Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Nedir?

Ağız, çene ve yüz bölgelerindeki yumuşak ve sert dokuların konjenital (doğumsal) ve kazanılmış (edinsel) hastalıkları ile enfeksizyöz, travmatik ve her türlü patolojik nedenlerin yol açtığı estetik, fonksiyonel ve fonetik sorunların medikal ve cerrahi tedavisini gerçekleştiren tıbbi bir uğraş alanıdır.

Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Hangi İşlemleri Kapsar?

Diş çekimleri
20 yaş dişi çekimleri
Gömülü diş operasyonları
Dental implant uygulamaları
Çene kırıklarının cerrahi tedavileri
Çene tümörlerinin cerrahi tedavileri
Çenelerde oluşan apse ve kistlerin tedavileri
Protez ve ortodontik tedavi öncesi çene dokuların düzenlenmesi
Kök hücre PRP tedavileri
PRF uygulamaları
Cerrahide lazer uygulamaları
Çene eklemi tedavileri
Çene hastalıkları tedavisi
Botoks uygulamaları vs. çene cerrahisi kapsamındadır.

20 YAŞ DİŞİ NEDİR?

20 yaş dişleri ağız içerisinde en son süren dişlerdir. Üst ve alt çenede diş arkının en sonunda bulunurlar. Genellikle 20'li yaşlarda ağız içerisinde göründüklerinden bu adı almışlardır.

20 YAŞ DİŞİ NİÇİN GÖMÜLÜ KALIR?

Çoğumuzun yirmi yaş dişleri ile ilgili sorunları olmuştur. Yirmi yaş dişleri gerçekten evrimcilerin iddia ettikleri gibi evrimsel bir sürecin sonucu mu gömülü kalıyor ve çıkamıyorlar? Yoksa artık ihtiyaç mı yok? Neden diş hekimim çekmek istiyor?

1950'li yıllarda taş devri insanlarının diş dizilimlerini araştıran ünlü ortodontist Raymond Begg, kaba ve lifli beslenen avutralyalı yerlilerde de aynı dentisyonu bulduğunu açıkladığında yirmi yaş dişleri ile ilgili filogenetik evrim teorisi çürümüştür. Begg, taş devri insanları ve günümüzde yaşayan Avustralyalı yerlilerde aynı diş dizisini gördü, eski çağlardaki kafa taslarında ve günümüz Avustralyalı yerlilerdeki ortak özellik hepsinin yirmi yaş dişlerinin sorunsuz çıkmış olması ve hiçbir çapraşıklık veya çürük olmaması idi, peki neydi yirmi yaş dişlerini sorun olmaktan çıkaran ve çürüksüz inci gibi dişlere sahip olmanın formülü?
Öncelikle şu bilgiyi vermem gerekiyor ki, dişler çene kemiği içerisine yapışık halde bulunmazlar ve binlerce lif sayesinde asılı bir vaziyette kemiğe bağlı kalırlar. Bu sayede sert bir besin çiğnendiğinde çiğneme kuvvetleri kemiğe doğrudan iletilmez ve dişi asılı tutan lifler sayesinde bir amortisor gibi dişi aşağı yukarı sağa sola küçük miktarda esnerler.
Dr. Begg çalışmasında kaba ve lifli yiyecekler tüketen eski insanlar ve Avustralyalı yerlilerde, dişlerin daha çok esnediği ve hareket ettiğini ve bu sayede iki diş arası aşınma sonucu dişerin arasında boşluk oluştuğu ve arkadan gelen yirmi yaş dişlerinin kolayca çıkabildiğini rapor etmiştir. Ayrıca bu dişler inci gibi dizilip hiçbir çapraşıklığın olmadığı görülmüştür. Aşınmadan dolayı dişlerin ara yüzeyleri daha düz bir yapıya kavuşup ara yüzeye kaçan besin artıkları olmadığı için çürük nedeniyle diş eksikliği de görülmemiştir.
Peki bizim neden dişlerimiz yamuk, çürük ve yirmi yaş dişlerimiz neden gömük? Cevap basit yumuşacık ekmek, düdüklü tencerede pişen lokum gibi et, krem peynir vs.
Yani yumuşak beslenme ve doğal lifli gıdalar yerine fabrikasyon gıdalar yediğimiz için dişlerimizi de çalışmıyor, amortisor vazifesine gerek kalmıyor dişler sürtünerek aşınamıyor ve yirmi yaş dişlerine arkada yer kalmıyor. Durum böyle olunca yirmi yaş dişleri çenelerin dengesini bozuyor, çıkamıyor veya daha geriden çıkıyor ve mutlaka çekilmesi gerekiyor.

20 YAŞ DİŞLERİ EKLEM BOZUKLUĞU YAPAR MI?

 Yirmi yaş dişleri çekilmediği zaman ciddi eklem problemleri oluşabilir ayrıca çıkamayan veya yarısı çıkan dişlerin komşu dişlere zarar vermesi söz konusudur.

20 YAŞ DİŞLERİ KOKU YAPAR MI?

20 yaş dişleri ağızda en sonda yer alan dişlerdir. Ulaşılması ve görülmesi zor olan bir bölgede olduklarından dolayı fırçalanması ve bakımı diğer dişlere göre daha zor olabilmektedir. Yetersiz fırçalamaya bağlı olarak 20 yaş dişleri kolayca çürüyerek ağrılara ve ağız kokusuna yol açmaktadır. Bazı dişlerin üzerinde dişeti kapşonu var ise besin artığı birikimi ve kist oluşumu daha hızlı olur, dolayısla koku yapması, ve kemikte kist oluşturması sonucu çene cerrahisi uzmanları bu dişleri haklı olarak almak istemektedirler.

20 YAŞ DİŞLERİ HANGİ DURUMLARDA VE NE ZAMAN ÇEKİLMELİDİR?

1. Ortodontik bozukluklara yol açtığı ve dişlerin çapraşıklığı durumunda.
2. Çürük durumunda dolgu yapmak veya kanal tedavisi yapmanın zor olduğu durumlarda.
3. Ağrı veya şişme olduğunda.
4. Çene ekleminden ses geldiği durumlarda.
5. Diş gıcırdatma hastalarında.
6. Ağız kokusu olan hastalarda.
7. Dişlerin devrildiği ve periodontal problem varlığında.
8. Karşısındaki dişin çekilmiş olduğu durumlarda çiğneme fonksiyonunun kalmadığı durumlarda.
9. Ortognatik çene ameliyatlarından en az 6 ay önce.
10. Yirmi yaş dişlerine bağlı çene içi kist oluşumlarında.
11. Tam süremediği tüm durumlarda.
12. Uzama durumunda.
13. Köklerinin tam gelişmediği veya yetersiz olduğu durumlarda.
14. Geçmeyen baş boyun ağrılarında.
15. Ön dişlerin aşındığı durumlarda.

YER DARLIĞI VARSA 20 YAŞ DİŞLERİ ÇIKABİLİR Mİ?

20 yaş dişleri bazı durumlarda çenedeki yer darlığı sebebiyle çıkamazlar. Tam olarak gömülü (hem diş eti hem çene kemiği altında kalan ağızda hiç görülmeyecek şekilde) kalabildikleri gibi diş etinin altında yarı gömülü kalarak ağız ortamıyla ilişkili hale gelebilirler.

20 YAŞ DİŞLERİ ENFEKSİYON YAPAR MI?

Diş etinin altında yarı gömülü kaldığı durumda diş etinden çıktıkları bölgede gıdaların sıkışmasına ve birikmesine yol açarak enfeksiyona neden olurlar. 20 yaş dişinin çevresindeki diş etinde şişlik ve kızarıklık, boyuna ve kulağa yayılan şiddetli ağrı, lenf bezlerinin şişmesi, ağız açma ve yutkunma sırasında ağrıya neden olan bu tabloya perikoronitis adı verilmektedir.

20 YAŞ DİŞLERİ DİŞLERDE ÇAPRAŞIKLIK YAPAR MI?

Tam gömülü 20 yaş dişleri ise önündeki dişleri sıkıştırabilir, dişlerde çapraşıklık (eğrilik) yaratabilirler. Ayrıca komşu dişe baskı yaparak bu dişin çürümesine neden olabilirler.

20 YAŞ DİŞLERİ KİST YAPAR MI?

Uzun yıllar fark edilmeyen gömülü 20 yaş dişleri çene içerisinde büyük boyutlara ulaşan kistlere neden olarak ciddi sorunlara yol açabilirler.

ORTODONTİK TEDAVİDEN ÖNCE MUTLAKA ÇEKİLMELİ MİDİR?

Herhangi bir soruna yol açmasa bile diğer dişlerin düzgün sıralanmaları için 20 yaş dişlerinin ortodontik tedavi amacıyla çekilmeleri gerekebilir. Bu gibi sebeplerden dolayı 20 yaş dişlerinin lokal anestezi ile yalnızca bulunduğu bölge uyuşturularak çekimi gerekmektedir.

20 YAŞ DİŞLERİNİN MUTLAKA ÇEKİLMESİ Mİ GEREKİR?

Doğru pozisyonda yerini almış sağlıklı bir 20 yaş dişinin çekimine gerek yoktur.

YİRMİLİK DİŞİMDEN RAHATSIZLIĞIM YOK, ÇEKİLMESİ GEREKİR Mİ?

Dişinizden rahatsızlığınız olmasa bile kontrol amaçlı doktorunuzla görüşüp, muayene olup, bir panaromik filmle durumuna bakmak gerekir. Eğer pozisyonunda bir sıkıntı yoksa, enfeksiyon, yer darlığı, çürük problemi, ağız kokusu yoksa daha sonra değerlendirilebilir. Ama unutulmamalıdır ki bunların hepsi aniden beklenmedik bir zamanda ortaya çıkıp çok daha fazla sıkıntı ve ağrıya neden olabilirler. Bu durumun ortaya çıkmaması için koruma amaçlı da çekilebilirler. 

OPERASYON SONRASI AĞIZ BAKIMI VE BESLENME NASIL OLMALI?

Çekim sonrasındaki ilk gün tükürme, diş fırçalama, şiddetli çalkalama, pipet kullanma veya gargara yapılmamalıdır. İlk iki gün ılık, taneciksiz ve yumuşak besinler tüketilmelidir. Her besin tüketimi ve diş fırçalamanın ardından doktor tarafından önerilen antiseptik gargaralar kullanılmalıdır. Ağrı kesici ilaçlar ve eğer önerildiyse antibiyotik düzenli kullanılmalıdır. İyileşme sürecini bozacağından dolayı için ilk 48 saat sigara içilmemelidir.

20 YAŞ DİŞ ÇEKİMİ SONRASI ÇOK AĞRI OLUR MU?

Uzman hekimler tarafından yapılan hızlı ve atravmatik cerrahiyi takiben fazla ağrı oluşmaz ve oluşan ağrı hafif ağrı kesicilerle kolaylıkla kontrol altına alınır. Pıhtı oluşumunu bozmak çekim sonrası iyileşmeyi bozduğu gibi ağrıya sebebiyet verebilir.

ÇEKİM SONRASI YÜZÜM ÇOK ŞİŞER Mİ?

Yanaktaki ödem dişin durumuna göre ve kişiden kişiye çok değişkenlik gösterir. Şişlik oluşmaması için yanak bölgesine ilk 24 saat soğuk tampon (buz kompres) yapılmalıdır. Hafif şişlik olması normaldir ve iyileşme için gereklidir.