Çocuğuma Nasıl Ödev Yaptırabilirim?

Emre 8 yaşındaydı. Okula gitmekten pek keyif almıyor ve her sabah yataktan kalkarken annesini çok yoruyordu.

-Anne lütfen biraz daha uyuyayım, diye diye servis saatini kimi zaman kaçırıyor kimi zaman da servise zorla yetişiyordu.

Birde okul dönüşü eve getirilen ödevler Emre’den daha çok annesinin kabusu oluyordu. Öğretmenin verdiği ödevleri çok bulan Emre annesinin baskısıyla birazını tamamlıyor, geri kalanları da annesinin tamamlamasını istiyordu. Annesi ne kadar kabul etmese de Emre ‘’Nasıl olsa annem ödevlerimi yapar ‘’ diye düşünüyor ve ödevlerini kendisine pek fazla dert etmiyordu.

Çocuk nasıl düşünür?

Sorumluluk bilinci ödevle başlamaz. Ödev bilinci için öncelikle sorumluluk bilinci gereklidir. Çoğu ebeveyn görev ve sorumlulukların okul hayatıyla başladığını düşünür ve ona göre davranır. Ancak unutulmamalıdır ki çocuk 3 yaşına girdiğinde kuralları net anlayabileceği ve uygulayabileceği bir sürece girer. Ve yaş ilerledikçe yaşa göre kurallar belirlenir. Küçük yaş grubuna küçük, büyük yaş grubuna daha büyük sorumluluklar verilmelidir. Okul öncesi dönem çocukları için; 

– Oyuncaklarını dağıttığında sen toplayacaksın.

 –   Uyku saatin geldiğinde yatağına gideceksin. 

– Markete gittiğimizde bir tane seçim hakkın var.

 – Parka gittiğimizde süremiz dolduğunda eve geri döneceğiz.

 – Yemekte ekmekleri masaya koymak senin görevin. vb gibi planlı ve tutarlı kurallar sorumluluk ile ilgili temelleri oluşturur. 

Hikaye de Emre sabahları vaktinde kalkmadığı gibi ödevlerini de tamamlamaktan kaçınan ve bu görevi annesine yıkan bir çocuktur. 

Emre’ye göre öğretmen çok fazla ödev vermekte ve bu yüzden ödev yapmak pek hoşuna gitmemektedir. Çocuk için ödevlerin bir kısmını annesiyle  yapmak geri kalanını da annesinin tamamlaması, öğrenmiş olduğu bir davranış haline gelmiştir. Bu yüzden Emre "Ödevleri yapmak sadece benim görevim değil aynı zamanda annemin de görevi" diye düşünmektedir.

Emre’nin bu düşünce şekli ilerleyen hayatında tek başına verilen görevi tamamlamakta zorlanan ve özgüven sorunları yaşayan bir yetişkine dönüşmesine zemin oluşturmaktadır.

Kuralların olmadığı ya da konulan kuralları uygulamakta zorlanan bir ortamda büyüyen her çocuk yanlış düşüncelere vararak varoluşunu sürdürür ve bu durum tüm hayatını olumsuz etkiler. 

Ancak kuralların olduğu bir dünyada büyüyen çocuklar, düşünsel, duygusal ve kültürel değerleri ile bilgiyi de hafızasına yerleştirir. Bu da kişilik gelişimi açısından kritik ve önemli bir kazanımdır.

Neler yapabilirsiniz?

•    Kaosun olduğu yerde kural yoktur. Sizde evinizde bir kaos ortamı oluşsun istemiyorsanız sınırlarınızı net bir şekilde belirleyin. 

•    Sınırlarınızı belirledikten sonra bir de kendinize ne kadar kararlı ve tutarlı olabileceğinizi sorun. Eğer bu noktada tereddütleriniz varsa küçük adımlarla başlamayı deneyin. 

•    Bu küçük adımlar neler olabilir? Ödev yaptırmaktan ziyade öncelikle çocuğunuza küçük görevler verin. Her birey kendiyle ilgili mesuliyeti kendi yerine getirmelidir. Anne ve babaların ebeveyn olarak görevleri varsa, çocuğun da birey olarak görevleri vardır. Nasıl ki yetişkin olduğumuzda yatağımızı ve odamızı topluyorsak, duşumuzu alıyorsak, yemeğimizi hazırlıyorsak bu düzen biz büyüdüğümüzde değil, çocukluk sürecimizde başlamalıdır. En büyük zarar çocuğunuza kıyamadığınız noktada başlayacaktır, unutmayın.

•    Çocuğunuzun yaşı ne olursa olsun geç kaldığınızı düşünmeyin. Yetişkin olmayan her birey yoğrulmaya hazır bir hamurdur. Sadece yaşı ne kadar küçük olursa katacağınız ve kazandıracağınız değerler onu o kadar zenginleştirir.

•    Ayrıca ödevlerin çocukların hayatına katkısı yaklaşık %1 -2 civarıdır. Bu küçük oran çocuğun sizi öğretmen olarak görmesinde ve sizin annelik kimliğinizden uzaklaşmanızda derin tahribatlara neden olur. Bırakın herkes kendi görevlerini yerine getirsin. Anne anne olsun öğretmen de öğretmen. Nasıl anne kimliğinizle çocuğunuzun öğretmenine ‘Bugünlük oğlumun annesi siz olun’ diyemiyorsanız, öğretmen kimliği de anneye ‘Bugün benim yerime öğretmen olun. Çocuğunuza bunları siz öğretin ve ödevlerini tamamlayın’ diyemez. Bu rol karmaşası çocuk ile iletişim problemleri yaşamanıza neden olur, dikkat edin.