Sarkodioz

Mikrobik olmayan iltihabi bir yapının, granülom adı verilen küçük nodüller halinde değişik organ ve dokularda birikimi ile ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Sarkoidoz en çok akciğerleri etkiler. Bu nedenle çoğu sarkoidoz hastası göğüs hastalıkları hekimleri tarafından takip edilir. İkinci sıklıkta tutulan organ deridir. Ayrıca göz, sinir sistemi, karaciğer, dalak, kemik ve eklemler ve kalp de hastalıktan etkilenebilir.

Sarkoidozun sebepleri nelerdir?

Sarkoidoz, sebebi bilinmeyen hastalıklardandır. Bu konuda yapılan çalışmalar, çevresel faktörlerin duyarlı olan bireylerde hastalığı tetiklediğini düşündürmektedir. Ülkemiz hastalığın sık görüldüğü bölgeler arasındadır.

Sarkoidozun belirtileri nelerdir?

Tutulan organ ve dokulara bağlı olarak belirtiler farklılık gösterir. En çok akciğerleri etkilediği için nefes darlığı, kuru öksürük, göğüs ağrısı ya da göğüste rahatsızlık hissi sık görülen belirtiler arasındadır. Cilt tutulumu, ciltte döküntüler, cilt altında yuvarlak bezeler şeklinde kendini gösterir. Bazen, bacakların ön yüzünde yuvarlak, ağrılı, kırmızı döküntüler şeklinde birden bire başlayabilir.

Diğer belirtiler: gözlerde kızarıklık, sulanma ve yanma hissi, kemik ve eklem ağrıları, halsizlik, çabuk yorulma, kalp atım bozuklukları gibi farklı organ ve sistemlere bağlı belirtiler ortaya çıkabilir.

Sarkoidoz tanısı nasıl konur?

Tanı için akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografisi, bazı kan tetkikleri, solunum fonksiyon testleri yapılır. Tutulan organlardan alınan doku biyopsisi ile kesin tanı konabilir. Akciğerden biyopsi alınması, bronkoskopi işlemi ile mümkündür.

Sarkoidoz tanısı konduğunda hastalığın hangi organ ve dokuları etkilediğinin anlaşılması için bir dizi tetkik ve konsültasyon yapılmalıdır. Cilt hastalıkları, göz hastalıkları, nöroloji ve kardiyoloji uzman hekimleri tarafından hastanın ayrı ayrı değerlendirilmesi gereklidir. Kanda ve idrarda kalsiyum düzeyleri bakılmalı, akciğer ve böbrek fonksiyonları her vizitte değerlendirilmelidir.

Tedavi

Hastalığın evresine, tutulan organ ve dokulara ve kan tetkiklerine göre belirlenir. Erken evrelerde ve sadece akciğer tutulumu varlığında hastalığın kendiliğinden düzelmesi yaygındır, bu yüzden tedavisiz takip edilebilir. Cilt ve göz tutulumunun eşlik ettiği durumlarda ilgili branş hekimlerince ortaklaşa tedavi düzenlenmeli ve takip de yine birlikte yapılmalıdır.

Bazen tedavinin 2 yıla kadar devam etmesi gerekebilir. Steroide yanıt alınmayan ya da yan etkileri nedeniyle sürdürülemeyen hastalarda, bağışıklık sistemini düzenleyici başka ilaçlar kullanılır. Göz ve deri tutulumlarında ilgili branş hekimleri tarafından daha başka özel tedaviler uygulanmaktadır. Kalp ritmini etkilemesi durumunda da tedavinin, kardiyoloji hekimi tarafından düzenlenmesi gereklidir.

Hastalığın seyri nasıldır?

Sarkoidoz, genellikle iyi huylu bir hastalıktır. Kendiliğinden düzelebildiği gibi, tedavi ile de tamamen iyileşme görülebilir. Nadiren tutulan organ ve dokularda hayatı tehdit edici ciddi durumlara da yol açabilir.