Pandas Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Pandas hastalığı nedir?

Çocuklarda streptokokların neden olduğu nöropsikiyatrik bir hastalıktır. Hastalığın görülme sıklığı hakkındaki bilgiler yetersizdir. PANDAS hastalığı ilk kez 1998 yılında tanımlanmıştır. Az bilinen bir hastalıktır.

• PANDAS belirtilerinin özellikleri nelerdir?

Hastalığın en tipik özelliği başlangıcın ani oluşudur. Hastalık zaman zaman alevlenmeler gösterir.

• PANDAS’ın belirtileri nelerdir?

Belirtiler streptokok enfeksiyonunu takip eden 4 ile 6 hafta sonra başlar. İki ile üç gün içinde belirtilerin şiddetlendiği ve ciddi boyutlara ulaştığı görülür.

Çocuklarda obsesif kompulsif bozukluklar (takıntı) tipiktir. Hastalar ürkek ve sıkıntılıdır. Korkuları vardır. Okula gitmek istemezler. Halüsinasyon görürler. Tik ve istem dışı hareketler izlenir. Uykuları düzensizdir. Akademik başarılarında belirgin bir düşüş vardır.

• Hiperaktivite

• İdrar kaçırma

• El yazısında bozulma

• Aşırı hassasiyet

• Toplumdan uzaklaşma

• Eklem ağrıları olabilir.

PANDAS da bu belirtilerin hepsi görülmeyebilir. Genellikle birden çocuk fizik ve psikiyatrik belirtiler bir arada bulunur.

• PANDAS hastalığına yol açan neden veya nedenler?

Hastalığa yol açan tek bir mikroorganizma vardır. Etken A grubu beta hemolitik streptokokdur. Hasta bu enfeksiyonla karşılaştığında bağışıklık sistemi mikroba karşı koruyucu maddeler oluşturur. Antikorlar olarak tanımladığımız bu maddeler bu hastalarda beta mikrobunu vücuttan temizleme yerine beyine giderek beynin bazal ganglionlar diye tanımladığımız bölümüne yerleşerek nöropsikiyatrik belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.

• Kimler PANDAS hastalığı riski altındadır?

Dört ile altı hafta önce streptokok enfeksiyonu geçiren 3 ile 12 yaş arasındaki çocuklarda ve gençlerde tablo gelişebilir.

• Tekrarlayan enfeksiyonlar

• Genetik faktörler

Diğer risk faktörleridir.

• PANDAS tanısı nasıl konulur?

Bu hastalığın tanısında çocuk hekimlerinin rolü büyüktür. Dikkatli bir hikaye fizik muayene ve laboratuvar incelemesi yapılmalıdır.

Boğaz kültürü

ASO, Anti –Dnase B aktivitesi periodik olarak incelenmelidir.

Kraniyel MR yapılmalıdır.

PANDAS TEDAVİ

İki başlık altında incelenebilir.

Streptokok tedavisi için antibiyotik uygulanır. Tekrarlayan enfeksiyonlardan korunmak için hastaların takibi gerekir. Serolojik incelemeler yapılmalıdır.

Psikiyatrist tarafından planlanan tedavi yaklaşımı ise göreceli olmalıdır.

• PANDAS’ın tedavisi zordur

• Tedavi alternatifleri vardır.

• Ciddi vakalarda Plazmaferez ve / veya İmmunoglobulinler ( İVIG) uygulanabilir.

PANDAS ciddi bir klinik tablodur.

Tanının geç konulduğu vakalarda kronikleşme görülebilir.

Ani başlayan obsesif  kompulsif bozukluğu ve tikleri olan çocuk ve gençler de PANDAS düşünülmesi gerekir.

PANDAS’ın önemli ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğu unutulmamalıdır.