Toplumsal Histeri

HİSTERİ NEDİR?

Temeli Orta Çağ’a kadar uzanan histeri, o dönemde insanın içine kötü ruhların veya şeytanın girmesi olarak yanlış yorumlanıyordu. Günümüzde ise histeri, kişisel bir hastalık olmanın yanı sıra toplumlarda da panik, kaygı benzeri korkular ve buna dayalı davranışlar şeklinde gözlenmiş ve teşhis edilmiştir. Herhangi bir biyolojik, fiziksel problem olmadığı halde görülen bedensel ağrılar şeklinde de yorumlanabilir. Zihinsel ve fiziksel bozukluklar, özellikle duygusal reaksiyonlarda taşkınlık, ani sinirlenme, hareket bozuklukları, kısa süreli kişilik değişimi gibi çeşitli sistemlere ait şikâyetle birlikte gelişen bozukluktur. Histerik kişi, kendindeki ruh sağlığının bozulduğunun da farkında değildir, kabul etmesi de zordur.

Bu durumu toplumsal bazda ele aldığımızda ise; yaşanılan birçok olayın kişiler arası etkileşimle olduğunu ve olumsuz olayların, grup üyeleri üzerinde domino etkisi yaptığını ya da başka bir deyişle sorunun kişiler farkında olmasa da gözlemleyenlerde de hissediyormuş etkisi bıraktığına şahitlik edebiliriz… 

TOPLUMSAL HİSTERİ NEDİR? 

Tarihte birçok örneği vardır fakat en yaygın örneği: 

Amerika’da çeşitli okullardan konser vermek için gelen öğrencilerin tümünün baş ağrısı, baş dönmesi, kusma gibi şikâyetlerinin olması nedeniyle incelenen olayda, aynı anda hastalanan öğrencilerin tümünün bir diğerinden bu belirtileri görmesi ile başladığı ortaya çıkmıştır. Hastalanmalarını sağlayacak hiçbir fiziksel neden olmamasına rağmen  (ortamda zehirlenmeye ve diğer olası durumlara dair de araştırma yapılmıştır)  ve konseri dinleyemeye gelen seyircilerden hastalanan olmadığına rastlanmıştır. Özellikle kadınların belirtilerin tümünü erkeklere nazaran daha çok yaşaması da incelenmiştir. Fiziksel hiçbir neden olmamasına rağmen gruptaki popüler kızın hastalanması diğer öğrencilerinde psikolojik manada etkilenerek kitle histerisine örnek teşkil etmiştir… 

Bağlı bulunan grup içerisindeki bireylerin paylaştığı veya yaşadığı duygusal etki ve heyecanın grup içerisinde hâkim olması ve bilinen bir fiziksel sebebi olmayan gerçek fiziksel semptomlara yol açtığını görmekteyiz. 

Peki, sizce, dönem itibariyle bu denli görüngü âlemde yaşayan toplumların birbirine olumsuz etkilerinin hızla yayılmasını açıklamak için toplumsal histeri tabiri yapılabilir mi?

Saygı ve sevgilerimle…