Sınava Bir Kala

Kaygı kişinin korku verici veya tehdit edici bir duruma karşı vermiş olduğu ruhsal ve bedensel bir tepkidir. İnsan hayatında savaş , kaç ya da don tepkilerini açığa çıkartması nedeniyle hayatta kalmamız için işlevsel olan kaygı özellikle ilkel dönemde bir sürüyle karşılaşan insan için harika bir koruyucu etmendi. Ancak günümüzde hiç birimiz bir kurt sürüyle karşılaşmıyoruz. Belirsiz bir durum karşısında verdiğimiz tepkiler bizim kaygılarımızı oluşturuyor. Kaygı tepkileri her insan için var olan tepkilerdir ancak hayatımızı belirgin bir şekilde etkilemeye başlar, aksatır ve rahatsızlık vermeye başlarsa bir kaygı bozukluğundan söz edebiliriz.

İşte sınava saatler kala bende kaygının bir alt türü olan sınav kaygısından söz etmek istiyorum.

EYVAH!  YARIN  SINAV  VAR

Bu sınavda başarılı olamazsam hayatım mahvolur diye düşünüyor musunuz? Ya da sınavlardan önce hiçbir zaman yeteri kadar çalıştığınıza inanmıyor musunuz? Sınav esnasında kalbin çarpması, terleme, baş dönmesi bulantı gibi bedensel semptomlarınız oluyor mu ?  Sınav öncesinde her defasında panikleme, ağlama hissi, gerginlik gibi duygusal belirtileriniz oluyor mu ? Ya bu sınavda başarısız olursam elalem ne der diye düşünüyor musunz? Sınavla ilgili düşündüğünüzde uyuyamadığınız, iştahınızın kesildiği oluyor mu ? 

Sınavlar bizlerin akademik anlamda neyi bilip neyi bilmediğimizi ölçen bir araçtır ama her şeyi ölçemez. Sınava yönelik olumsuz önyargılarda bulunmak sürekli kötü sonuçlar doğuracağına dair düşünceler üretmek bizi daha fazla baskı altında hissettirir ve sıkışmış hissetmemize neden olur. Bir sınavla başarı mı ölçülür, bu haksızlık diye düşünüyor olabilirsiniz ancak bu söylenmeler sadece konsantre olmanıza engel olacak, bilgileri çağırdığımız kısa süreli ve uzun süreli belleğe yerleşerek gerçek bilgilerin geri getirilmesine engel olacaktır. Peki ya hiç bilmediğim sorular gelirse, zaten eskiden de sınavlarımda başarısız olmuştum gibi kendime ve sınava dair uçuşan düşüncelere sahip olabilirim. Ben zaten kaygılı biriyim, kazanamazsam aileme ne derim, yapamayacağım gibi sözler sizin kendinize yönelik düşüncelerinizdir. Utanma korkusu, yargılanma korkusu stres ve paniği artıracaktır. 

İnsan zihni olumsuza odaklanma konusunda çok başarılıdır. Kendimize dair belli hedefler ve beklentilerimiz olsa bile olumsuz deneyimler başarısızlıklar daha fazla hatırlanır. Özellikle sınav öncesi süreçte bizlerde eksik konularımıza odaklanarak bunu davranışsal olarak da pekiştirmiş oluruz. 

Özellikle son günlerde ben hangi konularda iyiyim sorusu size cesaret verir. Eksik olan yanlarınızı görmek yerine tamamladığınız taraflarınıza odaklanmak size güven sağlayacaktır. Yani eksik konular listesi çöpe, tamamlanmış konular listesi raflara ☺ 

Bu deneyimi tek başına yaşamadığınızı, ortak insanlık deneyimi olduğunu bilmek kaygı için başka önemli noktadır. Sınavda yaşamış olduğunuz tüm fiziksel ve duygusal semptomları yaşayan tıpkı sizin gibi  pek çok yaşıtınız  var. Sınav kaygısı günlük hayatın doğal bir parçası olduğunu kabul ettiğiniz de ya da kaygıyı yok saymak yerine var olduğunu kabul ettiğinizde, bu duygu sizin için ne kadar zor olursa olsun, zor olan duygudan kaçmadan ona bakabilmiş olacaksınız. Stres, zorlanma ya da kaygı gibi olumsuz duygular yaşadığımız zamanlarda neden ben yaşıyorum, bunu yaşamak istemiyorum dediğimiz zamanlarda farkında olmadan yanımızda yürüyen bir kaygı dağı olur. Ama evet şu an zorlanıyorum, sınav sonucu ile ilgili kaygı hissediyorum, gibi bu durumun sizin için zorlayıcı olduğunu kabul etmek de oldukça önemlidir. Arka arkaya olumsuz düşünceler geldiğinde kendinizi eleştirmek ya da suçlamak yerine daha özşefkatli bir tutum sergilemek size çok yardımcı olacaktır. 

Eğitimin asıl amacı pasif, alıcı bireyler yerine; aktif katılımcı bireyler yetiştirerek, sorgulayan, eleştiren, farklılıklara duyarlı, kendi kararlarını kendi alabilen, adil ve hoşgörülü, geçmiş ile gelecek arasında köprü kurarak bugün ne yapmak istediğini iyi bilen bireyler yetiştirmek değil midir? 

Unutmayın her şeyi hatasız ya da mükemmel yapmak zorunda değilsiniz. Hata yapma ihtimalinizi göz ardı ederseniz, hatasız olmaya çalışarak gerçekten iyi yapacağınız konularda da sıkıntıya düşebilirsiniz. 

Sınav stresinin en büyük sebebi aslında performansa dayalı olarak sınav sonucundan duyulan endişe ile ilgilidir. Onun gelecek de olduğunu ve sizin asıl şimdi ve burada da olduğunuzu hatırlayın sınav boyunca. 

Nefes egzersizleri sınav esnasında kısa süreli ama çok işlevsel yöntemlerdir. Elinizi karnınıza koyarak hızlıca burundan alıp yavaşça ağızdan verdiğiniz 5 tekrarlı bir nefes egzersizi sizin hem kaygı semptomlarınızı azaltacak hem de stresinizi yatıştıracaktır.  

Kendinize teşekkür edin gençler.

Unutmayın hiçbir sınav sizin kendinize verdiğiniz değeri ölçemez, sizlerden çok duyduğum bir şey var hocam ya mezuna kalırsam, kazanamaz yeniden hazırlanmak zorunda kalırsam…..

İnsan hayatında kendisi için geçirilecek 1 sene çok da kötü olarak algılanmamalıdır. 

Herhangi bir yeri kazanmak için kazanmak yerine, gerçekten istekleriniz çerçevesinde olan bir okul için verilen çaba boşa değildir. Hiçbir yol köprüden önce son çıkış değildir. 

Her koşulda yanınızda olup size yoldaş olan ailelerinizde bunun farkında. Kendi hayatınızın izleyicisi değil oyuncusu olun.

Özgürce yaşayın, yaşayabildiğiniz kadar. 

Sınav gününe size iyi dileklerimle.