Akran Zorbalığı

Yazar Sümeyye Sağlam • 26 Mart 2024 • Yorumlar:

Zorbalık nedir?

Bir birey veya grup tarafından kendisini koruyamayacak durumda olan kişiye karşı yapılan süreklilik gösteren ve fiziksel ve psikolojik sonuçları olan bir şiddet türüdür. Zorbalık kasıtlı yapılan bir harekettir ve taraflar arasında eşit güç ilişkisi yoktur. Zorbalığın birkaç türü vardır bunlar:

Fiziksel zorbalık: yumruk atma, tehlikeli aletlerle saldırma gibi fiziksel olarak zarar vermeyi amaçlar.

Sözel zorbalık: kişiyle dalga geçme, iftira atma, hakaret etme gibi sözel olarak zarar vermeyi amaçlar.

Sosyal zorbalık: kişiyi gruptan dışlama, görmezden gelme gibi davranışlardır.

Cinsel zorbalık: kişiye karşı cinsel temasta bulunmaya çalışma, cinsel içerikli sözler söyleme gibi sözel ve fiziksel tacizde bulunma davranışları içerir.

Siber zorbalık: internet ortamında kişiyi küçük düşürme, izinsiz fotoğraf ve videolarını yayma gibi davranışları içerir.

Akran zorbalığı nedir?

Aynı yaş grubu çocukların tek veya grup halinde başka bir çocuğa düzenli olarak fiziksel, sözel, sosyal veya cinsel şiddet uygulaması olarak tanımlanır. Zorbalık genellikle şaka yoluyla başlar ve giderek şiddeti artar. Zorbalığa uğrayan kişiler diğerleri tarafından farklı olarak algılanır. Mesela bir çocuğun okulda başarılı olması, fiziksel görünümü, içine kapanık olması örnek olarak verilebilir. Zorbalığa uğrayan çocukların ruhsal durumu olumsuz etkilenir. Kendisini günlük yaşamdan ve bulunduğu ortamlardan soyutlamaya başlar. Kendilerini yalnız hissederler. Okuldaki akademik başarıları düşer ve sosyal ilişkilerinde kopukluklar görülür. Zorbalığa uğrayan çocuklar başına gelenleri birine anlatmayı çekinirler ve bu durumla kendilerini yalnız bırakırlar. Çünkü etrafındaki kimseye bu durumu anlatacak kadar güvenmiyorlardır artık ve bu gittikçe kişiyi daha çok etkilemeye ve zorbalığın da daha çok artmasına neden olur. Çünkü zorbalık yapan kişi karşı tarafın durumunu gördükçe zorbalık yapmaya devam eder ve bu durumdan güç alır. O yüzden anne babaların ve okuldaki öğretmenlerin etraflarını dikkatlice gözlemlemesi ve durumu fark etmesi önemlidir.

Zorbalık yapan kişinin de o hareketleri yapmasının altında belli nedenler olabilir. Zorbalık yapan çocuklar ailesi tarafından ihmal edilmiş, aile içi ilişkileri zayıf kişiler olabilir. Aile içinde yaşanan şiddet olayları kişinin rol model alıp bu davranışları yapmasına zemin hazırlayabilir. Hatta bazen de ailesi tarafından çok koruyucu olarak büyütülen çocukların başkaları üzerinde hakimiyet kurabilmek adına bu hareketleri yapıyor olması görülebilir.

Zorbalığa uğrayan çocuk için neler yapılabilir?

Zorbalığa uğrayan çocuklar durumu gizledikleri için durum fark edildiğinde çocuğun bu durumla baş edebilmesi için cesaretlendirilmeli desteklenmelidir.
Olay okulda olduysa öğretmeni ile paylaşması için çocuğa destek olunabilir.
Çocukla iletişime geçildikten sonra çocuğun verdiği bilgiler dikkate alınıp ona göre hareket edilmelidir. Çocuğun sosyal olarak kaybettiği ilişkilerin yeniden oluşması adına desteklenmelidir.
Çocuğun özgüveninin gelişmesi için gerekli adımlar atılmalıdır.
Çocuğun kendini ifade edebilme becerisi desteklenmelidir.
Çocuğun güçlü yanları ve problem çözme becerileri güçlendirilmelidir.
Ayrıca zorbalık yapan çocukla da ayrı bir şekilde görüşülüp onun da sosyal ilişkilerine ve göz atılmalı ve destek sağlanmalıdır. Böyle durumlarla karşılaşmamak için okul yönetimi, öğretmenler ve öğrencilere zorbalık konusu anlatılmalı ve olabilecek sonuçlar ve durumlar için bilgilendirilmelidir.
Veliler için de bu tarz bilgilendirme mektupları veya toplantılar düzenlenebilir.
Unutulmamalıdır ki zorbalık yapan kişiler, kurbanlarını tesadüfen seçmezler. Evde çocuğun sınırlarına uyulmuyorsa, çocuk aile içinde fiziksel şiddete şahit oluyorsa, bakım verenler öfke kontrol problemi yaşıyorsa, çocuk duygusal anlamda zorlandığı bir dönemdeyse bu sorunların çözülmesi için de psikolojik destek alınmalıdır.
Çocukta zorbalığın etkilerinin kalıcı olmaması adına da mutlaka konuyla ilgili çalışan bir uzmandan psikolojik destek alınmalıdır.