Bilgisayar Ekranları ve Gözümüz

• Bilgisayar ekranları göze zararlı mıdır?

Bilgisayar ekranlarının gözlere zararlı olduğuna dair herhangi bir bilimsel bulgu yoktur. Ancak bilgisayar kullanımı arttıkça göz rahatsızlığı ve yorgunluğu yakınmaları artmaktadır ve haklı olarak böyle bir endişe ortaya çıkmaktadır.

Yapılan tüm çalışmalarda normal koşullarda bilgisayar ekranlarından zararlı seviyede iyonizan radyasyon (X-ışınları) veya noniyonizan radyasyon (ultraviole) tespit etmek mümkün olmamıştır. Örneğin bilgisayar ekranlarından salınan ultraviole miktarı basit bir floresan ampulden açığa çıkandan çok daha azdır. Hayat boyu kullanılsa dahi zararlı bir radyason etkisi olmaz.

• Bilgisayar kullanımı göz yorgunluğu yapar mı?

Evet.Yoğun bilgisayar kullananların gözlerinde kızarıklık, sulanma, kuruma, yorgunluk ve ağırlık hissi olabilir. Baş ağrısı ve sırt ağrısı görülebilir. Bu şikayetler çalışma koşulları düzenlenerek ve gerekli görüldüğünde gözlük verilerek azaltılabilir. Göz yorgunluğu rahatsız edici bir durumdur ancak bilgisayar kullanmaktan vazgeçmemizi gerektirmez. Yorgunluğun sebebinin araştırılması gerekir. Göz doktorunuz bu konuda size yardımcı olabilir.

• Göz yorgunluğu nasıl önlenir? 

Bilgisayar ekranı normal okuma mesafesinden biraz uzakta olmalıdır. Bilgisayar ekranın üst kenarı göz hizasında veya biraz altında olmalıdır. Eğer bir yerden okunarak bilgisayara yazılıyorsa okunan materyal ekrana mümkün olduğu kadar yakın olmalıdır. Böylece her seferinde başın hareket ettirilmesine ve gözün uyum yapmasına gerek kalmaz.

Çalışılan odanın düzgün aydınlatılması çok önemlidir. Yanlış aydınlatılmış ortamda ekrandan yansımalar olabilir ve bu yansımalar kullananları rahatsız edebilir. Çalışma yeri fazla aydınlık olmamalıdır. Yüzümüz pencereye veya parlak yüzeylere dönükse ekranı görmemiz zorlaşır. Odanın aydınlatmasını değiştirmek mümkün değilse ekran filtresi kullanılabilir. Bilgisayar ekranları çok toz tuttuklarından sık sık antistatik bezlerle temizlenmelidir.

Bilgisayar kullananlar düzenli olarak çalışmalarına ara vermelidir. Yoğun bilgisayar kullanımı sırasında vücut, baş, ve göz oldukça hareketsiz kaldıklarından yorucu olabilir. Gerçekten yoğun bilgisayar kullananlarda yakınmaların çoğunun nedeni hareketsizlik ve oturma pozisyonudur. Ayrıca yoğun bilgisayar kullanımı sırasında daha az göz kırpıldığından gözlerde kuruma olur. Bilinçli olarak sık göz kırparak yada zaman zaman yapay göz yaşları damlatarak kurumayı önler ve gözlerde yanma şikayetlerini azaltabiliriz.

Normalde yakın için gözlük kullanan kişiler eğer yoğun olarak bilgisayar kullanıyorlarsa gözlük derecelerini ekran mesafesine göre yeniden ayarlamak gerekebilir.

Sizin şikayetlerinizin nedenleri ve farkına varılmamış göz kusurları gibi çeşitli sorunlar göz doktoru tarafından muayene sırasında teşhis edilebilir. Tedavi için neler yapılması gerektiğine göz doktorunuz karar verecektir.          

Prof Dr Nusret Özdemir