Bağlanma Stilleri

“ insanların yapısı, hem gördükleri, hem de yaptıkları iyilikler nedeniyle bir başkasına bağlanmayı gerektirir.”

Bağlanma Teorisi ( Attachment Theory) psikolojinin temel taşlarından biridir. Bağlanma çift yönlü bir süreçtir. Doğum sırasında kurulacak olan bağlanma ilişkisinin niteliği anne ve bebek arasındaki iletişimin kalitesini saptamaktadır. Çocukluk yıllarında, annemiz ya da bizim sevgi ve fiziksel ihtiyaçlarımızı karşılayan birincil figürle kurduğumuz bağ bizim ilerleyen ilişkilerimizde kuracağımız bağ ile yakından ilişkilidir. 

Bağlanma stillerinin insanların hem çocukluk hem de yetişkinlik yaşantılarına etkisi olduğu araştırmalarda görülmüştür. Kişinin sahip olduğu bağlanma stili onun kişiliğinin oluşumunda etkili olduğu gibi, bununla alakalı psikolojik oluşumunda etkilidir. Daha sonra yetişkinler üzerinde yapılan çalışmada ise bağlanma stillerinin romantik ilişkilerde de etkisi olduğu anlaşılmıştır. Tüm bu bilgilere bakacak olursak bağlanma modelinin çok önemli bir psikolojik model olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bağlanma stillerini anlamak ilişki dinamiklerini anlamak için çok önemlidir. 

Güvenli Bağlanma

Çocukluğunuzda tüm ihtiyaçlarınız karşılanmıştı. Ebeveynleriniz güvende olduğunuzu, iyi bakıldığınızı hissetmeniz için ihtiyaçlarınıza karşı özenli ve duyarlıydı. Yetişkinlikte kendini güvende hissettiği sıcak, duygusal olarak yakın, sevgi dolu bir ilişki yaşamak isterler. Partnerlerine bağlı, partnerinin isteklerine duyarlı, ihtiyacı anında partnerinin ya da arkadaşının yanında olan kişilerdir. Bu kişiler ilişkilerini sonlandırmaktan çekinmezler. Olumsuz bir durumda ayrılma kararını rahat bir şekilde alabilir ve yolarına kaldıkları yerden devam edebilirler. Duygularını iyi yönetirler aynı şekilde duygularını rahat bir şekilde ifade edebilirler. Hoşgörü sahibi, empatik ve affetme kapasitesine sahiptirler. Güvenli bağlanma tarzına sahip kişiler sıklıkla desteklendiğine ve ona arka çıkacak birilerinin olacağına dair bir geliştirmişlerdir. Başkalarına yönelik olumlu beklentileri kadar kendilerine yönelik de olumlu beklentileri vardır. 

Yetişkinlerde Güvenli Bağlanmanın Özellikleri 

• Sağlıklı bir özgüvene sahip olmak

• Çatışmadan kaçınmamak( bunu bir tehdit olarak algılamamak)

• Güvenmek, empati kurmak ve farklılıklara hoşgörülü olmak

• Sınırları koymak ve saygı duymak

• Kendin olarak ortaya çıkma konusunda rahat olmak

• Duygularını iyi yönetmek ve kendi kendini düzenlemek

• Kıskançlıkla mücadele etmemek 

• Duygularını ve ihtiyaçları dürüst ve açık bir şekilde iletmek

• Bağımsızlığı korurken yakın ilişkiler kurabilmek

Kaçıngan Bağlanma

Ebeveynleriniz muhtemelen uzak, soğuk ve tepkisizdi. Çocukluğunuzda bu tür bağlanma geliştirenler, yetişkinlikte yaşadığı ilişkilerde ciddi problemler yaşanır. Çünkü hem partnerleriyle yakın olmayı çok isterler hem de yakınlaşmaktan çok çekinirler. Bağımsızlık, bu kişiler için olmazsa olmazdır. Samimiyet barındıran her ilişkiyi reddederler. Karşısında ki kişiye yoğun ilgi duyacaklarından ve onlar tarafından reddedilmekten çok korkarlar. Yalnız kalmak onlar için daha az can yakıcıdır. Partnerlerinden bir şey saklama potansiyeli çok fazladır sadakat göstermezler bu sebeple gündelik ilişki daha çok tercih ederler. Bunun sonucunda daha bağımsız ve kendine güvenen, değişken insanlara bağlanmak istemeyen birisi olursunuz. 

Yetişkinlerde Kaçıngan Bağlanmanın Özellikleri 

• İlişkide boğulmuş veya hapsolmuş hissetme eğiliminde olmak

• Sıklıkla eski partneri romantikleştirmek ve diğerlerini onunla karşılaştırmak

• Negatif anıları bastırmak

• Reddedilmekten kaçınmanın bir yolu olarak ilişkilerden kaçmak

• Partnerini sık sık “ çok şey isteyen” veya “ yapışkan” olarak algılamak 

• İma ederek, şikayet ederek veya somurtarak destek aramak

• Birisi yakın bir düzeyde bağlantı kurmaya çalıştığında, kapanma eğiliminde olmak

• Sık sık başkalarında kusurlar bulmak

Yakın ilişki kurduğunuz kişinin kaçıngan olduğuna dair açık deliller:

• Karmaşık mesajlar veriyor

• İdeal bir ilişki özlem duyuyor

• Umutsuzca “o kişiyle” tanışmak istiyor

• Duygusal sağlığınızı umursamıyor

• “fazla muhtaç”, “hassas” olduğunuzu ya da “fazla tepki verdiğinizi” iddia ediyor

• Ona rahatsızlık veren şeyleri söylediğinizde yok sayıyor

• Kaygılarınızı “mahkeme salonundaymış” gibi duygusuzca ele alıyor.

• Mesajlarınız bir türlü ulaşmıyor.  

Kaygılı Bağlanma

Ebeveynleriniz ihtiyaçlarınızla ilgilenme konusunda tutarsızdı. Kaygılı bağlananların, ilişkilerde en çok yaşadığı sıkıntı güvensizliktir. Bu kişiler kendilerini partnerlerine o kadar bağlarlar ki onlar tarafından terk edilmekten aşırı kaygı duyarlar. Sensiz ben nefes alamam, sensiz ben bir hiçim gibi sözler kaygılı bağlananların sözleridir. Ayrıca bu kişiler, fazla duygusal çok fazla manipulatif, mücadeleci ve öfkelidirler. İlişki konularında kendinde asla hata bulmaz hep karşı tarafı suçlarlar. Sürekli olarak ilgi görme ve partner tarafından doğrulanma ihtiyacı hissederler. Kendinizi bu kişilere ifade etmede zorluk yaşayabilirsiniz. Bu kişilerin yaşadığı ilişkiler, onların günlük bütün işlerin ötesinde ve hayatının merkezindedir. 

Yetişkinlerde Kaygılı Bağlanmanın Özellikleri 

• İlişkilerde sık sık “takip eden” rolünü üstlenmek

• Sürekli güvence istemek

• Durumu korumak için ihtiyaçlarını sürekli bastırmak

• Yakınlığı ve samimiyeti sürekli arzulamak

• Partnere güvenmek için mücadele etmek

• Dürtüsel ve karamsar olma eğilimi içinde olmak

• Sık sık kıskanmak

• Partnerin ruh hallerine ve eylemlerine duyarlı olmak

• Partnerine aşırı derecede bağımlı hale gelme

Kaygılı bağlanma stilinin kendini güçlendirmek için yapacakları:

• Gerçek ilişki ihtiyaçlarınızı bilin ve kabul edin.

• Kaçıngan adayları önceden tanıyın ve eleyin

• Tamamen kendiniz olun ve etkin iletişimi kullanın

• Bolluk felsefesi; yeni insanlar tanıyın 

• Güvenli insanlara şans verin