Öfke Nedir?
Yazar Elif Beydağı • Psikolog • 8 Kasım 2018 • Yorumlar:
“Öfke, diğer duygular gibi son derece doğal, evrensel ve sağlıklı ifade edildiğinde yapıcı ve kişiler arası iletişimi düzenleyici bir duygudur.”
-
Öfke tepkileri öğrenilmiştir ve kültürden etkilenir.
-
Bireysel özelliklerle doğrudan ilişkilidir.
-
Fiziksel, bilişsel, duygusal, davranışsal boyutları vardır.
-
Öfke normal ve sağlıklı bir duygudur. Ancak önemli olan öfkenin nasıl ifade edildiğidir.
-
Öfke, duygusal bir tepkidir.
-
Öfke, uyarıcı bir işarettir.
-
Öfkenin hem olumlu hem olumsuz sonuçları vardır.
-
Öfke, kontrol edilebildiği sürece sağlıklıdır ve işe yarar.
-
Öfke, kontrol edilemediğinde yıkıcı, saldırgan, tahrip edici tepkilere dönüşme potansiyeli taşır.
Öfke Ne Değildir?
-
Öfke, bir problem çözme aracı değildir.
-
Öfke, bir kendini ifade etme biçimi değildir.
-
Öfke, başkalarını suçlama biçimi değildir.
-
Öfkenin birçok nedeni vardır.
-
Öfke, bir intikam alma yolu değildir.
-
Öfke, şiddet göstermek veya suç işlemek için bir mazeret değildir.
-
Öfke, başkalarını kontrol etme yolu değildir.
-
Öfke, haklı olma yolu değildir.
Nelere Öfkeleniriz?
-
Değiştiremeyeceğimiz durumlarla karşılaştığımızda,
-
Gerçekleştirilmek istenen bir amacımız engellendiğinde,
-
Bir durumun kontrolünü kaybettiğimizde,
-
Bir tartışmayı kaybettiğimizde,
-
Davranışlarımız ya da söylediklerimiz onaylanmadığında,
-
Çevreyi kontrol altında tutmak istediğimizde,
-
Beklentimiz boşa çıktığında,
-
Durumun makul ve adil olmadığını düşündüğümüzde,
-
Çok önemli bir iş üzerinde çalışırken bölündüğümüzde,
-
İstemediğiniz halde öğüt aldığımızda.
Öfkenin Avantajları
-
Enerji verir.
-
Güç ve kontrol duygusu verir.
-
Korku, yetersizlik duygusunu hafifletir.
-
Can sıkıcı bir durumdan kurtulmayı sağlar.
-
Değişim için motive olmayı sağlar.
-
Kişiyi korur.
-
Haklı olduğumuz duygusunu besler.
Öfkenin Dezavantajları
-
Kontrolü kaybettiğimiz hissi.
-
Diğerlerinin kötü bakış açısı.
-
Enerjimizi tüketir.
-
Öfkenin daha da büyümesine neden olur.
-
Diğerlerinin öfkelenmesine neden olur.
-
Gerçek duyguları maskeler.
-
Performansı etkiler.
-
Problemin çözülmesini engeller.
-
Doğru karar vermeyi etkiler.
-
Sosyal ilişkilerde olumsuz tanınmaya neden olur.
-
Yakın ilişki kurmayı engeller.
-
Diğerleriyle sık sık çatışma yaşama.
-
Eşyalara zarar verme.
-
Sağlık sorunları.
Öfke Kontrolü İçin Neler Yapılabilir?
-
Dinlemek,
-
Yorumlamak yerine tanımlamak,
-
Sorunu tanımlamak, bilgi toplamak, kendine sorular sormak, alternatifler bulmak, eyleme geçmek ve değerlendirmek,
-
Aynı olaya farklı açılardan bakabilmek,
-
Beklentileri düşürmek,
-
Şimdiye odaklanmak,
-
Kabullenmek,
-
‘Ben-dili’ni kullanmak,
-
Hayır diyebilmek,
-
Yüksek benlik saygısı,
-
Anlaşmaya varmak,
-
Çatışmadan kaçınmak,
-
Empati yapmak,
-
Özür dilemek.