para ve zamandan da tasarruf etmenizi sağlayacaktır.
Her gün evinizin atıklarını azaltarak, dünyanın ve ülkemizin kaynaklarını korumaya yardımcı olabilirsiniz.