Mantar Hastalıkları (tinea)
Yazar Serbay Gürel • Dermatolog • 1 Eylül 2017 • Yorumlar:
Tutulan vücut bölgesine göre mantar hastalıkları farklı adla anılır. Tinea Pedis ayağın mantar enfeksiyonunu belirtmek için kullanılan bir terimdir. Tinea corporis vücudun, Tinea unguium ise tırnakların mantar enfeksiyonunu ifade eder.
Mantarlar yaşayan mikroorganizmalardır ve her insanda büyüyüp çoğalırlar. Bu enfeksiyonun oluşmasında kişilerin ayak ve ayakkabı hijyeninin önemi büyüktür.
Geleneksel olarak çıplak ayakla dolaşan kişilerde gelişmemektedir. Ayağın terli, nemli ve yetersiz havalanıyor olması etken mantarların gelişmesi için birebir ortamlardır. Mantarlar nemli - ıslak ortamlarda büyümeyi sevmektedir. Terleyen ayak, yıkandıktan sonra kurulanmamış ayak, sıkı ayakkabılar ve çoraplar, sıcak iklim, mantar gelişimini kolaylaştırmaktadır.
Parmak aralarında soyulma, kabuklanma, çatlaklar, ayak tabanında kızartı, kabuklanma, kepeklenme, su dolu kabarcıklar, kaşıntı gibi birbirinden farklı şekillerde görülebilir. Ayak tırnakları da bazen enfekte olabilmektedir.(Tinea unguium) Mat, rengi değişmiş, kalınlaşmış veya tırnağın şeklini yitirmiş, tırnak gibi değişik klinik görüntülerle karşımıza çıkabilmektedir.
Tedavi edilmediği taktirde ayakta oluşan çatlamalar ve deri bütünlüğünün bozulması bakteriyel enfeksiyonların gelişimini kolaylaştıracaktır.
Aşağıda sayılan basit kurallara dikkat ile mantar oluşumu veya tekrarlamasını önleyebiliriz.
- Ayakları günde bir kez, gerekiyorsa daha sık yıkayınız ( sabunla ).
- Ayakları iyice kurulayınız ( özellikle parmak aralarını ).
- Ayakları kurulamadan çorap veya ayakkabı giymeyiniz.
- Sıkı ayakkabı giymeyiniz ( özellikle sıcak havalarda ).
- Hava alabilen sandalet tarzı ayakkabılar yaz ayları için ideal ayakkabı tipidir.
- Pamuklu çorap giyiniz, günlük veya gerekiyorsa daha sık değiştiriniz.
- Mümkünse evde çıplak ayakla dolaşınız.
- Yaz aylarında ayakkabı içine anti-fungal pudralar kullanınız.
Samyeli (Tinea Versicolor)
Samyeli (Tinea versicolor) mantar hiflerinin yüzeysel büyümesi ile beraber olan kronik, sınırları belirli, sıklıkla gövdede oluşan değişik pigmentasyonlarla karakterize, skuamlı yamalardır. Bu mantarı sıklıkla gövdede ortaya çıkar ve normalde ergenlik çağı ve üstündeki kişilerde deride keratin içinde ve kıl folikülünde bulunur.
Fırsatçı bir organizmadır. Bu infeksiyon bulaşıcı değildir. Belirli uygun koşullar altında kalıcı floranın aşırı artışı ile oluşur.
Samyeli ’nin Başlangıç Yaşı genç yetişkinlerdir. Samyeli Hastalığı‘nı hazırlayıcı faktörler; yüksek sıcaklık, nem, aşırı terleme ve vücut direncinin düşmesidir.
Samyeli deri lezyonları orta derecede kaşıntılıdır. Kişiler genellikle lekeler nedeniyle kaygılıdır. Lekeler değişik çaplarda, oval ve yuvarlak şekilli, keskin sınırlıdır. Bronzlaşmamış deride lezyonlar açık kahverengidir. Bronzlaşmış deride beyazdır. Bazı lezyonlar kırmızı olabilir.
Dağılım: Gövde ve kolların üst kısmı, boyun, karın, koltukaltı, kasık, kalça, genital alanlara dağılır.