Statü Kaybının Ruhsal Sorunlarla İlişkisi
Yazar Ömer Özbulut • 26 Şubat 2024 • Yorumlar:
Statü kaybı, bir kişinin toplumdaki veya kendi sosyal çevresindeki konumunun veya prestijinin düşmesi anlamına gelir. Bu, bir işteki pozisyon kaybı, önemli stres ve endişe kaynağı olan mali durumda düşüş, sosyal çevre değişiklikleri veya toplum içindeki itibarın azalması gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.
Çok ciddi emek ve belli süreden sonra kazanılan statüler ve roller, bireylerin kimliklerinin bir parçası olarak görülebilir. Dolayısıyla statü kaybı, kimlik krizine yol açar ve kişiye yaşamın anlamını ve amacını sorgulatır. Bireyin özsaygısını, kimlik algısını ve yaşam kalitesini etkiler, kronik depresyon başta olmak üzere, bütün ruhsal sorunlarla ilişkisi, psikolojik ve sosyal faktörlerin karmaşık bir etkileşimi şeklinde kendisini gösterir.
Statü kaybı ayrıca, kişide sosyal izolasyon ve destek eksikliğine neden olur, sosyal çevreden destek almayı zorlaştırır ve yalnızlık hissini artırır. Zamanla kişinin kendine olan güvenini ve öz saygısını olumsuz etkiler. Toplumda değer görmeme ve kendini değersiz hissetme, kronik depresyon başta olmak üzere ruhsal sorunların gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Ayrıca statü kaybın şiddeti ve süresi, ağır kayıp ve ölüm kaybı yani yasla, ilişkili strese yol açar.
Bazı kişiler, adaptasyon ve esneklik gösterme zorluğu çektiği için statü kaybına uyum sağlamakta zorlanabilir ve bu durum, uzun süreli depresif duygulara yol açabilir. Bu kişilerde kayıp süreci uzadıkça, çözümsüzlüğe inancı artar ve öz saygısını tamamen yitirir. Bu kişilerin olumsuz süreç içinde ne yazık ki, cinnet sonucu toplu ailevi katliamlar ve bireysel ölümle sonuçlanan intihar etme riskleri çok yüksektir.
Statü kaybının ruhsal sorunlarla ilişkisi, bireysel farklılıklara, kişinin geçmiş deneyimlerine, mevcut psikolojik durumuna ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterse de bunu kestirmek çok zordur. Ayrım yapmadan, yetkililerce önemli projelerle desteklenerek, potansiyel sosyal sorun olarak ele alınmalıdır.
Bu tür kayıplar sonucu gelişen ruhsal sorunlar, bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen toplumsal duyarlılık gerektiren çok ciddi sorunlardır. Bir uzman bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi ve uygun tedaviye yönlendirilmesi önemlidir.