Duygusal (Psikolojik) İstismar

Duygusal istismar (psikolojik istismar), duyguları kullanarak başka bir kişiyi kontrol etmenin bir yoludur. Bunu genellikle eleştirerek, utandırarak, suçlayarak ve küfürlü sözlerle yaparlar. Fiziksel olmadığından anlaşılması daha zor bir istismar türüdür. Ancak duygusal istismarın da büyük sonuçları vardır. Duygusal istismar kişinin öz saygısına, bağımsızlığına ve ruh sağlığına zarar verir. Açık ya da gizli yapılabilir ama her iki durumda da maruz kalan kişinin özgüvenini yok eder ve kişiler algılarından ve gerçekliklerinden şüphe etmeye başlarlar. Böylece istismar eden kişi amaçladığı gibi karşısındakini kontrol edebilir. Duygusal istismar, romantik ilişkilerde ve evliliklerde yaygın olmakla birlikte, arkadaşlar, aile üyeleri ve iş arkadaşları arasında da olabiliyor.

En sonunda duygusal istismara uğrayan kişi kapana kısılmış hissediyor. İlişkiye daha fazla dayanamayacak kadar yaralı olmalarına rağmen aynı zamanda ayrılmaya da korkuyorlar. Yani döngü bu durumu fark edip bir şeyler yapana kadar devam ediyor.

İlişkinizin istismar edici olup olmadığını anlamakta güçlük çekiyorsanız sevgiliniz, eşiniz, arkadaşınız, iş arkadaşınız veya aile üyenizle olan etkileşimlerinizin sizi nasıl hissettirdiğini düşünün.

Nasıl tanıyabiliriz?

• Karakter suikastı yaparlar (birinin itibarını zedelemek için yapılan saldırı) genellikle her zaman kelimesini içerir. Örneğin “her zaman geç kalıyorsun.”
• Aşağılayıcı isimler takarlar
• Bağırarak, küfür ederek küçük düşürüp önemsiz hissettirirler
• Patronluk taslarlar
• Toplum içinde sırlarınızı ve eksiklerinizi ortaya çıkarırlar
• Karşındaki onun için önemli olan bir şeyden bahsederken kayıtsız kalırlar (genellikle göz devirerek, kafa sallayarak, iç çekerek vb. beden dili hareketleriyle desteklerler)
• Şaka yapar gibi iğneleyici laflar söylerler (bir şey söylediğinizde genelde “her şeyi ciddiye alıyorsun” gibi cevaplar verirler)
• Görünüşünüz ve kıyafetinizle dalga geçerler
• Her zaman nerede olduğunuzu bilmek isterler. Aramalara ve mesajlara hemen cevap vermenizi isterler ve bu konuda çok ısrarcılardır
• Sosyal medya casusluğu yaparlar (sosyal medya hesaplarınızın şifresini istemek vb.)
• Sizin adınıza kararlar alıp uygularlar
• Finansal anlamda sizi kontrol altına alırlar (ortak bir hesabı yönetmek, ondan para istemenizi sağlamak gibi)
• Sorunları için sizi suçlarlar, yeterince yanında olup destek vermemişsinizdir
• İlişkide aşırı kıskanç davranışlar sergilerler, “beni aldatıyorsun” gibi olmayan şeylerle suçlarlar
• “Bunu bana borçlusun”, “Senin için bunları yaptım” gibi cümlelerle suçluluk duygusunu kullanırlar

İstismarcı bir kişinin istediğini yapmamak, öfke patlamasıyla sonuçlanabilir. Bu hem kişiyi kontrol etmenin hem de “dinlemediği için” utanç duymasını sağlamanın bir yoludur.

Etkileşimde bulunduğunuz her an yaralı, hayal kırıklığına uğramış, kafanız karışmış, yanlış anlaşılmış, depresif, endişeli veya değersiz hissediyorsanız, ilişkinizin duygusal olarak kötüye kullanılması ihtimali yüksektir. Kendinizi “o kadar da kötü değil” tuzağına düşürmeyin.

Unutmayın herkes nezaket ve saygıyla davranılmayı hak eder.