Spor Yapanlar Dikkat
Yazar Savaş Kudaş • Spor Hekimi • 22 Şubat 2019 • Yorumlar:
Spor yapmanın sağlık üzerine birçok olumlu etkisi vardır. Düzenli egzersiz alışkanlığının ve fiziksel aktivitenin önemi ve uzun süreçte sağlığa yaralı etkileri gayet iyi bir biçimde tanımlanmıştır.
Bu kadar olumlu etkinin yanında yanlış yapılan egzersizlerin sağlığa zararları da olabilmektedir. “Doğru egzersiz ilaçtır” sözü, sporun bilinçli yapılması gerektiğini vurgulayan anlamlı bir sözdür. Bilinçsiz ve dikkatsizce yapılan sportif aktiviteler insanları sakatlayabilmekte ve bir süre sonra egzersiz yapmasına engel olabilmektedir.
Öncelikle spora başlamadan önce mutlaka tam bir sağlık kontrolünden geçilmelidir. Yapılan sağlık kontrolleri sonrası hekim görüşü alınarak, tavsiyeler doğrultusunda egzersiz yapılmalıdır. Spor yaparken oluşabilecek sağlık sorunları ortadan kaldırılmalıdır. Basit bir örnekle açıklayacak olursak, yüksek tansiyonu olan hastalarda yüksek eforlu egzersizler ciddi tehlike oluşturabileceği için bunlardan kaçınmak faydalı olacaktır. Başka bir deyişle sporcu kendine uygun spor seçmelidir. Örneğin, kalp hastalığı olanlar ağırlık antrenmanlarını daha az yapmalı veya dikkatlice çalışmalıdır.
Diğer bir konu ise beslenmedir. Sportif aktiviteye başlamadan yaklaşık en az 2 saat önce yemek yenmiş olmalıdır. Bu öğünde genellikle karbonhidrat ağırlıklı beslenme tercih edilmelidir. Yağlı, sindirimi zor kırmızı et ve hamur işi tatlılar egzersiz öncesi tüketilmemelidir. Özellikle yaz mevsiminde ve sıcak havada yapılacak sportif aktiviteye başlamadan önce sıvı takviyesinde bulunulmalıdır. Bununla birlikte egzersiz içerisinde tüketilen sporcu içecekleri, kaybedilen sıvı ve mineral kaybını yerine koyacaktır. Aktivite sonrasında vücudun toparlanmasının sağlanması, depoların doldurulması için yanınızda bir muz veya kek/meyve suyu bulundurun.
Yapılacak sportif aktiviteye yönelik uygun ekipman kullanımı, ayakkabı, kıyafet seçimi, sportif aktivite esnasında yaralanma riskini azaltacaktır. Son zamanlarda halı sahalarda futbol oynayanlarda sık görülen diz bağ yaralanmalarında, sahaya uygun olmayan ayakkabı seçiminin yaralanmada önemli rol oynadığı görülmüştür.Başka bir nokta ise spor yapmaya başlarken ısınma sürecini iyi tutulmasıdır. Isınma ve ısınmanın ardından açma germe egzersizleri mutlaka yapılmalıdır. Aktivite biterken soğuma egzersizleri unutulmamalıdır. Yapılacak aktiviteye yönelik yüklenmelere dikkat edilmeli ve aşırı yüklenmeden kaçınılmalıdır.
Son olarak egzersiz için seçilecek mekanın sakatlık oluşunda hazırlayıcı faktör olduğu unutulmamalıdır. Ortam havalanması iyi olmalı, açık havada ise ısı değişimlerine dikkat edilmelidir.
Bütün bu faktörlerin dışında, sakatlık olduğunda iyileşme mutlaka beklenmeli, tam iyileşme süreci dolmadan spora başlanmamalıdır.
Yoğun iş hayatı, trafik, hava kirliliği, aşırı stres, gürültü, kalabalık, düzensiz beslenme insan hayatını olumsuz etkilemektedir. İnsanların fiziksel aktivitelerinin azalması, sağlık yönünden oldukça zararlı etkileri olduğu bilinmektedir. Düzenli yapılacak egzersizlerin sağlığa katkıları ve iş performansını artıracağı unutulmamalıdır. Ancak egzersizin doğru yapılmadığı durumlarda yarardan çok zarar getirebileceğini unutmamak gerekir.