Agorafobi ve İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi

DSM-IV’te panik bozukluğun alt tipi olarak tanımlanan agorafobi, DSM-V ile ayrı bir tanı kategorisine taşınmıştır. Agorafobi, temel olarak konfor alanı dışında bulunduğunda kaçamayacağı ya da yardım alamayacağı için panik ya da kaygı belirtileri göstereceğine dair duyulan kaygıdır. Kişiler çoğunlukla konfor alanı olarak seçtikleri evlerinden dışarı çıkmazlar, toplu taşıma araçları, alışveriş merkezleri ya da uzun yolculuk yapılması için gerekli olan araçlarında bulunmak durumunda kaldıklarında aşırı bir kaygı gösterebilir ya da buralarda bulunmamak için kaçmayı tercih edebilirler; zorunda kaldıklarında ise yanlarında kendilerine eşlik etmesine gereksinim duyabilirler.

 Agorafobi tedavisinde en etkili yöntem olarak Bilişsel Davranışçı Terapi  ve psikotrap ilaçlar  olduğu görülmektedir. Bu yazımızda sizlerle beraber tedavinin Bilişsel Davranışçı Terapi koluna bakacağız.

 Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’nin temel taşları düşünceler, hisler ve davranışlardır. BDT bu üç temel taş arasındaki ilişkinin yapılandırılmasıdır. Davranışlarımızın altında yatan düşünce ve hislerimize odaklanarak ortaya çıkarmaya ve ortaya çıkan bu bilişsel hataların tedavisine odaklanması olarak anlatılabilir. İnternet Tabanlı Bilişsel Davranışçı Terapi ise BDT uygulamalarının internet üzerinden de yapılabilmesi için özel olarak tasarlanmış web siteleri sayesinde BDT uygulamalarının online olarak da danışana sunulabilmesini sağlayan BDT’nin uygulanma alanını genişleten alt kollarından biridir. İnternet Tabanlı BDT için diğer BDT yaklaşımlarından farklı olarak online gerçekleşecek görüşmeler için gerekli teknolojik cihazlar ve tedavide kullanılmak üzere online materyaller ve danışanın üstünde çalışmak üzere getirdiği konuya özel olarak tasarlanmış BDT teknikleri web siteleri kullanılır.

 Agorafobi için Bilişsel Davranışçı Terapi ile terapi süreci penceresinden baktığımızda karşımıza maruz bırakma çıkabilir. İnternet Tabanlı BDT programlarında maruz bırakma çalışmaları sanal gerçeklik ile yapılabilir. Sanal gerçeklik için tamamen terapistin kontrolünde olan yine danışana özel olarak seçilmiş ve tasarlanmış danışanı seçilen ortamdaymış gibi hissettirecek web siteleri kullanılabilir. Maruz bırakma seviyesinin terapistin elinde olan bu sitelerde öncelikle düşük miktarda maruz bırakma ile başlanır ve terapistin danışanın yanında olduğu bu ortamdan çıkmak isterse terapistin kontrolünde olan bu sanal gerçekliğin sona ereceği güvencesi verilmelidir. Ardından maruz bırakma protokollerine uygun olarak yavaş yavaş ortam içerisinde tutulma, ortamın gerçeklik seviyesi arttırılarak danışanın kaygı seviyesi üzerine çalışılır. Danışanın tedavi sürecinin devamında terapisti ile uygun yollar seçilerek devam edilir.