Aile Dizimi Hakkında Merak Edilenler
Yazar Şeyma Koçak • 26 Mart 2023 • Yorumlar:
1- Aile dizimi nedir?
Aile dizimi bir grup çalışmasıdır. Bir kişinin problemi kısaca konuşulur ve bu problemde etkisi olan temel kişi, duygu ve ya nesnelerin temsilcileri seçilir. Bu temsilcilere pek yönerge verilmez, temsilciler hissettikleri duygu ve bedensel duyumlara göre kendilerini konumlandırırlar ve davranırlar, tıpkı bir tiyatro oyunu gibi. Çok az sözle, çoğu zaman sözsüz yapılan bir çalışmadır. Katılımcıların sessiz olması, hem kişileri içe döndürür hem de çalışmaların kalitesini artırır.
2- Aile dizimi en az kaç kişilik olur?
5-6 kişilik küçük gruplarla yapılabilir.
3- Aile dizimi geçmişimi bilebilir mi?
Dizide olduğu gibi atalarınızın başına gelenleri aynen tarif etmek biraz ütopik bir şey. İnsanlar aile dizimine mistik bir anlam yüklüyorlar, öyle bir şey yok. Olan şu, geçmişte benim atalarımdan biri boğularak ölmüş/öldürülmüş. Dizimde temsilciler ya da ben nefes darlığı, göğüs sıkışması gibi şeyler deneyimliyoruz. Dizide olduğu gibi, şu boğuldu mu? Diye sormak gerçekçi değil, falcılık olur. Ama şöyle yorumlar yapılabilir, Kimin başına, nefes almasını engelleyecek neler gelmiş olabilir? Boğulma, kordon dolanması, havasız kalma gibi şeyler senin ya da ailende birilerinin başına gelmiş olabilir mi? Gelmişse, nasıl gelmiştir?
4-Travma nasıl nesilden nesile aktarılır?
Ailede bazı travmalar olur, örneğin biri ölür. Atıyorum intihar ederek öldü. Toplumca utanç verici bir şey. O zaman bu ölümü yok sayar, yasını tutmaz. Konuşulmaz. Ölü gömülür sonra sanki kimse ölmemiş gibi yapar herkes. Travma acısıyla temas edilmiyorsa, konuşulmuyorsa sonraki nesillere aktarılıyor. Bir bakışla, mimikle, ses tonuyla ve hatta genlerle.
Nasıl fiziksel özelliklerimiz dna larımıza kaydoluyor ve sonraki nesillere aktarılıyorsa, duygularımızın da dna larımıza kaydolduğunu ve nesillere aktarıldığını gösteren epigenetik çalışmalar var.
Hitler toplama kampından sağ kalanlarla yapılan çalışmalarda, sağ kalanların kampta yaşadıkları travmatik olayları, torunları bunları görmemelerine rağmen kabuslar ve hezeyanlar olarak gördüğü, deneyimlediği bulunmuştur.
Benzer şekilde dedelerinin yaşadıkları psikolojik sorunlara benzer semptomlar gösterdikleri bulunmuştur.
Halk arasında bu bilgi şöyle ifade ediliyor: ''dedesi koruk yemiş, torununun dişi kamaşmış''
7- Sadece kötü olaylar mı aktarılıyor?
Hayır. Üst nesillerde olan olumlu özellikler de bizlere aktarılır. Örneğin, önceki nesillerde birilerinin sosyal yönü iyiyse, insanları etkileyebiliyorduysa, bu özellik de çocuklara, torunlara geçer. Ya da enstrüman çalardı üst nesillerden biri. O halde bu kişinin müziğe yatkınlığı digerlerinden fazla olabilir. Genlerde var çünkü.
8- Aile diziminde seçimi nasıl yapıyoruz?
Beynimizde anne nöronlar dediğimiz nöronlar var. Bu nöronlar, duygu okumaya ve kopyalamaya yarıyor. Yani, karşı tarafın hissettiği ama ifade etmediği-edemediği duyguları anlıyor, kopyalıyor. Bir kişi, utanç hissediyor ve bunu bastırıyorsa ya da farkında bile değilse, ayna nöronlarım bunu üç saniyede algılıyor. Utançla ilgili bir temsilci seçeceksem direk beynim bunu en çok hisseden kişiyi seçiyor.
9- Aile dizimine katılınca hayatım kurtulur mu?
Hem evet hem hayır. Aile dizimi tek çalışmada insanı sorunlarından kurtarmaz. Aksine, kişi beş sorunu var gibi düşünerek gelir, çalışmada 15 sorunu olduğunu fark eder. Bu yüzleşme kolay bir şey değildir. İlk başlarda kişi daha çok kötü hisseder. Dizim hemen etki etmez. Kişi, bir çalışmanın üç ile 6 ay kadar sonra etkisini görmeye başlar. Çalışmalarda keşfettiklerini, bireysel terapide de işlemlemesi ve üzerine ek çalışamalar yapması kişiyi iyileştirebilir.
10- Tek açılım yeter mi?
Yetmez. Kişinin ruh sağlığına ciddi mesai harcaması gerekir. Her gün kişisel gelişimi için bir şeyler yapması, kitap okuması belki dizimlerde veya bireysel terapide keşfettikleri üzerine ek çalışmalar yapması gerekir. Tek seansta ya da tek aile dizimi açılımında iyileşmek ütopik bir şeydir. Gerçek değildir.