4 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

Sorgu çağının en üst düzeye ulaştığı yaştır. Çevresini daha iyi tanımaya çalışan, yeni kavramları (cinsellik) merak edip öğrenmek isteyen 4 yaş çocuğu bitmek bilmeyen “nasıl, neden, niçin” sözcüklerini kullanır. Sorularına cevap beklerken karmaşık olmayan, rahatlıkla anlayabileceği, kısa cevaplar vermek en doğrusudur.  Ansızın gelebilecek bu sorulara anında cevap vermemiz gerektiği için olası sorulara karşı her zaman hazırlıklı olmak gerekir.

SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİMLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE

*Kendine güveni artmaya başlayan 4 yaş çocuğu artık bağımsız davranışlar göstermeye başlar.

*Kendi başına bir şeyler yapabildiğini ailesine ve çevresine göstermek ve kendi seçimlerini kendisi yapmak ister.

*Kuralları anlamaya başlar.

*Karşı gelme bu yaşın en belirgin özelliğidir.

*Henüz empati yapamasa da yavaş yavaş başkalarının duygularını anlamaya başlar.

*Çok fazla soru sorar, sizden cevap bekler.

*Artık daha çok ve daha uzun süre oyun oynar.

*Yaşıtlarıyla oynamaktan keyif alır.

*Oyunlarında detaylar giderek artmaktadır.

*Artık dramatik oyunlar oynamaya başlar, oyunlarında rol yapabilir.

*Diğer yaşlarına göre daha çok paylaşır.

*Sıra beklemeyi öğrenmeye başlar.

*Yalnız kalma ve karanlık gibi korkuları olabilir.

*Doğru/yanlış kavramları henüz tam olarak oturmamıştır.

*Kız çocuklar babaya, erkek çocuklar anneye daha düşkün olurlar.

*Hayal dünyası oldukça aktiftir. Gerçek ile hayali ayırt etmeye başlasa da zaman zaman karıştırabilmektedir.

*Hayali arkadaşları olabilir.

*Cinsiyet farklılıkları anlamaya çalışır. Konu ile ilgili sorular sorar.

*Tehlikeyi henüz algılamayabilir.

*Zaman zaman yalan söyleyebilirler.

BİLİŞSEL GELİŞİMLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE

*Zaman kavramı yavaş yavaş oturmaya başlar.

*Büyük/küçük kavramlarını bilir.

*Aynı/farklı kavramlarını bilir.

*Ana renkleri bilir.

*Yakın zamanda yaşanmış olayları anlatabilir.

*Benzerlikleri ve farklılıkları fark edebilir.

*Kendisine verilen yönergeleri (3-4) sırasıyla yerine getirebilir.

*Dikkat süreleri kısadır.

DİL GELİŞİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE

*Konuşmasının net ve anlaşılır olması beklenir.

*Konuşmasında çocuksu ifadelerin giderek azalması beklenir.

*Bazı harfleri doğru telaffuz edemeyebilirler. (s,r gibi)

*Zamirleri yerinde kullanabilir.

*Konuşmalarında “neden, niçin, nasıl” sorularını sık sık kullanır.

*Çünkü ile iki cümleyi birbirine bağlayabilir.

*Kısa hikayeler anlatabilir.

*Çocuk şarkılarını ezbere söyleyebilir.

PSİKO-MOTOR GELİŞİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE

*Sakinliğin yerini hareketlilik almıştır.

*Koordinasyonu ve dengesi gelişmektedir.

*Nesneleri hedefe atabilir.

*Müzik eşliğinde hareket edebilir.

*Koşar, atlar (10cm) , zıplarlar.

*Küçük kas gelişimi gerektiren faaliyetleri yapabilir. (kesme,koparma,yapıştırma,sıkma)

*Boncukları ipe dizebilir.

ÖZBAKIM BECERİLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE

*Cinselliğinin farkına varmaya başladığı için cinsel bölgelerini inceleyebilirler.

*Karşı cinsin bedenine merak oldukça fazladır.

*Tuvalet alışkanlığını kazanmış olmaları beklenir.

*Tuvalet ihtiyaçlarını yardımsız karşılayabilirken zaman zaman yardıma da ihtiyaç duyabilirler.

*Gece tuvaletlerini kontrol edebilmeleri beklenir.

*Kendi kendine yemek yiyebilir.

*Giysilerini giyebilir.

*Düğmelerini iliklemekte yardıma ihtiyaç duyabilir.

*Dişlerini yardımsız fırçalayabilir.

*Çocuğun kendi odasında yatabilmesi önemlidir.

*Mahrem duygusu oluşmaya başlar. Anne/babasını çıplak görmemek çocuk için önemlidir.

*Cinsel kimliğin oluştuğu bu yaşlarda çocuklar cinsiyetleri ile özdeşim kurmaya çalışırlar. 

*Kıyafet ve oyuncak seçimleri cinsiyetlerine uygun olursa cinsiyet kavramını oluşturmaya çalıştıkları bu dönemde onlara yardımcı olmuş oluruz.